--------------------

____________________

 

 

 



Portugalia 2015 (3) - Coimbra, Porto i regiony północne

3 wpisów / 0 nowych
Ostatni wpis
achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 59 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020
Portugalia 2015 (3) - Coimbra, Porto i regiony północne

W tej części relacji przybliżę Wam niektóre miejsca z regionów Beira Litoral, Minho i Trás-os-Montes, a także sanktuarium św. Jakuba w sąsiadującej z regionem Minho hiszpańskiej miejscowości Santiago de Compostela. Tę część podróży rozpoczynamy w Coimbrze.

 

 

Coimbra

 

 

Coimbra to trzecie co do wielkości miasto Portugalii, liczące ok. 150.000 mieszkańców. Leży w regionie Centrum w historycznej prowincji Beira. Jest położone na wzgórzu, wśród przepięknych krajobrazów nad rzeką Montego. Miasto jest miejscem narodzin sześciu królów i siedzibą najstarszego uniwersytetu w kraju, założonego w 1290 roku. Kiedy w 1139 roku Alfons I Zdobywca (1109-1185) postanowił przenieść stolicę Portugalii na południe od Guimarães, jego wybór padł na Coimbrę. Dwór królewski rezydował tu do 1256 roku, zaś kortezy zbierały się w Coimbrze do końca lat 70. XIV wieku. Dlatego też, Portugalczycy widzą w Coimbrze kolebkę swej państwowości.

W czasach rzymskich istniała tu osada Aeminium, która administracyjnie podlegała większemu miastu Conimbriga. Z tego okresu zachował się kryptoportyk i fragmenty akweduktu. W latach 569-589 Conimbriga została splądrowana przez germańskich Swebów i Wizygotów i opuszczona przez mieszkańców. Aeminium przejęło wówczas funkcję siedziby diecezji. Położenie na szlaku z Bracara Augusta (dzisiejszej Bragi) do Olisipo (dzisiejszej Lizbony), nad żeglowną rzeką łączącą osadę z wybrzeżem, przyczyniło się do jej rozwoju i wzrostu znaczenia. Z czasem nazwę Aeminium zastąpiono nazwą Conimbriga, przekształconą następnie na Colimbria. W czasach rządów Wizygotów za panowania króla Wittizy (~687-710) utworzono hrabstwo, które przetrwało do czasów inwazji Maurów. Za czasów wizygockich miasto nosiło nazwę Eminio. W roku 714 Coimbra skapitulowała przed wojskami Musy bin Nusaira (640-716), generała omajadzkiego kalifa Al-Walida ibn Abd al-Malika (668-715). W początkach chrześcijańskiej rekonkwisty w IX wieku, Maurowie zostali wyparci z regionu, ale stopniowo odbijali utracone zamki. Ostatecznie, ziemie te zostały odzyskane w roku 1064 przez króla Kastylii i Leónu Ferdynanda I (~1015-1065). Hrabstwa Portucale i Coimbra zostały w roku 1096 oddane przez króla Kastylii i León Alfonsa VI (1040-1109) w ręce Henryka Burgundzkiego (1066-1112), który ożenił się z nieślubną córką Alfonsa, Teresą (1080-1130). Henryk rozszerzał granice swych posiadłości, walcząc z Maurami aż do swej śmierci. Syn Henryka i Teresy, Afonso Henriques umacniał swą władzę i skutecznie prowadził dalszą rekonkwistę. W roku 1139 został on pierwszym królem Portugalii, zyskując później przydomek Alfonsa I Zdobywcy.

Już w średniowieczu Coimbra była podzielona na górne miasto (Cidade Alta lub Almedina), gdzie mieszkała arystokracja i duchowieństwo, oraz dolne miasto (Cidade Baixa lub Arrabalde), położone nad rzeką Mondego i zamieszkałe przez kupców, rzemieślników i biedniejszą ludność. Oprócz tego, w mieście istniały dwie dzielnice żydowskie. Miasto zostało otoczone murem obronnym, którego resztki zachowały się do dziś. W XV i XVI wieku w okresie wielkich odkryć geograficznych Coimbra była jednym z głównych artystycznych ośrodków Portugalii. Biskupi, zakony i król Manuel I Szczęśliwy (1469-1521) wspierali artystów, takich jak Diogo Pires, Marcos Pires, Juan del Castillo (~1590~1657), Diogo de Castilho (?-1574), Jean de Rouen (~1480-1580) i Nicholas de Chanterenne (~1470-1551).

W czasie inwazji napoleońskiej na Portugalię w 1810 roku wojska francuskie, którymi dowodzili gen. Jean-Andoche Junot (1771-1813) i gen. André Masséna (1758-1817) zajęły Coimbrę, która jeszcze w tym samym roku została odzyskana przez oddziały portugalskiej milicji, dowodzonej przez brytyjskiego oficera Nicholasa Tranta (1769-1839). W drugiej połowie XIX wieku miasto rozbudowało się i unowocześniło swą infrastrukturę (zainstalowano telegraf, oświetlenie gazowe, doprowadzono linię kolejową itd.). Dalszy rozwój i unowocześnianie miejskiej infrastruktury miały miejsce w XX wieku.

 

-----

 

Po przyjeździe do Coimbry poszliśmy na wieczorny spacer. Minęliśmy park i plac w pobliżu naszego hotelu, a ponieważ mieszkaliśmy w pobliżu campusu uniwersyteckiego skierowaliśmy się w stronę tej szacownej uczelni. Campus Uniwersytetu w Coimbrze zlokalizowany jest na szczycie wzgórza Alcaçova. Droga do wiedzy nie jest więc łatwa. Z placyku, pokazanego na drugim zdjęciu trzeba pokonać 125 schodów.

 

 

 

 

Uniwersytet w Coimbrze został założony jako "Studium Generale" w Lizbonie w 1290 roku przez króla Dionizego I (1261-1325). Uczelnia została przeniesiona do Coimbry w 1308 roku, ale w roku 1338 król Alfons IV (1291-1357) przeniósł uniwersytet z powrotem do Lizbony. Ostatecznie, Coimbra stała się jego siedzibą w roku 1537 za sprawą króla Jana III Pobożnego (1502-1557), który umieścił uczelnię w pałacu królewskim.

 

 

Porta Férrea - tę bramę z 1634 roku, prowadzącą na uniwersytecki dziedziniec, dekorują figury, będące personifikacją kierunków studiów. Przedstawiono także portrety dwóch królów, którzy szczególnie odznaczyli się w historii uniwersytetu - Dionizego I i Jana III Pobożnego. Na brukowanym chodniku przed bramą uwidoczniono symbol Uniwersytetu - postać rzymskiej bogini mądrości Minerwy w koronie, trzymającą otwartą książkę w lewej dłoni i zakończone sferą armilarną berło w prawej dłoni.

 

Na Paço das Escolas - historycznym dziedzińcu uniwersyteckim. Widoczna barokowa Wieża Uniwersytecka (Torre da Universidade), zbudowana w latach 1728-1733 wg projektu niemieckiego architekta Johanna Friedricha Ludwiga (1673-1752), znanego w Portugalii jako João Frederico Ludovice, pełni funkcję biblioteki miejskiej. Autorstwo projektu wieży jest też przypisywane rzymskiemu architektowi Antonio Canevariemu (1681-1754).

 

 

 

 

Wieczór w jednym z pubów Coimbry w okolicach uniwersytetu.

 

 

Rankiem następnego dnia ruszyliśmy na nieco dokładniesze zwiedzanie miasta. Widoczny na zdjęciu pomnik papieża Jana Pawła II został odsłonięty w maju 1985 roku, a jego autorem jest miejscowy rzeźbiarz Cabral Antunes (1916-1986), który podarował swoje dzieło miastu. Pomnik stoi przy Akwedukcie św. Sebastiana (Aqueduto de São Sebastião) w pobliżu Ogrodu Botanicznego. Historia akweduktu sięga czasów rzymskich, choć widoczna na zdjęciu konstrukcja pochodzi z końca XVI wieku i jest dziełem włoskiego architekta Filipe Terzio (1520-1597).

 

 

Pomnik króla Dionizego I na tle gmachu Wydziału Medycyny Uniwersytetu w Coimbrze. Autorem pomnika z 1943 roku jest portugalski rzeźbiarz Francisco Franco de Sousa (1885-1955). Pomnik, stojący na miejscu starego zamku przy Praça Dinis wyznacza współczesne centrum uniwersytetu.

 

 

Gmach Wydziału Literatury Uniwersytetu w Coimbrze. W latach 40. XX wieku wiele budynków uniwersyteckich zostało zastąpione nowymi gmachami, takimi jak powyższy. Projektowali je architekci José Ângelo Cottinelli Telmo (1897-1948) i Luis Cristino Ribeira da Silva (1896-1976).

 

 

XII-wieczny kościół p.w. św. Jana (Igreja de São João de Almedina) przy dawnym pałacu bikupim - dziś w całym kompleksie mieści się Museu Nacional de Machado de Castro, prezentujące zbiory sztuki z różnych epok (głównie z okresu średniowiecza).


 

Na Paço das Escolas na terenie uniwersytetu. Galeria z frontową kolumnadą i schodami, ozdobiona rzeźbami, to tzw. Via Latina wzniesiona w latach 1772-1777. Nazwa pochodzi stąd, że łacina była oficjalnym językiem uczelni. Dzwonnica - symbol uniwersytetu - jest widoczna niemal z każdego punktu w mieście. Najbardziej znana jest z trzech dzwonów, nazywanych "cabras" (kozy), które od czasu ukończenia wieży w 1733 roku wzywały na wykłady wiele pokoleń studentów. Początkowo na uniwersytecie w Coimbrze wykładano jedynie prawo kanoniczne i cywilne, medycynę, literaturę, gramatykę i filozofię. Dla rozróżnienia, z którego są wydziału, studenci zaczęli przypinać różnobarwne wstążki: przyszli prawnicy - czerwone, lekarze - żółte, studenci literatury - granatowe. Wiele zmieniło się w ciągu ponad 700 lat, ale studenci nadal kultywują zwyczaje, których źródeł nikt już nie pamięta i w maju, na zakończenie roku akademickiego, odbywa się ceremonia palenia wstążek - Queima das Fitas. W 1772 roku Sebastião José de Carvalho e Melo (1699-1782), premier i pierwszy doradca króla Józefa I (1714-1777), znany szerzej jako Markiz de Pombal, przeprowadził gruntowną reformę uniwersytetu, rozszerzył zakres wykładanych nauk i wyposażył uczelnię w wiele przyrządów naukowych. Kolekcja tych instrumentów stanowi dziś zbiór Muzeum Nauki Uniwersytetu w Coimbrze (Museu da Ciência da Universidade de Coimbra) i jest jedną z największych kolekcji tego typu w Europie.

 

 

 

 

 

Widok z Via Latina na Paço das Escolas i przepływającą przez Coimbrę rzekę Mondego, nazywaną przez mieszkańców Coimbry "Rzeką Poetów" (O Rio dos Poetas). Widoczny jest także wiszący Most Świętej Królowej Izabeli (Ponte Rainha Santa Isabel), zbudowany w latach 2003-2004. Projektantem mostu jest inż. António José Luís dos Reis.

 

 

Pomnik króla Jana III Pobożnego, ustawiony w 1950 roku na Paço das Escolas - historycznym dziedzińcu uniwersyteckim. Autorem pomnika jest Francisco Franco de Sousa.

 

 

XVIII-wieczna "Biblioteca Joanina" to barokowa biblioteka uniwersytecka, zbudowana za panowania króla Jana V Wielkodusznego (1689-1750). Na ścianach trzech wielkich sal biblioteki ustawiono 72 dwupiętrowe ozdobne regały z egzotycznego drewna, wykonane w latach 1719-1727. Są one dziełem Gaspara Ferreiry (stolarka) i Manuela da Silvy (dekoracje malarskie). Sufity zdobią malowidła, wykonane przez lizbońskich artystów Simõesa Ribeiro i Vicente Nunesa. W bibliotece zgromadzono ok. 250 tys. książek z różnych dziedzin wiedzy. Portal biblioteki został wzniesiony ok. 1720 roku. Wewnątrz nie można, niestety, robić zdjęć.

 

 

Widok budynku mieszczącego uniwersytecką Kaplicę św. Michała (Capela de São Miguel). Choć jej urządzanie rozpoczęto już w 1517 roku, to wnętrze pochodzi w większej części z XVII i XVIII wieku. Architektami budynku byli Marcos Pires i Diogo de Castilho. Azulejos, ozdobne sklepienie, a nawet piękny manierystyczny ołtarz są przyćmione przez wspaniałe organy z 1733 roku, zbudowane przez Manuela Gomesa. Liczą ok. 2.000 piszczałek, są bogato dekorowane postaciami aniołów i są używane do dziś przy uroczystych okazjach. Na drugim zdjęciu widoczny jest manueliński portal przy wejściu do kaplicy, pochodzący z lat 1517-1522. Wewnątrz Kaplicy, podobnie jak we wnętrzu innych obiektów uniwersyteckich, nie można, niestety, robić zdjęć.

 

 

 

XVIII-wieczne azulejos w budynkach uniwersyteckich.

 

 

Sala Egzaminacyjna (Sala do Exame Privado) - bogatą dekorację sufitu ponad rzędem portretów rektorów uczelni wykonał w 1701 roku José Ferreira Araújo. W sali tej udało mi się, mimo zakazu, zrobić prezentowane dwie fotki.

 

 

 

Widok z budynków uniwersyteckich na rzekę Mondego i Mośt Świętej Klary (Ponte de Santa Clara). Most został zbudowany w latach 1951-1954. Jego projektantem był inż. Edgar António de Mesquita Cardoso (1913-2000).

 

 

Widok z budynków uniwersyteckich na starą część miasta. Widoczna jest tzw. Stara Katedra (Sé Velha). Coimbra jest siedzibą biskupów od V wieku, od czasu najazdu i zniszczenia przez germańskich Swebów sąsiedniej Conimbrigi w 468 roku. Prawie nic nie wiadomo o kościołach, poprzedzających Stara Katedrę, oprócz tego, że katedra istniała na tym miejscu już w czasach Wizygotów, a kolejna bazylika z X wieku została zniszczona w 1117 roku.

 

 

Nowa Katedra (Sé Nova) lub Katedra Najświętszego Imienia Jezus jest obecną siedzibą diecezji. Świątynia była pierwotnie kościołem domu formacyjnego jezuitów, założonego w roku 1543. Kościół został zbudowany przez jezuitów w końcu XVI wieku. W 1759 roku zakazano działalności zakonu jezuitów w Portugalii, a w roku 1772 do kościoła przeniesiono siedzibę biskupów Coimbry. W niszach fasady Nowej Katedry umieszczono posągi czterech świętych jezuitów - św. Ignacego Loyoli (1491-1556), św. Franciszka Borgii (1510-1572), św. Franciszka Ksawerego (1506-1552) i św. Stanisława Kostki (1550-1568). Barokowa dekoracja górnej części fasady, ukończonej na początku XVIII wieku, kontrastuje z dolną częścią, utrzymaną w stylu manierystycznym. Kościół ma dwie dzwonnice znajdujące się tuż za główną fasadą i kopułę na skrzyżowaniu nawy i transeptu. Architektura Nowej Katedry miała duży wpływ na budownictwo sakralne w koloniach portugalskich.

 

 

 

Jednonawowe wnętrze Nowej Katedry przykryte jest sklepieniem kolebkowym. Oba ramiona transeptu i główna kaplica absydy ozdobione są ogromnymi, wspaniałymi drewnianymi ołtarzami z przełomu XVII i XVIII wieku, które stanowią doskonały przykład tak zwanego "portugalskiego stylu narodowego". Na zdjęciach widzimy dekoracje, ołtarze oraz XVII-wieczne stalle w prezbiterium. Stalle sprowadzono ze Starej Katedry, podobnie jak i piękną kamienną chrzcielnicę, wyrzeźbioną przez Pero i Felipe Henriquesów w stylu manuelińskim na początku XVI wieku.

 

 

 

 

 

 

 

 

Stara Katedra (Sé Velha). W roku 1139, po bitwie pod Ourique, król Alfons I Zdobywca podjął decyzję o sfinansowaniu budowy katedry. Ostateczny impuls nadał projektowi biskup Miguel Pais Salomão (?-1180), który wspomógł finansowanie prac. Budowa rozpoczęła się w 1162 roku. W roku 1185 Sancho I Kolonizator (1154-1212), drugi król Portugalii, został koronowany w świątyni, co oznacza, że budowa była już dalece zaawansowana. Podstawowy budynek katedry został ukończony w pierwszych dekadach XIII wieku, choć budowa przyległych krużganków klasztornych rozpoczęła się dopiero w 1218 roku za panowania króla Alfonsa II Grubego (1185-1223). Projekt romańskiej katedry przypisywany jest Mistrzowi Robertowi, prawdopodobnie francuskiemu architektowi, który w tym czasie kierował budową katedry lizbońskiej i regularnie odwiedzał Coimbrę. Prace budowlane były nadzorowane przez Mistrza Bernarda, być może też Francuza. Później zastąpił go Mistrz Soeiro, architekt znany z budowy innych kościołów w diecezji Porto. Choć w XVI wieku do katedry dobudowano wiele elementów, to podstawowa architektura i konstrukcja romańska zostały zachowane. Stara Katedra w Coimbrze jest jedyną romańską katedrą z czasów rekonkwisty w Portugalii, która zachowała się we względnie nienaruszonym stanie. Katedra została zbudowana na pamiątkę zwycięstwa nad Maurami w 1064 roku. Z zewnątrz wygląda ona jak mała twierdza z wysokimi blankowanymi murami, kryjącymi nieliczne wąskie okna. Ten groźny wygląd można wyjaśnić niespokojnymi, wypełnionymi wojnami czasami, w jakich katedra została zbudowana. Zarówno portal, jak i okna zachodniej fasady są bogato zdobione motywami romańskimi, arabskimi i przedromańskimi. Elewacja jest wzmocniona grubymi przyporami w narożach, które mają kompensować nachylenie terenu (katedra została zbudowana na zboczu wzgórza).W roku 1772, kilka lat po wydaleniu jezuitów z Portugalii, siedziba biskupów została przeniesiona do manierystycznego kościoła jezuitów, nazwanego potem Nową Katedrą (Sé Nova).

 

 

 

 

 

Wnętrze Starej Katedry ma nawę główną i dwie nawy boczne, niewielki transept i absydę z trzema kaplicami. Nawa główna przykryta jest sklepieniem kolebkowym, zaś nawy boczne - sklepieniem krzyżowym. Nawa posiada górną kondygnację - przestronne triforium. W surowym wnętrzu wzrok przyciąga strzeliste retabulum ołtarza głównego. To wielobarwne, złocone dzieło niderlandzkich rzeźbiarzy z ok. 1502 roku przedstawia Boże Narodzenie, Wniebowzięcie NMP i świętych. W XVI wieku kaplice, ściany i filary nawy pokryto płytkami ceramicznymi, a po północnej stronie fasady dobudowano monumentalną "Porta Especiosa", zaś południowa kaplica absydy została przebudowana w stylu renesansowym. Wiele z tych prac sponsorował biskup Jorge de Almeida (1531-1585).

 

 

 

 

 

 

Z XIV i XV wieku pochodzi wiele nagrobków w katedrze. W jednym z nich, ozdobionych dwugłowym bizantyjskim orłem, spoczywa włoska księżniczka Vataça (lub Betaça) Lascaris (1268-1336), mająca bizantyjskie pochodzenie. Przybyła ona do Portugalii na początku XIV wieku jako dwórka Elżbiety Aragońskiej (1271-1336), którą poślubił król Dionizy I.

 

 

Jednym z najbardziej zwracających uwagę ornamentów Starej Katedry są rzeźbione romańskie kapitele w liczbie ok. 380 z motywami głównie roślinnymi i geometrycznymi, zdradzającymi wpływy arabskie i preromańskie. Są też przedstawienia zwierząt, ale nie ma wyobrażeń postaci ludzkich, co można tłumaczyć tym, że dzieła te były tworzone przez artystów chrześcijańskich żyjących przez wiele lat na terytoriach rządzonych przez Arabów, gdzie islam zabraniał przedstawiania postaci ludzkich.

 

 

Krużganek klasztorny Starej Katedry, zbudowany w XIII wieku za panowania Alfonsa II Grubego, ma cechy stylu przejściowego - między stylem romańskim i gotyckim. Każdy z wychodzących na dziedziniec gotyckich łuków zawiera dwa zaokrąglone łuki romańskie.

 

 

 

 

 

 

 

Na Placu Katedralnym (Largo da Sé Velha) i w okolicach Starej Katedry.

 

 

 

Następnego dnia wyjechaliśmy do Porto.

 

-----

 

 

Porto

 

 

Porto (zwane także Oporto) jest drugim co do wielkości miastem Portugalii. Leży nad Oceanem Atlantyckim, u ujścia rzeki Douro. W całej algomeracji - Zespole Metropolitalnym Porto mieszka ok. 1,7 mln osób.

 

Najstarsze informacje o mieście pochodzą z V wieku. Od ówczesnej łacińskiej nazwy tutejszych dwóch bliźniaczych osad Portus i Cale wywodzi się nazwa całego kraju. Nazwa najpierw przeniosła się na całe wówczas hrabstwo, zaś miasto straciło drugi człon i od tej pory jest to Porto. Pierwotna osada założona została prawdopodobnie przez Celtów. W czasach rzymskich była ona ważnym portem. W roku 409 zajęta została przez germańskich Swebów, zaś w roku 585 podbita przez Wizygotów. W roku 711 Porto zdobyte zostało przez Maurów. W 868 roku miasto odzyskał pierwszy hrabia Portugalii Vimara Peres (~820-873), wasal króla Asturii, Leónu i Galicji Alfonsa III Wielkiego (848-910). W roku 1387 król Portugalii Jan I Dobry (1357-1433) poślubił tutaj Filipę Lancaster (1360-1415) i tym samym zawarł sojusz portugalsko-angielski. Dobre stosunki między tymi krajami trwały długie lata. W XIV i XV wieku Porto miało duży wkład w budowę przyszłej potęgi morskiej kraju. W tutejszych stoczniach zbudowano wiele statków, stąd też portugalski infant książę Henryk Żeglarz (1394-1460) wyruszył w roku 1415 na podbój Ceuty. Wyprawa ta zapoczątkowała erę portugalskich ekspedycji morskich i wielkich odkryć geograficznych.

 

W XVII wieku angielscy kupcy odkryli produkowane w regionie wino. Przypadło im do gustu tak bardzo, że podpisano porozumienie handlowe między obydwoma państwami - tzw, traktat Methuena z 1703 roku. Układ ten był dziełem dyplomaty angielskiego Johna Methuena (1650-1706). Stronę portugalską reprezentował Manuel Teles da Silva (1641-1709). Anglia uzyskała przywileje na zbyt wełny i tkanin w Portugalii, zaś Portugalczycy otrzymali korzystne warunki sprzedaży wina na rynku angielskim. Dzięki angielskim kupcom, region Porto zaczął szybko się rozwijać, a wkrótce wino stało się sławne na cały świat, nosząc nazwę jego stolicy. Wino z Porto jest symbolem czasów wiktoriańskich w Wielkiej Brytanii, a w Portugalii metaforą brytyjskiej obecności w tym mieście, która jest ciągle widoczna.

 

W 1809 roku wojska napoleońskie, którymi dowodził marszałek Jean-de-Dieu Soult (1769-1851) zajęły Porto, lecz wkrótce zostały wyparte z miasta przez angielsko-portugalskie oddziały marszałka Arthura Wellesleya (1769-1852), 1. księcia Wellington. Od lat 20. XIX wieku Porto znane jest z ruchów republikańskich oraz ze swych późniejszych antyrojalistycznych rewolt. Szczególnie znana jest ta z 31 stycznia 1891 roku, skierowana przeciwko Karolowi I (1863-1908) i brutalnie stłumiona. W XIX wieku do miasta trafiła epoka przemysłowa. Wizerunkiem tego okresu jest interesujący, dwupoziomowy most Ludwika I nad rzeką Douro, zaprojektowany przez belgijskiego inżyniera Teofila Seyriga (1843-1923), ucznia Gustave'a Eiffela (1832-1923).

 

-----

 

Widoki miasta z naszego pokoju hotelowego.

 

 

 

Na ulicy św. Katarzyny (Rua de Santa Catarina), prowadzącej do centrum. Na ulicy tej, która w dużej części jest deptakiem, znajduje się bardzo wiele sklepów renomowanych światowych marek.

 

 

 

 

Zbliżając się ulicą św. Katarzyny do centrum Porto napotkamy takie oto cudo. To Kaplica św. Katarzyny (Capela de Santa Catarina), zwana także Kaplicą Dusz (Capela da Almas), która została zbudowana w XVIII wieku. Jej ściany zdobi 15.947 płytek azulejos, pokrywających powierzchnię 360 m². Płytki azulejos, pokrywające ściany Kaplicy św. Katarzyny są autorstwa Eduardo Leite i zostały wyprodukowane przez firmę Fábrica de Cerâmica Viúva Lamego w Lizbonie w 1929 roku. Przedstawiają one epizody z życia św. Franciszka z Asyżu i św. Katarzyny ze Sieny, którzy są szczególnie czczeni w tej świątyni.

 

 

 

 

 

Jedna z kamienic w centrum miasta w pobliżu Praça da Batalha.

 

 

Kościół p.w. św. Ildefonsa z Toledo (Igreja de Santo Ildefonso) przy Praça da Batalha. Obecna świątynia została zbudowana na miejscu poprzedniego kościoła w latach 1730-1739. Dwuwieżowa fasada została w roku 1932 ozdobiona ok. 11.000 płytek azulejos, autorstwa Jorge Colaço (1868-1942), przedstawiającymi sceny z życia św. Ildefonsa oraz alegorie eucharystii. W niszy wysoko nad wejściem umieszczono figurę Patrona świątyni.

 

 

W pobliżu Mostu Ludwika I spotkaliśmy taką zabawkę...

 

 

Most Ludwika I (Ponte Luis I) jest ikoną Porto. Ten dwukondygnacyjny stalowy most spinający dwa brzegi Duero (Douro) nosi imię króla Ludwika I (1838-1889). Pierwsze imię, bo król, jak na portugalskiego arystokratę przystało, miał tych imion więcej, naprawdę nazywał się: Luís Filipe Maria Fernando Pedro de Alcântara António Miguel Rafael Gabriel Gonzaga Xavier Francisco de Assis João Augusto Júlio Valfando de Saxe-Coburgo-Gotha e Bragança. Górą mostu przebiega linia metra oraz odbywa się ruch samochodowy i pieszy, podobnie jak dolną częścią mostu. Most jest jednym z głównych punktów programu zwiedzania Porto zarówno w dzień jak i po zmierzchu. Projektantem Mostu Ludwika I był inż. François Gustave Théophile Seyrig (1843-1923) z grupy Gustave Eiffel. Most został zbudowany w latach 1881-1886 i w momencie oddania do użytku był najdłuższym mostem na świecie w swojej kategorii. Ma całkowitą długość 385,25 m, a jego masa wynosi 3.045 ton.

 

 

 

Widoki dzielnicy Ribeira, roztaczające się z Mostu Ludwika I oraz od strony Vila Nova de Gaia z południowego brzegu Douro.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zabudowania Vila Nova de Gaia widziane z Mostu Ludwika I.Leżąca na południowym brzegu Douro Vila Nova de Gaia jest przemysłową dzielnicą, słynącą przede wszystkim z licznych wytwórni porto. Znajduje się tu ok. 80 piwnic, z których część jest udostępniona zwiedzającym. Są one zlokalizowane tuż przy rzece, m.in. na Avenida Diogo Leite. To właśnie tam warto udać się na zwiedzanie połączone z degustacją oraz informacjami o procesie produkcji porto. My planowaliśmy wizytę w widocznej winiarni Sandeman, niestety, przybyliśmy tam zbyt późno i szlachetnego trunku mogliśmy skosztować tylko w zwykłej kawiarni.

 

 

 

Takie łodzie służyły dawniej do przewozu wina. Dziś dą reklama tutejszych piwnic i niewątpliwą atrakcją turystyczna.

 

 

 

Pomnik Vimary Peresa (~820-873), rycerza i wasala króla Asturii Alfonsa III Wielkiego (~848-910), który w roku 868 pokonał muzułmanów i w tym samym roku został pierwszym hrabią Portucale. Był on również założycielem miasta warownego Vimaranis w pobliżu Bragi, którego nazwa wraz z upływem czasu, przekształciła się w Guimarães. Autorem monumentu, stojącego w pobliżu katedry, jest rzeźbiarz Salvador Carvão da Silva d'Eça Barata Feyo (1899-1990).

 

 

Katedra w Porto (Sé do Porto) jest jednym z najstarszych zabytków miasta i zarazem jednym z największych romańskich kościołów w Portugalii. Budowę obecnej katedry rozpoczęto ok. roku 1110 pod patronatem biskupa Hugona, a ukończono w XIII wieku, ale są świadectwa historyczne, że miasto było siedzibą diecezji począwszy od V-VI wieku. Badania archeologiczne wykazały, że wzgórze Penaventosa, na którym znajduje się katedra było zamieszkane już 3.000 lat temu. Katedra jest flankowana dwiema kwadratowymi wieżami, podtrzymywanymi przez przypory i zwieńczona kopułą. Fasada pozbawiona jest dekoracji i nie jest jednorodna architektonicznie. Posiada barokową kruchtę i przepiękną romańską rozetę pod zwieńczonym blankami łukiem, nadającym świątyni wygląd warownego kościoła. Ok. roku 1333 dobudowano gotycką kaplicę grobową João Gordo, joannity w służbie króla Dionizego I (1261-1325). Z przełomu XIV i XV wieku pochodzi gotycki krużganek, zbudowany za panowania króla Jana I Dobrego (1357-1433), który właśnie w katedrze w Porto w 1387 roku poślubił angielską księżniczkę Filipę Lancaster (1360-1415). Katedra w Porto jest masywna, a nawet posępna, i może poszczycić się cennymi skarbami. W ciągu wieków była ona wielokrotnie przebudowywana, lecz fasada zachowała romański wygląd. Z XIII stulecia zachowała się tylko rozeta w fasadzie zachodniej. W kaplicy po lewej stronie prezbiterium stoi wspaniałe retabulum, uratowane przez armią napoleońską dzięki zasłonięciu go gipsową ścianą. Z południowego ramienia transeptu prowadzi wejście do XIV-wiecznych krużganków i Kaplicy św. Wincentego (Capela de São Vicente). Krużganek zdobią barokowe azulejos, które wykonał Valentim de Almeida w latach 1729-1731. Romańska nawa główna jest dość wąska i przykryta jest sklepieniem kolebkowym. Dwie nawy boczne są niższe. Kamienny dach w nawie środkowej podparty jest filarami. Zewnętrzny wygląd katedry zmienił się znacznie w okresie baroku. W roku 1772 nowy portal główny zastąpił romański oryginał, a hełmy zwieńczające wieże zostały zmienione. Ok. roku 1732 włoski architekt Niccoló Nasoni (1691-1773) dodał elegancką barokową loggię do bocznej elewacji światyni. Również wnętrze kościoła zostało zmienione w epoce baroku. W jednej z kaplic oglądać można wspaniały srebrny ołtarz, zbudowany w II połowie XVII wieku przez artystów portugalskich. Również w XVII wieku zburzono romańską absydę i zastąpiono ją barokową.

 

 

 

 

 

 

 

 

Terreiro da Sé to szeroki taras przed katedrą, z którego można oglądać wspaniałą panoramę miasta. W rogu tarasu stoi manueliński pręgierz (pelourinho) z zachowanymi hakami.

 

 

 

Panorama Porto widziana z okolic katedry. Ponad domami wznosi się tzw. Wieża Duchownych (Torre dos Clérigos).

 

 

 

Pałac Biskupi (Paço Episcopal do Porto) obok katedry. Inicjatywę jego budowy przypisuje się biskupowi João Rafaelowi de Mendonça (1717-1793), który sprawował urząd w latach 1771-1793, jednakże z uwagi na opóźnienie prac budowlanych nie dożył on realizacji projektu. W następnych latach pałac był kilkakrotnie przebudowywany. Obecnie pałac stanowi własność państwa.

 

 

Kościół p.w. św. Wawrzyńca (Igreja de São Lourenço), zwany także Kościołem Świerszczy (Igreja dos Grilos) został zbudowany przez jezuitów w latach 1570-1577 w stylu manierystyczno-barokowym. Kościół jest jednym z najwcześniejszych przykładów portugalskiego baroku. Po kasacie zakonu jezuitów kościół przekazano uniwersytetowi w Coimbrze, a póżniej w latach 1780-1832 był on w posiadaniu karmelitów bosych, których w Lizbonie nazywano "braćmi-świerszczami" - stąd nazwa kościoła. Od 1834 roku światynia jest kościołem Wyższego Seminarium w Porto.

 

 

Na ulicach Porto. W Portugalii znane jest stare powiedzenie: "W Porto pracują, w Bradze się modlą, w Coimbrze studiują, a w Lizbonie wydają" - oddaje ono trochę klimat Porto, lecz nie wolno zapominać, że Porto oferuje również innowacyjną architekturę, która kontrastuje z zabytkowym centrum oraz szereg atrakcji, które razem sprawiają, że miasto to jest wyjątkowe.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kościół Zgromadzenia (Igreja dos Congregados) na Praça de Almeida Garrett w pobliżu dworca kolejowego São Bento. Został zbudowany w 1703 roku w miejscu kaplicy p.w. św Antoniego z 1662 roku jako kościół klasztorny zgromadzenia filipinów (oratorianów).Prezbiterium kościoła przebudowano w XIX wieku. Wówczas też świątynia została udekorowana freskami, których autorem jest Acácio Lino de Magalhães (1878-1956). Azulejos na fasadzie są dzielem Jorge Colaço (1868-1932), zaś witraże wykonał Roberto Leone w 1920 roku.

 

 

 

Praça Almeida Garret przed Dworcem São Bento (św. Benedykta). Patronem placu jest João Baptista da Silva Leitão de Almeida Garrett (1799-1854) - poeta, pisarz, dziennikarz i polityk, uważany za czołowego przedstawiciela portugalskiego romantyzmu.

 

 

 

Dworzec kolejowy św. Benedykta (Estação Ferroviária de São Bento) wzniesiony został na miejscu poprzedniego dworca w latach 1900-1916. W środku znajdują się wspaniałe azulejos, ukazujące dawne środki transportu, święta oraz sceny historyczne. Projektantem dworca był miejscowy architekt José Marques da Silva (1869-1947), który przy projekcie inspirował się francuskim stylem beaux-arts. Autorem zdobiących dworzec 20 tys. sztuk pięknych azulejos był natomiast Jorge Colaço, najsłynniejszy twórca azulejos w tym okresie. Na płytkach azulejos artysta przedstawił sceny folklorystyczne oraz wydarzenia z historii Portugalii, m.in. bitwę pod Valdevez, spotkanie rycerza Egasa Moniza z królem Kastylii i León Alfonsem VII (1105-1157), przyjazd króla Jana I Dobrego i Filipy Lancaster do Porto, czy zdobycie Ceuty. Dworzec obsługuje głównie ruch podmiejski oraz linie w dolinie Douro.

 

 

 

 

 

 

Praça da Liberdade i Avenida dos Aliados w centrum miasta. Widoczny jest pomnik króla Piotra IV (1798-1834) i w dalszej perspektywie - ratusz (Câmara Municipal do Porto). Budynek ratusza zaprojektował architekt Antonio Correia da Silva (1880-1963), a budowa gmachu rozpoczęła sie w 1920 roku. W jej trakcie pierwotny projekt został zmieniony przez architekta Carlosa João Ramosa (1897-1969). Władze miejskie urzędują tu od 1957 roku. Autorem brązowego konnego pomnika Piotra IV, odsłoniętego w 1866 roku, jest francuski rzeźbiarz Célestin Anatole Calmels (1822-1906).

 

 

 

 

 

Kościół Duchownych (Igreja dos Clérigos) na końcu ulicy Duchownych (Rua dos Clérigos). Dawniej ulica ta nosiła nazwę "Calçada da Natividade" (od istniejącego w jej pobliżu do roku 1836 kaplicy p.w. MB Narodzenia). Obecną nazwę nadano jej w 1860 roku. Kościół Duchownych jest barokową świątynią, zbudowaną w latach 1732-1750 przez włoskiego architekta Niccoló Nasoniego (1691-1773). Monumentalne schody przed kościołem zostały ukończone w latach 50. XVIII wieku.Główna fasada kościoła jest bogato ozdobiona motywami barokowymi (girlandami i muszlami). Centralny fryz nad oknami przedstawia symbole kultu. Ołtarz główny, wykonany z polichromowanego marmuru jest dziełem Manuela dos Santos Porto. W krypcie kościoła został pochowany jego budowniczy, ale dokładne miejsce pochówku nie jest znane. Monumentalna wieża - Torre dos Clérigos - znajduje się na tyłach kościoła. Została zbudowana w latach 1754-1763 również przez Niccoló Nasoniego na zamówienie ks. Jerónimo de Távora Noronha Leme e Cernache i - podobnie jak reszta świątyni - wykazuje wpływy rzymskiego baroku. Ma ona 75,6 m wysokości i stała się jednym z symboli miasta.

 

 

 

 

Na Rua das Flores. Nazwa ulicy pochodzi od bujnych ogrodów, wypełnionych kwiatami. Ulica została wytyczona w latach 1521-1525 i wówczas nosiła nazwę "Rua de Santa Catarina das Flores". W kamieniczki przy tej ulicy wtopiony jest Kościół Miłosierdzia (Igreja da Misericórdia do Porto). Jego budowę rozpoczęło Bractwo Miłosierdzia w 1555 roku. W roku 1559 światynię kinsekrował biskup Rodrigo Pinheiro (~1482-1572), lecz prezbiterium ukończono dopiero w 1584 roku. Pierwotnie kościół był wzniesiony w stylu renesansowym z reminescencjami gotyku. Pierwotna elewacja została zniszczona przez uderzenie pioruna w 1621 roku. Kościół został potem opuszczony do roku 1740. Został on odbudowany w 1748 roku pod kierunkiem Niccolò Nasoniego w stylu w stylu barokowym z elementami rokoka, po tym jak runęła kopuła pierwotnej świątyni.

 

 

 

Gmach Giełdy (Palácio da Bolsa lub Palácio da Associação Comercial do Porto), zbudowany w latach 1842-1862 wg projektu architekta Joaquima da Costa Limy (1807-1864). Architektura budynku jest połączeniem neoklasycyzmu, architektury toskańskiej i angielskiego neopalladianizmu. Reprezentacyjne sale są obecnie wykorzystywane do organizacji oficjalnych imprez, w tym spotkań z głowami państw, odwiedzającymi Porto. Przed gmachem stoi pomnik portugalskiego infanta księcia Henryka Żeglarza (1394-1460). Autorem pomnika, odsłoniętego w 1900 roku, jest Tomás de Figueiredo de Araújo Costa (1861-1932).

 

 

Strome uliczki schodzące w kierunku rzeki wiodą do Cais da Ribeira - najbardziej gwarnego miejsca w Porto, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Dzielnica Ribeira już w średniowieczu była centrum handlu i rzemiosła, w którym zlokalizowane były liczne sklepy sprzedające ryby, chleb, mięso i inne towary. W roku 1491 wiele budynków zostało zniszczonych przez pożar. W połowie XVIII wieku wytyczono ulice łączące Ribeirę z górnym miastem. Projekt, zrealizowany w latach 1776-1782, przypisywany jest angielskiemu konsulowi w Johnowi Whiteheadowi (1726-1802), a prace organizował gubernator João de Almada e Melo (1703-1786). W roku 1821 wyburzono dużą część średniowiecznych Murów Ferdynanda (Muralhas Fernandinas), co ułatwiło dostęp do rzeki.

 

 

 

 

 

 

 

Kaplica Naszej Pani z Ó (Capela da Nossa Senhora do Ó) przy Largo do Terreiro w dzielnicy Ribeira, to dawna kaplica MB Miłosierdzia (Capela da Nossa Senhora da Piedade), Nazwę wzięła od przeniesionego do niej obrazu Matki Boskiej z Ó po rozebraniu kaplicy przy Porta da Ribeira w 1821 roku. Budynek pochodzi z XVII wieku, lecz w wieku XIX został przebudowany. Wewnątrz można podziwiać pięknie rzeźbiony XVIII-wieczny ołtarz autorstwa João da Costy.

 

 

-----

 

Po dwóch dniach spędzonych w Porto postanowiliśmy pojechać na kolejne dwa dni do leżącego już w Hiszpanii sanktuarium św. Jakuba i centrum pielgrzymkowego w Santiago de Compostela. Po drodze, zatrzymaliśmy się w położonym koło Bragi, jeszcze w Porugalii, sanktuarium Bom Jesus do Monte.

 

 

Bom Jesus do Monte

 

 

Sanktuarium Bom Jesus do Monte, położone w pobliżu Bragi w historycznym regionie Minho, jest jednym z najbardziej majestatycznych obiektów sakralnych w Europie. W miejscu, na którym się wznosi, już w roku 1373 stała niewielka kaplica poświęcona Świętemu Krzyżowi. W roku 1430 arcybiskup Fernando da Guerra (~1390-1467) skupił kilka okolicznych kościołów oraz Pustelnię p.w. Świętego Krzyża (Ermida de Santa Cruz) w jedną parafię Tenões, na terenie której leży i dzisiejsze sanktuarium. W roku 1522 ksiądz João da Guarda zbudował w miejscu dzisiejszego sanktuarium kamienny kościół, z którego do dziś zachowały się jedynie nieliczne fragmenty wyposażenia. W 1629 roku został zbudowany kościół pielgrzymkowy poświęcony Dobremu Jezusowi (Bom Jesus). Obecne Sanktuarium zaczęto budować w 1722 roku pod patronatem arcybiskupa Bragi, Rodrigo de Moura Telesy (1644-1728). Barokowy kościół wzniesiono ok. 1725 roku wg projektu architekta Manuela Pinto Vilalobosa (?-1734). Ok. roku 1781 arcybiskup Gaspar de Bragança (1716-1789) podjął decyzję o uzupełnieniu zespołu sanktuarium trzecim segmentem monumentalnych schodów, poświęconym Trzem Cnotom - Wierze, Nadziei i Miłości. Stary kościół został rozebrany, a na jego miejscu zbudowano nową neoklasyczną świątynię, zaprojektowaną przez miejscowego architekta Carlosa Luísa Ferreirę da Cruz Amarante (1748-1815).

Sanktuarium, które jest zarówno założeniem pielgrzymkowym, jak i wielką atrakcją turystyczną, zwłaszcza w soboty i niedziele przyciąga tłumy.

 

-----

 

Na zalesionym wzgórzu Monte Espinho na wschód od Bragi, wznosi się jedno z najwspanialszych sanktuariów Portugalii. Kościół Bom Jesus stoi na szczycie wzgórza wśród dębów, eukaliptusów, kamelii i krzaków mimozy. W Kaplicy Cudów (Capela dos Milagres) składane są wota i obrazki pozostawiane przez pielgrzymów. Kościół został konsekrowany w 1834 roku.Świątynia posiada wnętrze z wystrojem z początku XIX wieku. Główny ołtarz poświęcony jest Ukrzyżowaniu. 5 lipca 2015 roku kościół został podniesiony do godności bazyliki przez papieża Franciszka. Przed fasadą kościoła stoi osiem rzeźb przedstawiających ludzi, którzy odrzucili Chrystusa, w tym Heroda i Piłata.

 

 

 

 

 

Na placu przed kościołem, tzw. Tarasie Ewangelistów (Terreiro dos Evangelistas), w latach 60. XVIII wieku zbudowano trzy ośmioboczne kaplice. Zdobią je rzeźby przedstawiające wydarzenia po Ukrzyżowaniu, m.in. spotkanie Jezusa z Marią Magdaleną. Kaplice projektował znany architekt z Bragi André Soares Ribeiro da Silva (1720-1769). Obok tych kaplic można podziwiać cztery barokowe fontanny z posągami Ewangelistów pochodzące również z lat 60. XVIII stulecia. Z esplanady przed kościołem rozciąga się wspaniały widok na miasto Braga i dolinę rzeki Cávado, ukrytą wśród okolicznych wzniesień.

 

 

 

 

Sanktuarium położone jest wysoko nad miastem i zarówno ze słynnych schodów, jak i z tarasu można napawać się pięknymi widokami. W 1882 roku, w celu ułatwienia pielgrzymom dostępu do Sanktuarium Bom Jesus, zbudowano kolejkę linowo-szynową. Była to pierwsza tego typu kolejka zbudowana na Półwyspie Iberyjskim i działa ona do dziś.

 

 

 

Schody oraz kościół Bom Jesus ukończył architekt z Bragi Carlos Luís Ferreira da Cruz Amarante w 1811 roku. Duży wkład materialny w realizację projektu wniósł Pedro José da Silva (1758-1834). U podstawy schodów znajdują się dwie kolumny, wokół których wiją się węże. Są to zarazem fontanny. Woda wypływa z paszczy węży i spływa wzdłuż ich ciał. U stóp gigantycznych schodów znajduje się portyk wejściowy z herbem arcybiskupa Rodriga de Moury Telesy, który był fundatorem założenia. Z kolorystyką wykutych w granicie schodów kontrastuje biel tynków. Schody symbolizują duchową wędrówkę do nieba. Dolna partia jest stromo wznoszącą się Kalwarią, której kulminacją jest Kaplica Ukrzyżowania. W każdej z kaplic Kalwarii znajduje się przedstawienie jednej ze scen ostatniej drogi Chrystusa. W części środkowej schodów - Escadório dos Cinco Sentidos (Schody Pięciu Zmysłów) - znajdują się fontanny, które symbolizują Pięć Zmysłów (wzrok, słuch, powonienie, smak i dotyk) oraz zespół rzeźb przedstawiających postaci biblijne, mitologiczne i alegorie. Górna partia schodów jest poświęcona trzem cnotom - wierze, wadziei i miłości, które są symbolizowane przez fontanny oraz postaci alegoryczne.

 

 

 

 

 

W XIX wieku teren wokół kościoła i schodów został wywłaszczony i przekształcony w park. W weekendy, wgórze oprócz pielgrzymów gości wielu mieszkańców Bragi, ktorzy przybywają tu na spacery, odpoczynek i pikniki. W pobliżu znajduje się kilka hoteli, restauracji, kawiarni oraz ukryte wśród drzew jezioro, gdzie można popływać łodzią.

 

 

 

 

-----

 

Po wizycie w sanktuarium Bom Jesus do Monte w północnej Portugalii kontynuowaliśmy podróż do słynnego sanktuarium św. Jakuba w Santiago de Compostela, leżącego w sąsiedniej Hiszpanii. Ponieważ ta część podróży jest ściśle związana z naszym objazdem Portugalii, zrezygnowałem z przeniesienia tego punktu do relacji z podróży po Hiszpanii, co - mam nadzieję - mi wybaczycie. Zdecydowaliśmy się na podróż do granicznej miejscowości Valença do Minho lokalnymi drogami, wiodącymi przez urokliwe, pięknie położone senne wioski i miasteczka. Dopiero tuż przed granicą wjechaliśmy na autostradę, którą kontynuowaliśmy podróż do Vigo, po minięciu którego odbiliśmy znów na lokalną drogę. W miarę zbiżania się do celu podróży coraz częściej widywało się pieszych pielgrzymów, zmierzających do Santiago samotnie, bądź w małych grupkach.

 

 

Santiago de Compostela

 

 

To położone na zachodnim pogórzu Gór Kantabryjskich miasto jest miejscem spoczynku św. Jakuba Starszego, jednego z dwunastu apostołów - uczniów Jezusa Chrystusa. Leży w regionie Galicja, który od X wieku p.n.e. był zasiedlany przez plemiona celtyckie (Galaicos). W II-I wieku p.n.e. ziemie te zostały podbite przez Rzymian, a po upadku Cesarstwa w V wieku dostały się pod panowanie germańskich Swebów. W latach 585-711 Galicja wchodziła w skład królestwa Wizygotów, zaś w latach 711-739 była pod władzą Maurów. Odkrycie w roku 813 grobu, uznanego za miejsce pochówku św. Jakuba Apostoła, dało początek słynnym pielgrzymkom z całej Europy. Od imienia Apostoła (Sant Iacobu, Sant Iago lub San Tiago) pochodzi też nazwa miasta, które rozwinęło się wokół sanktuarium, zbudowanego w IX wieku przez króla Asturii Alfonsa II Cnotliwego (?-842). W IX wieku utworzono tu biskupstwo, a w latach 910-914 Santiago było stolicą samodzielnego królestwa. W następnym stuleciu miasto kilkakrotnie doświadczało najazdów Wikingów, a biskup Sisenand II nakazał budowę murów obronnych.

 

W roku 997 Santiago zostało zdobyte i częściowo zniszczone przez wojskowego dowódcę Kalifatu Kordoby Abu Aamira Muhammada Ibn Abdullaha Ibn Abi Aamira (~938-1002), znanego w Europie jako Almanzor. Po rekonkwiście miasto stało się jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych świata chrześcijańskiego, do którego wyruszali ludzie wszystkich stanów. Pielgrzymka do grobu Apostoła bywała też traktowana jako element ekspiacji, czy to zadany sobie samodzielnie, czy to nakazany wyrokiem sądowym. Na szlakach do Santiago de Compostela, zwanych Drogą św. Jakuba (Camino de Santiago), znajdują się do dziś liczne schroniska, prowadzone głównie przez bractwa pątnicze. Przed katedrą w Santiago de Compostela kupić można pamiątkę i zarazem znak rozpoznawczy celu podróży - muszlę pielgrzymią, będącą symbolem św. Jakuba. Pierwotnie, po muszlę taką udawano się na pobliskie wybrzeże, skąd była zabierana jako dowód i pamiątka pielgrzymki. Obecnie, muszla stanowi raczej znak rozpoznawczy pielgrzymów w drodze do Santiago.

 

W roku 1120 Santiago stało się siedzibą arcybiskupstwa, a pierwszym pełniącym tę godność był biskup Diego Gelmírez lub Xelmírez (~1069~1149). W roku 1161 dla ochrony pielgrzymów powstał zakon rycerski Santiago de Compostela. W roku 1501 w Santiago założono uniwersytet, a miasto stało się głównym ośrodkiem kulturalnym Galicji. Miasto zostało zdobyte i splądrowane przez Francuzów podczas wojen napoleońskich. W 1936 roku ludność Galicji w referendum opowiedziała się za autonomią, której jednak nie wprowadzono z powodu wybuchu hiszpańskiej wojny domowej. Stała sie ona faktem dopiero w 1981 roku i od tego czasu region posiada własny parlament i rząd. Od roku 1985 roku zabytkowy zespół starego miasta w Santiago de Compostela wpisany jest na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO.

 

-----

 

Na ulicach starej części Santiago de Compostela.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Katedra w Santiago de Compostela to jedna z najważniejszych świątyń pielgrzymkowych - miejsce docelowe Drogi Świętego Jakuba. Katedra jest jednym z największych dzieł architektury romańskiej w Hiszpanii i najważniejszych świątyń w średniowieczu. Jest bogata w liczne dzieła sztuki, takie jak Puerta de las Platerias (Brama Złotników), czy Pórtico da Gloria (Portal Chwały). Według legendy, apostoł Jakub Starszy prowadził działalność misyjną wśród Celtów, zamieszkujących Półwysep Iberyjski. W roku 44 zginął śmiercią męczeńską w Jerozolimie. Jego ciało zostało wkrótce sprowadzone do Galicji. W dobie prześladowań chrześcijan w III wieku, grób wraz ze szczątkami św. Jakuba został porzucony. W roku 813 szczątki apostoła zostały odnalezione dzięki - jak głosi tradycja - eremicie Pelayo, który podczas swoich poszukiwań ujrzał w nocy deszcz gwiazd spadających na pobliskie pole. Pelayo podzielił się swoją wizją z miejscowym biskupem Theodomirem z Iria, który zleciwszy zbadanie sprawy, odkrył kamienny grobowiec zawierający szczątki męczennika. Wybudowano w tym miejscu kościół, a nazwa Compostela (od łacińskiego "campus stellae" - pole gwiazd), przypomina cudowne wydarzenie związane z tym miejscem. Biskup Theodemir uznał to wydarzenie za cud i powiadomił o nim króla Asturii Alfonsa II (759-842). Król nakazał wznieść kaplicę na miejscu cudownego odnalezienia grobu Apostoła. Wzniesioną świątynię powiększono w IX wieku w stylu wczesnoromańskim. Patronat nad ostatnią rozbudową objął król Leónu Alfons III Wielki (~848-910). W roku 997 podczas ekspansji Maurów na półwyspie Iberyjskim Mohammed ibn-Abi Amir (Almanzor), dowódca wojsk Kalifatu Kordoby kazał zniszczenie kościoła. Ozdobne wrota i dzwony przeniesiono do Wielkiego Meczetu w Kordobie. Kiedy Kordobę zdobyły w 1236 roku wojska króla Ferdynanda III Kastylijskiego (1199/1201-1252), te same zdobycze przeniesiono do katedry w Toledo. Budowa obecnej monumentalnej świątyni rozpoczęła się w 1075 roku za panowania Alfonsa VI Kastylijskiego (1040-1109) i rządów biskupa Diego Peláeza. W swoim planie nawiązuje do wzniesionego z cegły kościoła klasztornego p.w. św. Sernina w Tuluzie, z tym, że świątynię w Santiago zbudowano przede wszystkim z granitu. Budowla powstawała w kilku fazach i jak mówi Księga św. Jakuba (Liber Sancti Iacobi), ostatni kamień został położony w roku 1122. Uroczysta konsekracja katedry miała miejsce w roku 1211. Wśród świadków poświęcenia był m.in. król Leónu Alfons IX (1171-1230). Ze względu na znaczenie tego miejsca pielgrzymkowego, już podczas budowy zmieniał się status świątyni. Status kościoła katedralnego otrzymała ona w 1075 roku, natomiast w roku 1100 papież Urban II (1042-1099) polecił założyć przy katedrze siedzibę arcybiskupa. W 1495 roku przy archikatedrze powstał uniwersytet. Kościół był wielokrotnie przebudowywany w XVI-XVIII wieku.

 

 

 

 

 

 

Wnętrze świątyni niemal w całości zachowało swoją pierwotną romańską architekturę. Nakryte jest w całości sklepieniem kolebkowym. Poszczególne przęsła zostały wyeksponowane za pomocą gurtów. W przeciwieństwie do bogato dekorowanych elewacji zewnętrznych wnętrze charakteryzuje się oszczędnością, monumentalizmem, przestrzennością i wielkością. Nawa główna katedry ma długość 97 m, zaś wysokość wnętrza nawy głównej wynosi 22 m. Od strony zachodniej znajduje się narteks z reprezentacyjnym wejściem wiodącym do wnętrza, znanym jako Pórtico de la Gloria. Dwupoziomowy kościół jest trójnawową bazyliką z szerokim transeptem oraz prezbiterium i półkolistą absydą. Prezbiterium obiega ambit z wieńcem kaplic. Przy wejściu do katedry znajduje się ołtarz ze złotą muszlą, symbolem pielgrzymów i ich Patrona św. Jakuba. Liczne tłumy pielgrzymów stoją w kolejce aby pocałować muszlę jako symboliczny znak hołdu, składany Patronowi. Dlaczego muszla jest symbolem św. Jakuba? Istnieją dwie legendy. Według pierwszej z nich, po śmierci Apostoła jego uczniowie wysłali jego ciało na Półwysep Iberyjski, by zostało tam pochowane. Jednakże u wybrzeży Hiszpanii, wiozący je statek zatonął. Po pewnym czasie, fale oceanu wyrzuciły pokryte muszlami ciało Świętego na brzeg. Druga wersja mówi, że gdy statek z ciałem Apostoła zbliżał się do brzegu odbywał się tam właśnie ślub. Spłoszony koń z panem młodym rzucił się do morza. Zostali oni jednak cudownie ocaleni i wyszli z morza pokryci muszlami. Muszla ma również znaczenie metaforyczne. Tak jak rowki muszli skupiają się w jednym punkcie, tak wszystkie szlaki pielgrzymie dążą do jednego miejsca - grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. Muszla jest także symbolem pielgrzyma, gdyż tak jak fale oceanu prowadzą muszle ku brzegom Galicji, tak Bóg prowadzi pielgrzyma, zdążającego do Santiago. W średniowieczu muszla miała też dla pielgrzymów znaczenie czysto praktyczne - służyła do czerpania lub gromadzenia wody, a także do spożywania posiłków, zastępując miskę.

 

 

 

 

 

 

Capilla Maior mieszcząca ołtarz główny katedry.

 

 

 

Przygotowania do uroczystej mszy św., podczas której biskup wyświęcił dwóch nowych księży.

 

 

Osobliwością katedry jest botafumeiro. Jest to największy na świecie trybularz. Mierzy 160 cm wysokości i pusty waży ok. 60 kg. Do jego rozpalenia potrzeba ok. 40 kg węgla drzewnego i kadzidła. Stale eksponowany jest w bibliotece katedralnej, a używany tylko w piątki na zakończenie Mszy św. dla pielgrzymów o godz. 19:30 oraz w czasie ważniejszych i bardziej uroczystych nabożeństw. My trafiliśmy akurat na uroczystość święceń kapłańskich, więc mieliśmy okazję zobaczyć botafumeiro w działaniu. Galicyjska nazwa "botafumeiro" oznacza "wydzielający dym". Źródła wzmiankują kadzielnicę w 1300 roku, choć według tradycji miała się znajdować w katedrze już w XI wieku. Pierwsze botafumeiro, którego pochodzenie i historia są dokładnie udokumentowane, ufundowane zostało w XV wieku przez króla francuskiego Ludwika XI (1423-1483). W kwietniu 1809 roku zostało ono zrabowane przez żołnierzy napoleońskich i przetopione. Obecna kadzielnica została ufundowana w roku 1851 przez miejscowych posiadaczy ziemskich i wykonana przez złotnika José Losadę. Wykonana z brązu i mosiądzu, pokryta jest warstwą srebra. Zachowany do dnia dzisiejszego mechanizm do rozkołysania trybularza pochodzi z 1604 roku i umieszczony jest pod kopułą katedry. Obsługa kadzielnicy, w tym jej podwieszenie na linie, rozpalenie i rozkołysanie, jest zadaniem ośmiu specjalnych funkcjonariuszy katedralnych zwanych tiraboleiros, którzy występują w specjalnych purpurowych szatach. Rozkołysane botafumeiro osiąga prędkość około 60 km/h i umożliwia okadzanie całego wnętrza katedry.

 

 

 

Barokowa fontanna Fuente de los Caballos (Fontanna Koni) na Praza das Praterias. Fontanna pochodzi z 1825 roku a jej autorem jest Juan Martín María Pernas Gambino. Zainspirowała ona poetę Federico Garcíę Lorkę (1898-1936) do napisania wiersza "Taniec księżyca w Santiago" ( ”Danza da lúa en Santiago”), w którym nazwał ją "Fontanną marzeń" ("La Fuente del Sueño"). Budynek widoczny za fontanną to Casa do Cabildo, zbudowana w latach 1754-1758. Jej autorem jest architekt Clemente Fernández Sarela (1716-1765).

 

 

Fragment wschodniej fasady katedry od strony Praza da Quintana. Fasada ta została zaprojektowana przez Bartolomé Fernándeza Lechugę (?-1645) i wzniesiona w 1611 roku. Od tej strony do wnętrza prowadzą dwa portale z dwoma reprezentacyjnymi wejściami, znanymi jako Święte Wrota i Wrota Królewskie.

 

 

Casa da Parra (Dom Winorośli) - budynek na Praza da Quintana, zaprojektowany przez architektów Domingo Antonio de Andrade (1639-1712) i brata Tomasa de Alonso. Wzniesiony w 1683 roku, został przebudowany w XX wieku przez dodanie górnej balustrady i piętra. Zdobią go zwieszające się gałązki i kiście winorośli. Elementem dekoracyjnym są także rzeźbione wsporniki balkonu i monumentalny komin. Obecnie w budynku mieści się galeria wystawowa.

 

 

Wschodnią stronę Praza da Quintana zamyka klasztor San Paio de Antealtares (Mosteiro de San Paio de Antealtares). Został on założony w IX wieku przez Alfonsa II dla benedyktynów, opiekujących się grobem Apostoła Jakuba. Zachowana do dziś budowla prawie w całości pochodzi z XVII i XVIII wieku, ponieważ pierwotny klasztor został rozebrany. Widoczna w prawym dolnym rogu tablica upamiętnia tzw. Batalion Literacki zorganizowany przez studentów uniwersytetu do obrony Galicji przed wojskami napoleońskimi w 1809 roku. Klasztor w roku 1499 został przejęty od benedyktynów przez siostry klauzurowe (również benedyktynki), do których należy do dziś. Obecny kształt klasztoru zawdzięczamy przebudowie wg projektu, który stworzył w XVII wieku Bartolomé Fernández Lechuga. W przebudowie, która trwała niemal do końca XVIII wieku udział mieli także: Mateo López (1750-1819), Jácome Fernández Fillo, Melchor de Velasco Aguero (?-1669), Fernando de Casas y Novoa (~1670-1749), Lucas Antonio Ferro Caaveiro (1699-1770) i Francisco de Lens. Widoczny kościół klasztorny został zaprojektowany na planie krzyża greckiego przez brata Gabriela de Casas i zbudowany w latach 1700-1709.

 

 

 

Klasztor św Marcina Pinario (Mosteiro de San Martiño Pinario) to dawny konwent benedyktynów. Położony jest przy Praza da Immaculada, naprzeciw północnej fasady katedry. Pierwszy klasztor powstał ok. roku 899. Został on zastąpiony przez nowy, konsekrowany w roku 1102 przez biskupa Diego Gelmíreza (~1068~1140). Klasztor ten w średniowieczu zyskał na znaczeniu tak, że do końca XV wieku stał się najbogatszym i najpotężniejszym w Galicji. Umożliwiło to jego niemal całkowitą przebudowę w XVI-XVIII wieku. Od roku 1868 budynki klasztoru mieszczą seminarium duchowne. Fasada została zaprojektowana przez Gabriela de las Casas, a jej cztery doryckie kolumny wspierają belkowanie ze sterczynami. Nad drzwiami przedstawiono postać św. Benedykta, nad nim godło Hiszpanii, a jeszcze wyżej symboliczne przedstawienie Boga Ojca, figury Madonny z Dzieciątkiem i świętych opatów benedyktyńskich, a także postać św. Marcina z Tours, oddającego swój płaszcz żebrakowi. Ukończony w roku 1652 jednonawowy kościół klasztorny jest dziełem Mateo Lopeza i Gonzaleza de Araújo i pełni dziś funkcje muzeum sztuki sakralnej.

 

 

 

Monumentalna czteroosiowa fasada północna katedry mieści wejście, stanowiące metę Drogi Świętego Jakuba. Wejście to zdobi tzw. Portal Rajski (Puerta de la Francigena), przez które wchodzi się do ramienia transeptu, zwanego Praza da Immaculada. Portal ten wzniósł w 1122 roku Mistrz Bernard, będący także ówczesnym skarbnikiem świątyni. Niestety, to wejście zostało zniszczone w XVII wieku. Elewacja w obecnym kształcie jest barokowa. Zdobią ją XVIII-wieczne figury św. Jakuba oraz Alfonsa III Wielkiego (866-910) i Ordoña II z Leónu (873-924). Gdy ośrodek władzy politycznej Asturii przeniesiono z Oviedo do León w 910 roku, Santiago de Compostela zyskało większe znaczenie i kilku królów Galicji i León zostało ukoronowanych i namaszczonych przez miejscowego biskupa w katedrze - wśród nich Ordoño IV (~926-962/963) w 958 roku, Bermudo II (~953-999) w 982 roku i Alfons VII (1105-1157) w 1111 roku. Katedra stała się także miejscem pochówku XII-wiecznych władców - Ferdynanda II (~1137-1188) i Alfonsa IX (1171-1230), ostatnich królów León i Galicji, zanim oba królestwa zjednoczyły się z Królestwem Kastylii. Wykopaliska prowadzone w katedrze w XIX i XX wieku pozwoliły na odkrycie pozostałości rzymskiej "cella memoriae" lub "martyrium" (budowli upamiętniającej męczenników), wokół której powstał niewielki cmentarz, opuszczony w następnych epokach. Martyrium to jest świadectwem istnienia chrześcijańskiego ośrodka kultu w tym miejscu. Jego budowę przypisuje się czasem biskupowi Ávila Priscillianowi (?-385), choć nie ma no to innych historycznych dowodów. Najwcześniejsze przekazy o odwiedzających grób św. Jakuba pochodzą z IX wieku. Świadectwa o pątnikach spoza Pirenejów datują się na połowę XI wieku, choć ruch pielgrzymkowy z innych krajów rozwinął się dopiero w następnym stuleciu. Jednym z orędowników pielgrzymek był papież Kalikst II (~1065-1124). Oficjalnym przewodnikiem w tamtych czasach był Codex Calixtinus z ok. 1140 roku. Cztery trasy w nim wymienione prowadzą z Francji i zbiegają się w Puente la Reina. Stamtąd, trasa przecina północną Hiszpanię, łącząc Burgos, Carrión de los Condes, Sahagún, León, Astorga i Compostelę. Codzienne potrzeby pielgrzymów na ich drodze były zaspakajane przez sieć szpitali i hospicjów. Korzystały one z ochrony królewskiej, a ich prowadzenie było lukratywnym źródłem dochodów. Romańskie krużganki kościołów również mogły udzielać noclegu dużej liczbie pielgrzymów i były miejscem, gdzie prowadzono handel dewocjonaliami i pamiątkami. Popularną hiszpańską nazwą Drogi Mlecznej, widocznej na nocnym niebie jest "Camino de Santiago". Według średniowiecznej legendy, Droga Mleczna powstała z kurzu, wzbudzonego przez wędrujących pielgrzymów. Współcześnie do Santiago przybywa rocznie kilkaset tysięcy pielgrzymów. Większość z nich podróżuje pieszo, niektórzy rowerem, ale zdarzają się i tacy, którzy średniowiecznym zwyczajem podróżują konno lub na osiołku. Sanktuarium przyciąga też bardzo wielu turystów.

 

 

 

 

 

Przejście z Praza da Immaculada na Praza do Obradoiro.

 

 

 

 

Na wielkim reprezentacyjnym Placu Seminaryjnym (Praza do Obradoiro) przed katedrą.

 

 

 

 

Barokowa zachodnia fasada katedry z dwiema średniowiecznymi wieżami tzw. Fachada del Obradoiro zbudowana została w latach 1730-1750 w stylu zwanym churrigueryzmem, którego twórcą był hiszpański architekt, rzeźbiarz i urbanista José Benito de Churriguera (1665-1725). Jest to specyficzna hiszpańska odmiana baroku, charakteryzująca się przerostem elementów dekoracyjnych i niezwykłą obfitością rzeźbiarskich detali. Fasadę tę zaprojektował Fernando de Casas y Nóvoa (~1670-1749). Niestety, duża jej część była, jak widać, zasłonięta. Obecny kształt tej fasady jest wynikiem kilku rozbudowań dawnej fasady romańskiej. Stanowi dominujący akcent urbanistyczny wielkiego, reprezentacyjnego Placu Seminaryjnego. Ciekawostką jest, że sylwetka zachodniej fasady katedry widnieje na rewersach hiszpańskich monet o wartości 1, 2 oraz 5 eurocentów. W zwieńczeniu zachodniej fasady katedry umieszczony jest posąg św. Jakuba.

 

 

 

 

Widok z Praza do Obradoiro na zabudowania, kryjące przyległe do katedry późnogotyckie krużganki, otaczające jeden z największych wirydarzy. Krużganki wzniesiono w 1533 roku, ich budowę zlecił Alonso III de Fonseca (1475-1534), arcybiskup Santiago i Toledo.

 

 

Fasada południowa katedry wznosi się przy placu Praza das Platerias który dawniej był miejscem handlu srebrem. Plac ten znajduje się pomiędzy katedrą i budynkami monasteru kanonickiego. Ponadto, przy placu tym znajduje się budynek pałacu Rajoy, pełniący funkcję miejskiego ratusza. Przy placu wznoszą się także dwie wieże; barokowa Wieża Zegarowa (Torre del Reloj), wzniesiona przez Domingo de Andrade (1639-1712) w XVII wieku, oraz Wieża Skarbca. Południowa elewacja - tzw. Puerta de las Platerias (Portal Złotników) - jest cennym przykładem architektury i rzeźby romańskiej. Znajdujące się w niej portale prowadzą do południowego ramienia transeptu katedry. Portal o dwóch półkolistych arkadach powstał między 1112 i 1117 rokiem. Jest to dzieło artystów przybyłych z Francji. Stanowi syntezę doświadczeń artystycznych wypracowanych w obu krajach i silnie łączy architekturę z rzeźbą.

 

 

 

 

-----

 

Po dwóch dniach spędzonych w Santiago de Compostela wróciliśmy do Portugalii. W drodze na południe zatrzymaliśmy się w mieście Bragança, z którego pochodziła ostatnia dynastia monarchów portugalskich.

 

 

Bragança

 

 

Bragança jest stolicą regionu Trás-os-Montes w północno-wschodniej Portugalii. Leży ok. 20 km od granicy z Hiszpanią i liczy ok. 35 tys. mieszkańców. Miasto jest siedzibą uniwersytetu, ośrodkiem rolniczym i regionalnym centrum przemysłu włókienniczego. Od niepamiętnych czasów słynie też z ceramiki. Badania archeologiczne wykazały, że najstarsze osiedla ludzkie w okolicach dzisiejszego miasta pochodzą z epoki paleolitu. W czasach poprzedzających epokę rzymską obszar ten był zasiedlony przez plemiona celtyckie, wśród których dominującą grupą etniczną byli Luzytanie. W czasach kolonizacji rzymskiej tereny te wchodziły w skład prowincji Gallaecia (znanej też jako Hispania Gallaecia). Wzmianki o osadzie o nazwie Vergancia lub Bregancia pojawiają się jednak później - w VI i VII wieku, w czasach rządów Swebów i Wizygotów. Panowanie Maurów nie pozostawiło wielu śladów, a region był jednym z pierwszych, włączonych do Królestwa Asturii w ramach rekonkwisty.

 

Początki średniowiecznej Bragançy datują się na przełom X i XI wieku i prawdopodobnie wiążą się z istnieniem ufortyfikowanego obozu wojskowego, choć dowody archeologiczne na to są wciąż odkrywane. Strategiczne znaczenie Bragançy wynikało z jej położenia i zostało umocnione po tym, gdy w roku 1187 osada otrzymała specjalny foral (edykt królewski) od króla Sancho I Kolonizatora (1154-1212), gdy rodzina Bragança zaczęła wznosić feudalny zamek. Foral został odnowiony w roku 1253 przez Alfonsa III (1210-1279), a później w roku 1514 przez Manuela I Szczęśliwego (1469-1521). Bragança była pierwszą osadą w regionie Trás-os-Montes, która uzyskała status miasta i przywileje gospodarcze od kolejnych monarchów, m.in. prawo organizowania targów. W XIV wieku, wojny z Kastylią doprowadziły do zniszczenia umocnień granicznych i zajęcia miasta przez wojska kastylijskie. Działania wojenne spustoszyły region, skutkiem czego był brak żywności, epidemie, wysoka śmiertelność i w efekcie - wyludnienie. W roku 1386 król Jan I Dobry (1358-1433) udał się do Bragançy, aby ukrócić wpływy kastylijskie. Odebrał on tytuły stronnikowi Kastylii Alfonsowi Pimentalowi, a 1. księciem Bragançy uczynił swego nieślubnego syna Alfonsa (1377-1461) polecając mu umocnienie zamku i granic. Następnie przez małżeństwo Alfonsa z Beatrycze de Alvim (1380-1415), córką swego generała Nuno Álvaresa Pereiry (1360-1431), związał ściślej ten przygraniczny region z koroną portugalską. W 1442 roku król Alfons V Afrykańczyk (1432-1481) ustanowił księstwo Bragançy księstwem dziedzicznym. 2. książę Bragançy, Ferdynand (1403-1478), rozszerzył swoje terytorium, włączając do niego ziemie swego zmarłego brata Alfonsa (1400-1460), markiza Valençy. Ferdynand de Bragança wspierał króla Alfonsa V w jego kampaniach afrykańskich. Został on gubernatorem Ceuty i pełnił funkcję regenta, gdy król przebywał w Afryce Północnej. Później ród Bragança popadł w niełaskę z racji spisków i intryg dworskich. Do łask przywrócił ich w roku 1496 król Manuel I Szczęśliwy (1469-1521), jednakże zażądał on za to wydalenia z miasta tych Żydów, którzy nie chcieli dokonać konwersji na chrześcijaństwo.

 

Po wygaśnięciu dynastii Aviz i 60-letnim okresie rządów hiszpańskich, królem w 1640 roku został Jan IV (1604-1656) z dynastii Bragança. Dynastia ta panowała w Portugalii do końca monarchii tzn, do 1910 roku. W latach 1822-1889 przedstawiciele dynastii zasiadali także na brazylijskim tronie cesarskim. Od upadku monarchii Fundação da Casa de Bragança zarządza dawnym majątkiem królewskim.

 

-----

 

Jadąc z Santiago de Compostela do Bragançy przejechaliśmy przez tereny Parku Przyrodniczego Montesinho, który rozciąga się tuż przy granicy hiszpańskiej. Ma on powierzchnię 70.000 ha i jest jednym z najdzikszych regionów Europy, w którym żyją m. in. wilki, dziki, wydry i orły. Tutejsze góry porośnięte są wrzosem, a ich niższe partie obfitują w dębowe lasy i łąki. Obszar, niewiele zmienił się od czasów średniowiecza. Spotyka się tu stare wsie, których kamienne domy i brukowane uliczki są typowe dla regionu, a wiele lokalnych ścieżek pochodzi jeszcze z czasów Wizygotów.

 

 

Stara Katedra (Sé Velha) w Bragançy została zbudowana w XVI wieku z fundacji księcia Teodozjusza I (1512-1563) i była kościołem służącym przylegającemu do świątyni klasztorowi klarysek. W końcu XVI wieku kościół został przekazany jezuitom, którzy utworzyli przy nim szkołę. W 1764 roku, po przeniesieniu siedziby diecezji z Miranda do Douro do Bragançy, kościół stał się katedrą diecezjalną. Wraz z otwarciem nowej katedry w 2001 roku, świątynia stała się kościołem parafialnym. Świątynia nosi wezwanie Najświętszego Imienia Jezusa i Jana Chrzciciela. Jest to jedna z najbardziej imponujących budowli w centrum miasta. W kościele tym zwraca uwagę piękny renesansowy portal z elementami barokowymi, krużganek klasztorny i XVII-wieczna zakrystia.

 

 

 

 

 

 

 

 

Dawny pręgierz (pelourinho) i kamienice przy Placu Katedralnym (Praça da Sé).

 

 

 

 

Na ulicy, prowadzącej z Placu Katedralnego do XII-wiecznego zamku króla Sancho I Kolonizatora (1154-1212).

 

 

 

 

 

 

Placyk Largo do Principal i stojący na nim pomnik, upamiętniający żołnierzy portugalskich poległych w Afryce.

 

 

XIII-wieczny kościół p.w. św. Wincentego (Igreja de São Vicente), w którym w 1354 roku podobno odbyły się utrzymane w tajemnicy zaślubiny późniejszego króla Piotra I (1320-1367) z Inês de Castro (1325-1355). Kościół ten został przebudowany w XVI, XVII i XVII wieku. Na zewnątrz wyróżnia się manierystyczny portal i fontanna z herbami królewskimi z 1746 roku oraz XIX-wieczny panel azulejos na prawo od wejścia, upamiętniający proklamację wzywającą do powstania przeciw wojskom Napoleona I Bonaparte (1769-1821), którą na schodach kościoła wygłosił w 1808 roku generał Manuel Jorge Gomes de Sepúlveda (1735-1814). Wewnątrz kościoła godna szczególnej uwagi jest Kaplica Chrystusa, widoczna na drugim zdjęciu.

 

 

 

Brama św. Antoniego (Porta de Santo António) prowadząca do zamku oraz mury otaczające zamek. Na tym wzgórzu o strategicznym położeniu było kilka warowni, zanim w 1130 roku Fernão Mendes, szwagier króla Alfonsa I Zdobywcy (1109-1185), wzniósł miasto warowne nazwane Bragantią. Nieco późniejsza, XIII-wieczna Cytadela jest najbardziej imponującą częścią miasta. W obrębie jej murów na dominującym nad miastem wzgórzu wysokim na 700 m n.p.m. znajduje się zbudowany w roku 1187 przez króla Sancha I Kolonizatora i zachowany w dobrym stanie zamek.Mury miejskie z 18 strażnicami przetrwały prawie nienaruszone.

 

 

 

 

 

 

Pomnik 2. księcia Bragançy Ferdynanda (1403-1478) przed murami warowni.

 

 

Widok ze wzgórza zamkowego na dolinę rzeki Fervença.

 

 

Uliczki wewnątrz średniowiecznych murów.

 

 

 

 

 

 

Wewnątrz murów miejskich znajduje się dobrze zachiwany warowny zamek, wzniesiony przez króla Sancho I Kolonizatora w 1187 roku, który później był siedzibą rodu Bragança. W widocznej na zdjęciu 33-metrowej wieży urządzzono Muzeum Wojskowe (Museu Militar), w którym eksponowane są pamiątki z kampanii afrykańskiej z 1895 roku, w której uczestniczył miejscowy pułk. W zamkowej Wieży Księżniczki (Torre de Princessa) straszą podobno duchy. Wieża ta była schronieniem dla doñi Sanchy, małżonki Fernão Mendesa, a później także więzieniem dla innych, będących w niełasce żon.

 

 

 

 

Kościół p.w. NMP (Igreja de Santa Maria) wewnątrz średniowiecznych warownych murów miejskich. Nawa kryta jest sklepieniem kolebkowym, a sufit świątyni jest ozdobiony polichromią. Niestety, wnętrze było zamknięte i nie było dane nam go zobaczyć. Kościół posiada pięknie rzeźbiony kamienny portal, widoczny na drugim zdjęciu), który powstał w czasie przebudowy świątyni przeprowadzonej w XVIII wieku.

 

 

 

Nieopodal kościoła p.w. NMP, w obrębie fortyfikacji, stoi pięcioboczny Domus Municipalis z XII wieku - najstarszy ratusz w kraju. Ten jedyny zachowany w Portugalii przykład świeckiej architektury romańskiej służył jako miejsce dysput "homens boms" ("dobrych ludzi"). Poniżej znajdowała się cysterna na wodę. Domus Municipalis służył także za schronienie dla pielgrzymów podróżujących do Santiago de Compostela w Galicji, jako że Bragança leży na jednym ze średniowiecznych szlaków, wiodących do tego sanktuarium. Niektórzy badacze twierdzą, że początki budowli sięgają czasów rzymskich, a nawet wcześniejszych, jednak nie ma na to żadnych dowodów.

 

 

 

Widok wieży kościoła p.w. NMP oraz Domus Municipalis.

 

 

Widok jednej z uliczek prowadzących z zamku do centrum miasta. Bragança rozrosła się poza mury warowne w kierunku zachodnim wzdłuż brzegów rzeki Fervença już w XV wieku, ale za murami są nadal kręte uliczki z małymi domkami.

 

 

Współczesny pomnik na rondzie w jednej z nowych dzielnic Bragançy.

 

Po zwiedzeniu Bragançy ruszyliśmy dalej na południe i późnym popołudniem tego samego dnia dotarliśmy do miejscowości Covilhã, leżącej w dystrykcie Castelo Branco w historycznym regionie Beira w centralnej Portugalii, gdzie spędziliśmy noc.

 

-----

 

 

Covilhã

 

 

Covilhã to miasto liczące ok. 37 tys. mieszkańców, określane również jako "miasto wełny i śniegu”. Niewielka odległość od łańcucha Serra de Estrela i najwyższej góry w kontynentalnej części Portugalii - Torre (1.993 m n.p.m.) sprawia, że jest ono niezwykle atrakcyjnym miejscem dla miłośników turystyki górskiej, wspinaczek i narciarzy.

 

Jej historia sięga czasów, gdy istniała tu prehistoryczna luzytańska osada, a później rzymska forteca, znana jako Cava Juliana lub Silia Hermínia. Covilhã uzyskała foral z rąk króla Sancho I Kolonizatora (1154-1212) w roku 1186, który również zbudował i ufortyfikował osadę. W roku 1681 Luís de Meneses (1632-1690), 3. hrabia Ericeiry, założył tu szkołę i manufakturę włókienniczą. Miasto mocno ucierpiało w wyniku trzęsienia ziemi w 1755 roku. W roku 1763 Sebastião José de Carvalho e Melo (1699-1782), bardziej znany w historii Portugalii jako 1. markiz Pombal, założył tu Królewską Fabrykę Włókienniczą. Status miasta Covilhã uzyskała formalnie dopiero w roku 1870 z rąk króla Ludwika I (1838-1889). W XIX wieku w mieście powstało wiele zakładów przemysłu włókienniczego, a Covilhã z tej racji była nazywana nawet "Portugalskim Manchesterem". W latach 60. XX wieku ludność miasta osiągnęła blisko 70 tys., jednakże późniejsza dekoniunktura i likwidacja wielu fabryk doprowadziła do migracji mieszkańców do innych regionów. Od roku 1979 w mieście działa uniwersytet.

 

-----

 

Takie widoki mieliśmy z naszego hotelowego pokoju. W naszych przewodnikach turystycznych Covilhã bywa określana mianem "Portugalskiego Zakopanego", jako że jest to jedno z bardzo nielicznych miejsc w tym kraju, gdzie zimą można podobno pojeździć na nartach.

 

 

 

Jedna z okazalszych willi w pobliżu naszego hotelu.

 

 

Ulica w pobliżu naszego hotelu.

 

 

Pomnik upamiętniający żołnierzy portugalskich poległych w czasie I wojny światowej.

 

 

Banda da Covilhã... Nie, to nie siedziba lokalnych władz, ale miejscowej orkiestry.

 

 

Kościół p.w. NMP Niepokalanie Poczętej (Igreja de Nossa Senhora da Conceição) to dawna światynia franciszkanów. W roku 1834 po sekularyzacji zakonów zabudowania klasztoru i kościół kupił José Mendes Veiga, który ofiarował je parafii. W 1851 roku budynki klasztoru spłonęły. Dziś na ich miejscu znajduje się sąsiadujący z kościołem skwer. Barokowa fasada świątyni pochodzi z XIX wieku, natomiast portal, jak i sklepienia nawy są gotyckie. We wnętrzu kościoła znajdują się XVI-wieczne kaplice i nagrobki, a ołtarz główny ozdobiony jest barokową snycerką.

 

 

 

 

 

 

 

Skwer na miejscu dawnych zabudowań klasztoru franciszkanów, które spłonęły w 1851 roku.

 

 

XVII-wieczny kościół Miłosierdzia (Igreja da Misericórdia) znajduje się w samym sercu miasta i jest własnością Świętego Domu Miłosierdzia. Został zbudowany w 1641 roku na miejscu pierwszego skromnego kościoła z poprzedniego stulecia. Główna fasada ma prosty portal z przedstawieniem trzech cnót - wiary, nadziei i miłości. Świątynia posiada jedną nawę i prezbiterium. Sufit nawy zdobi polichromia z połowy XX wieku, wykonana przez prof. António Lopesa. Przed Kościołem Miłosierdzia wznosi się pomnik króla Ludwika I, który w roku 1870 nadał Covilhii prawa miejskie. Pomnik został odsłonięty w 2010 roku. Autorem brązowego monumentu jest Francisco Simões.

 

 

 

Praça do Município jest głównym placem w centrum miasta. Wznosi się przy nim budynek ratusza (Câmara Municipal da Covilhã) i pomnik Pêro da Covilhã stojący przed ratuszem. Pêro da Covilhã (~1450~1530) był portugalskim dyplomatą i podróżnikiem. W roku 1487 został wysłany przez króla Jana II (1455-1495) do Indii i Etiopii. Granitowy monument został odsłonięty w 1988 roku. Jego autorami są rzeźbiarz Francisco Simões i architekt Pinto Sousa. W pobliżu placu zlokalizowane są też liczne kamienice, dekorowane płytkami azulejos.

 

 

 

 

 

 

Zaintrygowała mnie dziwna nazwa na szyldzie. Okazało się, że APPACDM to Associação Portuguesa de Pais e Amigos do Cidadão Deficiente Mental, czyli Portugalskie Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Osób z Upośledzeniem Umysłowym.

 

 

Covilhã położona jest na kilku wzgórzach i zboczach gór. Aby ułatwić mieszkańcom komunikację pomiędzy dzielnicami, położonymi na różnych poziomach, w mieście funkcjonują takie kolejki szynowo-linowe, a także system wind. Są one, oczywiście, bezpłatne.

 

 

Kamienice w pobliżu kościoła p.w. NMP w starej części miasta.

 

 

Kościół p.w. NMP (Igreja de Santa Maria Maior). Pierwotny kościół został zbudowany w XIII i XIV wieku w formie niewielkiej kaplicy. Został on później rozebrany i odbudowany w połowie XVI wieku przez biskupa Cristovão de Castro. W ciągu następnych wieków podlegał wielu zmianom. Obecny kształt uzyskał w latach 1872-1876. Wąską dzwonnicę dobudowano w 1899 roku. W roku 1943 neobarokową fasadę pokryto azulejos o motywach maryjnych.Świątynia jest uważana za jeden z najładniejszych kościołów w Portugalii. Wewnątrz znajduje się 11 ołtarzy, z których 5 poświęconych jest Patronce. W świątyni przechowywane są relikwie Krzyża Świętego ofiarowane przez księcia Ludwika (1506-1555), syna króla Manuela I Szczęśliwego (1469-1521).

 

 

 

Replika dawnego pręgierza (pelourinho) z początków XVI wieku, który został rozebrany w 1863 roku. Autorem granitowej repliki o wysokości 6,5 m jest Alberto Rosetta.

 

 

Urokliwe zaułki miasta.

 

 

 

Poprosiłem pana, wyjeżdżającego z tej uliczki kultowym Citroënem 2CV o zgodę na uwiecznienie jego wehikułu na zdjęciu. Pan był bardzo zadowolony, że jesteśmy zainteresowani jego pojazdem. Przyznam się, że dopiero po powrocie do kraju, oglądając zdjęcie, zauważyłem, że nasi i tam byli...

 

 

Most dla pieszych nad rzeką Carpinteira, połączony systemem wind (tzw. Elevadores da Carpinteira) z położoną wyżej częścią miasta. Został oddany do użytku w 2009 roku.Całość zaprojektował architekt João Luis Carrilho da Graça oraz inżynierowie António Manuel Adão da Fonseca i Carlos Quinaz.

 

 

 

-----

 

Następnego dnia pojechaliśmy dalej na południe. Najpierw do Evory w regionie Alentejo, gdzie spędziliśmy kolejne 2 dni, a potem na same południe Portugalii - do regionu Algarve. Ale o tym w kolejnej odsłonie...

 

 

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Offline
Ostatnio: 16 godzin 17 minut temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

Ach Porto....  wybieram sie i wybrać nie mogę.. śliczne miasto i można degustować Porto, co jest dużym atutem. Podobno jest tam tez przepiękna, stara, mega klimatyczna  ksiegarnio kawiarnia , która na pewno bedzie moim celem. Byłeś tam może ?

Dworzec cudo, tyle pięknych azulejos.

Sa też fajne rejsy rzeczne startujące z i do Porto właśnie rzeka Douro, może kiedys uda mi sie popłynąć..

No trip no life

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 59 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel, niestety, w tej księgarnio-kawiarni nie byliśmy. Natomiast w 2016 roku odwiedziliśmy podobną, kultową kawiarnię "A Brasileira" w Lizbonie. Pozdrawiam. Biggrin

Wyszukaj w trip4cheap