--------------------

____________________

 

 

 



Via Baltica 2007 - Litwa, Łotwa, Estonia

7 posts / 0 nowych
Ostatni wpis
achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 15 godzin temu
Rejestracja: 01 cze 2020
Via Baltica 2007 - Litwa, Łotwa, Estonia

Niewiele brakowało, a podróż ta by się nie odbyła. Wprawdzie planowaliśmy ją dużo wcześniej, poczyniliśmy wszystkie niezbędne przygotowania, czekały na nas zarezerwowane hotele, ale brzydkiego figla spłatała nam lipcowa aura. Przez cały poprzedzający nasz wyjazd tydzień było zimno, a co gorsza - lało jak z cebra. Całkiem poważnie rozważaliśmy więc przełożenie podróży na inny termin. W końcu jednak zdecydowaliśmy się jechać. I stał się cud. Wprawdzie gdy wyjeżdżaliśmy z Lubawy jeszcze padało, ale gdy minęliśmy Olsztyn z każdym kilometrem pogoda stawała się coraz lepsza. Litewską granicę przekraczaliśmy już w promieniach słońca. Deszcz przypomniał o sobie jeszcze gwałtowną, krótkotrwałą ulewą w Kiejdanach, ale przez resztę podróży aura była już wymarzona - ciepła i słoneczna.

-----

Kiejdany (Kėdainiai)

W Kiejdanach zrobiliśmy sobie pierwszy dłuższy postój. Znane z kart sienkiewiczowskiej "Trylogii" miasto było w W XVI i XVII wieku siedzibą rodu Radziwiłłów (lit. Radvila). W okresie reformacji, był to zarazem jeden z najważniejszych ośrodków kalwinizmu w Rzeczypospolitej. W historii Polski miasto zasłynęło z tego, że właśnie tu hetman wielki litewski książę Janusz Radziwiłł (1612-1655) podpisał w roku 1655 z Magnusem Gabrielem de la Gardie (1622-1686), wysłannikiem szwedzkiego króla Karola X Gustawa (1622-1660) i późniejszym kanclerzem Szwecji, układ, oddający Wielkie Księstwo Litewskie pod władzę korony szwedzkiej. I tu czekało nas pierwsze zaskoczenie - powszechnie uważany u nas za zdrajcę hetman, ma okazały pomnik na kiejdańskim rynku oraz tablicę pamiątkową w zabytkowym zborze kalwińskim. Litwini uważają bowiem akt zerwania przez niego unii z Polską za krok ku litewskiej niepodległości.

Miejscowość jako mała osada rybacka była wymieniana po raz pierwszy w 1372 roku. Na początku XV wieku tereny te znalazły się pod panowaniem Zakonu Krzyżackiego. W I połowie XV wieku miejscowe dobra od króla Kazimierza IV Jagiellończyka (1427-1492) otrzymał Radziwiłł Ościkowicz (?-1477). Od 1545 do 1614 roku właścicielami dóbr byli Kiszkowie. Drogą wiana, miasto przeszło w ręce wojewody wileńskiego Krzysztofa II Radziwiłła (1585-1640), który poślubił w 1606 roku Annę Kiszczankę. W 1590 roku Kiejdany otrzymały prawa miejskie z rąk Zygmunta III Wazy (1566-1632). W XVI i XVII wieku były pod władaniem Radziwiłłów. W okresie reformacji były ważnym ośrodkiem kalwinizmu. Kiejdany należały też do najważniejszych w XVI wieku, założonych przez Jana Kiszkę (~1552-1592) ośrodków ruchu braci polskich (arian). W latach 1811-1863 miasto stanowiło własność rodu Hutten-Czapskich.

Kiejdany są jednym z nielicznych miast na Litwie, posiadających zwartą staromiejską zabudowę. Zanim spadła wspomniana wyżej ulewa, zdążyliśmy obejrzeć rynek otoczony malowniczymi kamieniczkami i pospacerować po paru uliczkach historycznego centrum. Gdy lunęło, schroniliśmy się w jednej z dwóch starych synagog na tzw. małym rynku (jedna datuje się na XVII, druga na XVIII wiek), ale ku naszemu rozczarowaniu nie zachowało sie w niej zbyt wiele judaików. Po deszczu zdążyliśmy zaliczyć muzeum regionalne oraz zbór kalwiński, którego krypty kryją nekropolię Radziwiłłów, po czym ruszyliśmy dalej. Po mniej więcej godzinie dotarliśmy do granicy łotewskiej, skąd przez Bojsk (łot. Bauska) dojechaliśmy do Rygi.

-----

Rynek w Kiejdanach i pomnik, znanego dobrze z kart "Potopu" hetmana wielkiego litewskiego, księcia Janusza Radziwiłła. 20 października 1655 roku zawarł on - wraz ze swym kuzynem, koniuszym litewskim księciem Bogusławem Radziwiłłem (1620-1669) - układ z królem szwedzkim Karolem X Gustawem Wittelsbachem, który oddawał pod protekcję Szwecji całą Litwę. W Polsce uznawany jest często za zdrajcę, na Litwie zaś za bohatera, dążącego do jej niepodległości. Oceniając postępowanie Janusza Radziwiłła, trzeba jednak pamiętać, że w tym czasie Rzeczpospolita prowadziła wyniszczającą wojnę obronną z Moskwą, której wojska wiosną i latem 1654 roku najechały ponad połowę jej terytorium i wsparły trwające od 1648 roku powstanie Chmielnickiego. Zajęcie przez Rosjan Ukrainy i większości terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1655 roku stanowiło zagrożenie dla szwedzkich wpływów nad Bałtykiem i było bezpośrednią przyczyną wkroczenia Szwedów do Polski i na Litwę. 7 sierpnia wojska moskiewskie pobiły wojska Radziwiłła pod Wilnem, zdobyły i spaliły miasto, dokonując rzezi jego mieszkańców. Ataman armii carskiej Iwan Zołotareńko (?-1655) zdobył w końcu sierpnia Kowno i Grodno. Jednocześnie, w lipcu i sierpniu 1655 roku w granice Rzeczypospolitej wkroczyły też armie szwedzkie, a pospolite ruszenie szlachty wielkopolskiej skapitulowało pod Ujściem. Było oczywiste, że sam Radziwiłł nie zdoła oprzeć się ani Rosjanom, ani Szwedom, co skłoniło go do podpisania układu ze Szwedami, dzięki czemu Litwa uniknęła całkowitego opanowania jej przez Rosjan. Na widocznym na zdjęciu pomniku upamiętniono też Magnusa Gabriela De la Gardie, długoletniego kanclerza królestwa i wysłannika króla szwedzkiego Karola X Gustawa Wittelsbacha, z którym hetman podpisał układ oddający Litwę pod władzę Szwecji, wynegocjowany przez posłów Gustawa Adolfa Lewenhaupta (1619-1656) i Bengta Skytte (1614-1683). Ze strony litewskiej układ podpisało 1.163 przedstawicieli szlachty.

 

W muzeum regionalnym w Kiejdanach.

Zbór kalwiński, w podziemiach którego znajduje się nekropolia Radziwiłłów. Został zbudowany w 1631 roku z fundacji hetmana wielkiego litewskiego Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła zwanego "Piorunem" (1547-1603).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na moście nad Niewiażą, będącą dopływem Niemna. Z tyłu widoczny jest najstarszy w Kiejdanach gotycki kościół farny p.w. św. Jerzego. Przypuszczalnie kościół murowany został zbudowany przez Zakon Krzyżacki po podpisaniu pokoju w Raciążku w 1403 roku. W 1600 roku wojewodzina witebska Anna Radziwiłłówna Kiszczyna (?-1600) przekazała kościół protestantom, którzy posiadali go do roku 1627. Kościół został konsekrowany w roku 1662. W 1758 roku został wyremontowany, lecz został spalony w 1782 roku. Kolejne remonty świątyni przeprowadzono w 1839 i 1928 roku. W lipcu 1862 roku w kościele tym odbył się ślub jednego z przywódców powstania styczniowego Zygmunta Sierakowskiego (1827-1863) z Apolonią Dalewską (1830-?).

Widok kiejdańskiej Starówki z mostu nad Niewiażą.

 

 

Na ulicach miasta.

 

 

-----

Ryga (Rīga)

Ryga przywitała nas piękną tęczą. Dziwne, bo po drodze nie padało, ale może tuż przed naszym wjazdem w samym mieście trochę pokropiło. W każdym razie, było już pogodnie i tak miało już zostać do końca naszego pobytu. Miasto oczarowało nas piękną architekturą i wszechobecną secesją. Godne uwagi są również zabytki z wcześniejszych epok, takie jak choćby wspaniała katedra protestancka, katolicka katedra p.w. św. Jakuba, luterański kościół p.w. św. Piotra, zamek, mury obronne z Bramą Szwedzką i Basztą Prochową, zespół kamieniczek zwany "Trzema Braćmi", Dom Bractwa Czarnogłowych i inne. Warto pochodzić bez celu po pięknej Starówce, posłuchać dostojnego brzmienia katedralnych organów, przysiąść przy kufelku zimnego piwa lub wypić kawę i skosztować pysznych, ryskich wypieków. Miłośnikom motoryzacji gorąco polecam też wizytę w "Rīgas motormuzejs" - muzeum posiadającym największe zbiory starych samochodów we wszystkich krajach bałtyckich, zaś miłośnikom historii najnowszej - Muzeum Okupacji Łotwy 1940-1991 ("Latvijas okupācijas muzejs").

Krótko o dziejach Rygi... Obecne miasto zostało założone w 1201 przez biskupa Alberta von Buxhövden (1165-1229) na miejscu dawnej osady plemienia Liwów. Jako jeden z członków Hanzy od 1282 roku, szybko stało się ważnym ośrodkiem handlowym na wybrzeżu Bałtyku. W 1207 roku rozpoczęto budowę murów miejskich. W średniowieczu Ryga była też jednym z najważniejszych portów bałtyckich. W Rydze, jak i całej Łotwie, zaznaczyły się silne wpływy niemieckiej kultury i języka, związane z osadnictwem niemieckim na tych ziemiach. Po 1237 roku posiadłości i prawa Zakonu Kawalerów Mieczowych na terenie miasta przejął Zakon Krzyżacki. Od 1255 roku Ryga była siedzibą katolickiej archidiecezji Prus, Inflant i Estonii, której podlegały m.in. diecezja chełmińska i diecezja warmińska. W 1297 roku mieszczanie Rygi zburzyli dwór krzyżacki i wymordowali jego załogę. Konflikt trwał do 1330 roku, gdy wojska zakonne zmusiły miasto do poddania się. W 1366 roku wielki mistrz zrzekł się władzy nad miastem, zastrzegając sobie jedynie prawo do posiadania zamku. W 1366 papież ustanowił królów Polski opiekunami arcybiskupstwa ryskiego. W 1452 roku Zakon Krzyżacki i arcybiskup Sylwester Stodewescher (1405/1410-1479) zawarli ugodę, na mocy której podzielili się władzą nad miastem. W 1484 roku mieszczanie zbuntowali się ponownie i zburzyli zamek krzyżacki, jednak po kilku latach musieli się ponownie podporządkować zakonowi, którego pozycja jednak szybko w następnych latach zaczęła słabnąć. W latach 1521-1524 Ryga stała się miastem luterańskim. W 1561 roku Inflanty oddały się pod opiekę królowi Zygmuntowi II Augustowi (1520-1572), a Gotthard Kettler (~1517-1567), krajowy mistrz inflancki zakonu krzyżackiego, otrzymał w lenno Kurlandię i Semigalię. Po unii lubelskiej w 1569 roku Ryga znalazła się pod wspólnym panowaniem Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Miasto uzyskało przywileje handlowe od króla Stefana Batorego (1533-1586). W latach 1584-1589 miastem wstrząsnęły niepokoje, których tłem było wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego, spory pomiędzy katolikami i protestantami oraz konflikt między Radą Miejską i gildiami. Ryga leżała w obrębie województwa wendeńskiego. W okresie panowania Rzeczypospolitej w ryskiej mennicy bito polskie monety. Miasto pod panowaniem polskim zaczęło się dynamicznie rozwijać, czego dowodem był trzykrotny wzrost liczby cechów rzemieślniczych. W 1601 roku sądy miejskie podporządkowano bezpośrednio najwyższym sądom królewskim w Warszawie, zaś w 1603 roku Zygmunt III Waza (1566-1632) zezwolił miastu na zatrzymywanie połowy otrzymywanych ceł. W czasie wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty wojska polskie rozbiły wojska szwedzkie w pobliżu Rygi - pod Kokenhausen w 1601 roku, a następnie w 1605 roku pod Kircholmem. Szwedzi zdobyli Rygę podczas jednej z kolejnych wojen w 1621 roku, a ich panowanie nad miastem potwierdził de iure dopiero pokój w Oliwie w 1660 roku. Podczas wielkiej wojny północnej w 1710 roku miasto zdobyli Rosjanie, jednak niedaleka Łatgalia aż do I rozbioru w 1772 roku należała do Rzeczypospolitej. W 1721 roku Szwecja w traktacie z Nystad uznała przynależność Rygi do Rosji. W 1796 roku Ryga stała się stolicą guberni inflanckiej. W 1812 roku wojska napoleońskie spaliły przedmieścia miejskie, odbudowane następnie przez generał-gubernatora inflanckiego Filippo Paulucciego (1779-1849). W 1854 roku podczas wojny krymskiej port ryski został zablokowany przez flotę brytyjską. W latach 1857-1863 zburzono fortyfikacje miejskie i rozpoczęto zakładanie bulwarów. W trakcie I wojny światowej Ryga została zdobyta przez Niemców we wrześniu 1917 roku. W latach 1918-1940 Ryga była stolicą niepodległej Republiki Łotewskiej. W listopadzie 1919 roku pod Rygą wojska łotewsko-estońskie pokonały białą Zachodnią Armię Ochotniczą (Западная Добровольческая Армия) gen. Pawła Bermondta-Awałowa (1877-1974). 18 marca 1921 roku w Rydze podpisano traktat pokojowy między Polską i Rosją Sowiecką. W 1940 roku Łotwa została wcielona do ZSRR. W dniu 1 lipca 1941 roku, w początkowej fazie operacji "Barbarossa",Ryga została zajęta przez Niemców, z wydatnym udziałem powstańców łotewskich. W dniu 13 października 1944 roku została zdobyta ponownie przez Armię Czerwoną i wcielona do ZSRR. Na skutek działań wojennych, wiele obiektów miejskich uległo zniszczeniu. W 1949 roku nastąpiła kolejna wywózka mieszkańców miasta na Syberię. W związku z masowym napływem Rosjan do miasta, w 1979 roku liczba Łotyszy w Rydze spadła do 38%. Od 21 sierpnia 1991 roku, po ogłoszeniu niepodległości przez Łotwę, miasto ponownie jest stolicą państwa łotewskiego.

-----

Przed Pomnikiem Wolności (Brīvības piemineklis), wzniesionym w latach 1931-1935 na miejscu dawnego pomnika Piotra I Romanowa (1672-1725). Na cokole umieszczono napis Za Ojczyznę i Wolność (Tēvzemei un Brīvībai). Pomnik ma 42 m wysokości i jest wykonany z szarego i czerwonego granitu, trawertynu, żelbetu i miedzi. Kompozycja składa się z trzynastu rzeźb i płaskorzeźb, przedstawiających historię i kulturę Łotwy. W kierunku szczytu kształt pomnika zwęża się i przechodzi w wysoki na 19 m obelisk, na szczycie którego znajduje się 9-metrowa alegoria Wolności - postać młodej kobiety trzymającej w dłoniach trzy złocone gwiazdy, symbolizujące trzy historyczne regiony państwa: Inflanty, Kurlandię z Semigalią i Łatgalię. Autorem projektu pomnika jest Kārlis Zāle (1888-1942). Po drugiej wojnie światowej władze łotewskiej SRR rozważały możliwość wyburzenia pomnika. Uważa się, że pomnik uratowała rzeźbiarka Wiera Muchina (1889-1953), która podkreślała, że ma on wartość artystyczną, a jego zniszczenie poruszyłoby uczucia narodu łotewskiego. Chociaż pomnik nie został rozebrany, jego symboliczne znaczenie zaczęto interpretować zgodnie z ideologią sowiecką. Twierdzono na przykład, że trzy gwiazdy są trzymane przez Matkę Rosję i symbolizują trzy bałtyckie republiki radzieckie - Łotewską SRR, Estońską SRR i Litewską SRR. 14 czerwca 1987 roku, trzy lata przed odzyskaniem przez Łotwę niepodległości, pod pomnikiem odbyła się pierwsza antyradziecka demonstracja z udziałem około 5.000 osób. upamiętniająca ofiary masowych deportacji, dokonywanych przez reżim komunistyczny.


 

 

Piękny park w centrum Rygi, niedaleko Pomnika Wolności.

 

Gmach Łotewskiej Narodowej Opery i Baletu (Latvijas Nacionālā opera un balets). W sezonie odbywa się tu ok. 200 spektakli. Duża sala dysponuje 946 miejscami, zaś nowa sala - liczy 250-300 miejsc. Opera zatrudnia ponad 600 pracowników, w tym 28 solistów operowych, 105 muzyków orkiestrowych, 62 chórzystów i 70 członków baletu. Gmach został wzniesiony w latach 1860-1863 wg projektu architekta Ludwiga Bohnstedta (1822-1885) w miejscu, w którym znajdowała się jedna z baszt systemu fortyfikacji miejskich. Jest to budynek w stylu hellenizowanego klasycyzmu, którego najbardziej luksusową północno-wschodnią fasadę zdobi portyk z kolumnami jońskimi i grupą alegorycznych postaci. Początki Łotewskiej Opery Narodowej i Baletu sięgają 1782 roku, kiedy to otwarto Teatr Miejski w Rydze (Rigaer Stadttheater) z 500 miejscami, znany również jako Dom Muz (Muses namu), zbudowany wg projektu Christopha Haberlanda (1750-1803). Jego dyrektor Otto Hermann von Fittinghof-Scheel (1722-1792) utrzymywał na własny koszt orkiestrę symfoniczną złożoną z 24 muzyków. W latach 1837-1839 kapelmistrzem teatru był Ryszard Wagner (1813-1883).

Baszta Prochowa (Pulvertornis) i fragment zrekonstruowanych murów miejskich, okalających starą część miasta. Baszta Prochowa ma wysokość 25,5 m, średnicę 14,3 m, a grubość jej murów wynosi ok. 3 m. Mieści się w niej muzeum wojskowe. Pierwsza wzmianka o wieży pochodzi z 1330 roku i wówczas zwana była ona Wieżą Piaskową (prawdopodobnie od piaszczystych wzgórz naprzeciwko wieży). Wejście do wieży znajdowało się 5 m nad ziemią, a do budynku można było wejść tylko wąskimi schodami. Podczas szwedzkiego ataku w 1621 roku została ona częściowo zniszczona, a na jej miejscu w 1650 roku zbudowano zachowaną do dziś Basztę Prochową. Nazwa pochodzi stąd, że przechowywano w niej zapasy prochu. W wieży znajdowało się 11 armat. W późniejszych czasach znajdowało się tu więzienie i izby tortur, zaś do 1883 roku wieża pełniła też funkcję arsenału.


 

 

Tzw. Brama Szwedzka (Zviedru vārti) jest jedyną zachowaną do dziś bramą w murach miejskich (w przeszłości było osiem bram). Została zbudowana w 1698 roku.

 

 

Budynek Sejmu Republiki Łotewskiej (Latvijas Republikas Saeima). Jest to jednoizbowy parlament, liczący 100 posłów wybieranych co 4 lata, zwykle w pierwszą sobotę października. Mandaty przydzielane są proporcjonalnie do liczby zdobytych głosów wszystkim partiom, które przekroczą 5% próg wyborczy. Nazwa parlamentu łotewskiego (Saeima) pochodzi od polskiego słowa "sejm". Budynek Sejmu znany jest również jako Dom Rycerzy Inflanckich, gdyż powstał częściowo na bazie mieszczącego się w tym miejscu od 1755 roku domu rycerzy inflanckich. W 1862 roku podjęto decyzję o budowie nowego domu na potrzeby bractwa, która trwała w latach 1863-1867. Architektami nowej budowli byli Jānis Frīdrihs Baumanis (1834-1891) oraz Robert Pflug (1832-1885). Po oddaniu do użytku w budynku odbywały się obrady Rady Regionalnej (Landtagu) guberni inflanckiej. Po I wojnie światowej i uzyskaniu przez Łotwę niepodległości obiekt stał się siedzibą łotewskiego parlamentu. Trwało to do 1934 roku, kiedy władzę autorytarną przejął Kārlis Ulmanis (1877-1942). Po aneksji Łotwy przez ZSRR w 1940 roku budynek stał się siedzibą obrad Rady Najwyższej Łotewskiej SRR. W latach okupacji niemieckiej (1941-1944) obiekt pełnił rolę kwatery głównej SS i policji na tereny wschodnie okupowane przez III Rzeszę. Od czasu odzyskania przez Łotwę niepodległości budynek jest ponownie siedzibą łotewskiego Sejmu.

Przed archikatedrą rzymskokatolicką p.w. św. Jakuba (Svētā Jēkaba Katedrāle). Gotycki kościół został wymieniony po raz pierwszy w dokumentach w 1225 roku. Na początku XV wieku do kościoła dobudowano kaplicę św. Krzyża. W 1522 roku, po nadejściu reformacji, kościół stał się drugim protestanckim, niemieckojęzycznym kościołem Rygi. W roku 1523 w kościele po raz pierwszy wygłoszono kazanie w języku łotewskim. W roku 1582, kiedy Ryga dostała się pod panowanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, kościół został przekazany jezuitom. W 1621 roku powrócił do luteranów, gdy wojska szwedzkie pod dowództwem króla Gustawa II Adolfa (1594-1632) zajęły Rygę. W 1812 roku był wykorzystywany przez wojska napoleońskie jako magazyn żywnościowy. W 1923 roku kościół został ponownie przekazany katolikom.

 

 

Kompleks najstarszych kamieniczek w Rydze, zwany "Trzema Braćmi" (Trīs brāli). Nazwę nadano przez analogię do podobnego zespołu kamieniczek w Tallinie, zwagego "Trzema Siostrami". Najstarsza z kamieniczek (z białą fasadą) została zbudowana pod koniec XV wieku i nosi wyraźne cechy późnego gotyku. Jest nieznacznie cofnięta względem pozostałych dwóch. Jest najstarszym zachowanym budynkiem mieszkalnym w Rydze. Obecnie w kompleksie mieści się siedziba Muzeum Architektury Łotwy.

 

 

Na ulicy Zamkowej (Pils ielā). Z tyłu widoczny jest katolicki kościół p.w. MB Bolesnej, zbudowany w XVIII wieku. Z inicjatywą budowy murowanej świątyni wystąpił w 1780 roku podczas wizyty w Rydze cesarz Józef II Habsburg (1741-1790), na co wyraziła zgodę Katarzyna II (1729-1796). Środki pieniężne na ten cel przekazali Józef II z matką Marią Teresą Habsburg (1717-1780) oraz król Stanisław August Poniatowski (1732-1798) i carewicz - późniejszy monarcha Paweł I Romanow (1754-1801). Kościół został zbudowany w stylu klasycystycznym w latach 1784-1785. Nie jest znany architekt, który był autorem projektu. 28 lipca 1785 biskup pomocniczy mohylewski Jan Benisławski (1735-1812) dokonał konsekracji świątyni. W latach 1858-1860 kościół został przebudowany i powiększony wg projektu ryskiego architekta Johanna Daniela Felsko (1813-1902). W kościele tym są odprawiane nabożeństwa również w języku polskim.

 

Brama do Pałacu Prezydenckiego na zamku ryskim - dawnym zamku Kawalerów Mieczowych. Pierwotnie gotycki, wzniesiony w latach 1330-1353, zamek był główną siedzibą zakonu w Inflantach. 5 marca 1562 roku mistrz krajowy zakonu Gothard Kettler (1517/1518-1587) złożył tu hołd przedstawicielowi króla Polski, Mikołajowi Krzysztofowi Radziwiłłowi "Czarnemu" (1515-1565). Zamek do 1621 roku był rezydencją namiestnika króla Polski i obsadzony był przez polską załogę wojskową. W 1582 roku na zamku rezydował król Stefan Batory (1533-1586). Twierdza została gruntownie odrestaurowana i powiększona pomiędzy XVII a XIX wiekiem. Kolejny remont przeprowadzono w latach 30. XX wieku i kierował nim architekt Eižens Laube (1880-1967).

 

 

Jedna ze staromiejskich ulic Rygi. Po prawej stronie mieści się kawiarnia i restauracja "La salsa", w której serwują wyśmienite mojito i muzykę kubańską. Szkoda, że za patrona wybrali sobie lewackiego terrorystę Ernesto Rafaela Guevarę de la Serna (1928-1967), znanego jako "Che", a nie któregoś z autentycznych kubańskich bohaterów takich jak np. José Julián Martí y Pérez (1853-1895) czy choćby Armando Valladares.


 

Luterańska katedra (Rīgas Doms) p.w. NMP, wzorowana na katedrze w Ratzeburgu w Szlezwiku-Holsztynie. Jej budowę rozpoczęto ok. 1211 roku, zaś ok. 1320 roku zastąpiono romańskie założenie budowli stylem gotyckim. Jako katedra p.w. NMP była siedzibą biskupa diecezji inflanckiej. W I połowie XV wieku katedra została przebudowana, podwyższono jej centralną część i dobudowano boczne kaplice, przekształcając kościół w bazylikę. W tym samym czasie podwyższono też wieżę kościoła. W 1524 roku wyposażenie katedry bardzo ucierpiało w wyniku prostestanckiego ruchu ikonoklastów. Katedrę zamknięto, a po wypędzeniu ludności katolickiej z miasta budynek nie był użytkowany. W 1547 roku pożar zniszczył iglicę wieży katedralnej, zaś w roku 1561 ostatni katolicki arcybiskup Rygi, margrabia brandenburski Wilhelm Hohenzollern (1498-1563), sprzedał zrujnowany kościół miastu. W 1595 roku budynek został wyremontowany, przebudowany i opatrzony nową wieżą. Podczas oblężenia Rygi w 1710 roku zniszczeniu uległ dach kościoła, który następnie odbudowano. W roku 1775 roku rada miejska Rygi nakazała wyburzenie wieży i budowę nowej, zachowanej do dziś barokowej wieży. W 1856 roku przebudowano przedsionek starego portalu głównego i wyburzono wiele budynków gospodarczych, otaczających kościół. W 1884 roku zainstalowano we wnętrzu katedry wspaniałe organy Eberharda Friedricha Walckera (1794-1872) z 6.718 piszczałkami, które w tym czasie były największe na świecie. Od 1888 roku światynia była własnością Niemieckiego Związku Kościołów Ewangelicko-Luterańskich. W czasach sowieckich, w latach 1959-1962, przystosowano katedrę do pełnienia funkcji sali koncertowej: wyremontowano organy i zdemontowano ołtarz. W latach 1981-1984 rekonstrukcję organów na zlecenie rządu Łotewskiej SRR przeprowadziła holenderska firma Flentrop Orgelbouw Zaandam. Równolegle prowadzono prace renowacyjne wnętrz i wyremontowano zewnętrzne elementy budynku. W 1991 roku po odzyskaniu niepodległości przez Łotwę budynek udostępniono łotewskiemu Kościołowi Ewangelicko-Luterańskiemu, lecz w 1992 roku Rada Najwyższa Republiki Łotewskiej orzekła, że ustawa o zwrocie mienia organizacjom religijnym nie ma zastosowania do zabytku kultury o szczególnym znaczeniu dla państwa. Katedra jest jednak wykorzystywana również na potrzeby kultu, obok pełnienia funkcji sali koncertowej. Od 2011 roku trwają prace nad odnowieniem zabytku. Katedra w dzisiejszym kształcie jest największą średniowieczną świątynią krajów bałtyckich. Jej wieża wznosi się na wysokość 90 m.

Kamienna rzeźba znaleziona pod Rygą i umieszczona w lapidarium przy katedrze luterańskiej.

Spacerując ulicami Rygi możemy podziwiać wiele pięknych miejsc i secesyjnych kamienic.

Budynek tzw. Małej Gildii (Mazā ģilde), zwanej także Gildią św. Jana (Svētā Jāņa ģilde). Była to siedziba bractwa rzemieślników, istniejącego w latach 1352-1936. Czynnym mistrzem (tzw. "bratem") gildii można było zostać do 45 roku życia, trzy lata po uzyskaniu tytułu mistrza. Żony czynnych mistrzów nazywane były "siostrami" i miały status biernych członków gildii. Bierni członkowie mieli prawo uczestniczyć w walnych zgromadzeniach gildii, jednakże bez prawa głosu. Rada Małej Gildii składała się z 33 członków, wybieranych przez zgromadzenie ogólne spośród braci czynnych. Obecną postać budynek Małej Gildii uzyskał w latach 1864-1866, gdy został odbudowany w stylu angielskiego gotyku z epoki Tudorów wg projektu ryskiego architekta miejskiego Johanna Daniela Felsko (1813-1902). W 1888 roku na budynku Małej Gildii umieszczono jej herb, przebudowano także wnętrze budynku, a w jego oknach umieszczono kolorowe witraże, przedstawiające portrety dawnych rzemieślników.

Secesyjna kamienica zwana "Domem Kotów" (Kaku nams) to budynek usytuowany na Starym Mieście, wzniesiony w 1909 roku wg projektu Friedricha Scheffela (1865-1913). Jest on stylizowany na architekturę średniowieczną. Jest głównie znany ze względu na rzeźby dwóch kotów z charakterystycznie wygiętymi grzbietami i uniesionymi ogonami. Rzeźby te umieszczone są na bocznych wieżyczkach budynku. Z rzeźbami tymi wiąże się legenda, zgodnie z którą wizerunki tylnej części ciała kotów były pierwotnie zwrócone w kierunku biur Wielkiej Gildii - ekskluzywnego bractwa bogatych niemieckich przemysłowców, niedostępnego dla innych nacji. Taka lokalizacja rzeźb miała być swego rodzaju zemstą właściciela domu, Łotysza Plume, za odmowę przyjęcia go w poczet członków bractwa. Obrażony prezydent gildii (w kręgu kulturowym Niemców bałtyckich tego rodzaju przekaz był wyraźnie obraźliwy) wytoczył proces sądowy, który trwał podobno dziesięć lat i zakończył się wyrokiem, nakazującym odwrócenie kotów. Być może również z tym zdarzeniem wiąże się znane polskie powiedzenie o odwracaniu kota ogonem...

Luterański kościół p.w. św. Piotra (Svētā Pētera baznīca) zbudowany został w stylu gotyckim i wczesnobarokowym. Był to najważniejszy kościół w średniowiecznej Rydze. Znajdowała się przy nim jedna z najstarszych szkół w mieście. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1209 roku, lecz z XIII wieku zachowały się jedynie boczne ściany obecnego budynku i niektóre filary we wnętrzu. Budowę kościoła można podzielić na trzy zasadnicze etapy. Dwa pierwsze związane są z gotykiem, trzeci zaś - z wczesnym barokiem. W pierwszym etapie została zbudowana centralna część kościoła. W 1352 roku na wieży kościoła zainstalowano pierwszy publiczny zegar w Rydze. Na wieży kościelnej dyżurował też strażnik, który ostrzegał przed zbliżającym się niebezpieczeństwem lub pożarem. W drugim etapie wybudowano nowy ołtarz oraz nową wieżę o wysokości 136 m z piramidową szpilą, wzniesioną w latach 1456-1491. W 1524 roku wystrój kościoła bardzo ucierpiał z powodu zamieszek, wywołanych przez protestanckich ikonoklastów. Zniszczono wówczas ołtarz kaplicy kościelnej autorstwa Albrechta Dürera (1471-1528). Dwa lata później, po wypędzeniu katolików z miasta, został on przekazany kongregacji luterańskiej na potrzeby kultowe. W 1666 roku wieża kościoła zawaliła się po uderzeniu pioruna, lecz wkrótce ją odbudowano. W 1677 roku wieża ta spłonęła. W trzecim etapie zbudowano zachodnią część kościoła oraz nową wieżę o wysokości 54,5 m. Była to najwyższa drewniana szpila w Europie. Szpila ponownie spłonęła w 1721 roku, a w latach 1745-1746 została odbudowana na podobieństwo pierwotnej, jednak była znacznie wyższa (120,7 m). W latach 1767-1788 organistą kościelnym był Johann Gottfried Müthel (1728-1788), uczeń Johanna Sebastiana Bacha (1685-1750). Aż do 1773 roku budynek kościoła służył również jako miejsce pochówków. W latach 1701-1773 w podziemiach kościoła i na cmentarzu w ogrodzie przykościelnym pochowano 3.576 osób. W 1941 roku podczas niemieckiego ataku na ZSRR wieża została zburzona, a konstrukcja kościoła została silnie naruszona. Z wcześniejszego bogatego wykończenia budowli nie zostało prawie nic. W 1954 roku rozpoczęły się prace nad rekonstrukcją kościoła. Wieża została odbudowana w latach 1968-1973 i tym razem miała wysokość 123,25 m, zaś odnowa pomieszczeń zakończona została w 1984 roku. Na wieży znajduje się punkt widokowy z którego można podziwiać łotewską stolicę i jej zabytki.

Widoki miasta z wieży kościoła p.w. św. Piotra. Na pierwszym zdjęciu widoczny jest tzw. Most Wantowy (Vanšu tilts), będący położoną najbardziej na północ przeprawą przez Dźwinę. Ma dugość 312 m i został oddany do użytku w 1981 roku jako Most Gorkiego. Na czwartym zdjęciu widoczny jest tzw. Kamienny Most (Akmens tilts) - ponad półkilometrowy most uliczny nad Dźwiną, znajdujący się pomiędzy mostem kolejowym i mostem Vanšu. Został zbudowany w latach 1955-1957 na miejscu zniszczonego w 1944 roku Mostu Semigalskiego (Zemgales tilts). Wbrew nazwie, jego przęsło nie jest wykonane z kamienia lecz tworzy je metalowa belka. Projekt mostu został opracowany w Moskwie w Specjalistycznym Instytucie Projektowania Konstrukcji Stalowych. Autorami projektu są G. Popow i K. Jakowlew. Na piątym zdjęciu warto zwrócić uwagę na przypominający nieco warszawski PKiN wieżowiec Akademii Nauk Łotwy (Latvijas Zinātņu akadēmijas augstceltne). Jego projektantami byli prof. Osvalds Tilmanis (1900-1980), Vaidelotis Apsītis (1921-2007), Kārlis Plūksne (1906-1973), Władimir Wiaczesławowicz Sznitnikow (1913-1996) i inżynier M. Szpektorow. Na początku był planowany jako Dom Kołchoźnika, ale po ukończeniu został oddany Akademii Nauk łotewskiej SRR. Budowę prowadzono w latach 1952-1958, a oddanie do użytku nastąpiło w 1960 roku. Obecnie w budynku mieszczą się: prezydium i administracja Akademii Nauk Łotwy, instytuty humanistyczne, wydawnictwo naukowe ”Zinātne”, rada nauki i różne organizacje badawcze. Na jego szczycie znajduje się taras widokowy. Na tym i następnym zdjęciu widoczne są także hale Targowiska Centralnego (Centrāltirgus), otwartego w 1930 roku. Do jego budowy wykorzystano hangary niemieckich sterowców, przeniesione spod Lipawy. Pracami architektonicznymi kierował Pāvils Dreijmanis (1895-1953). Na terenie hal znajduje się ok. 3.000 stoisk. Od 1998 roku, jako część historycznego centrum Rygi, targowisko to znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Na zdjęciach widoczna jest też wieża radiowo-telewizyjna (Rīgas radio un televīzijas tornis), znana również jako wieża telewizyjna Zaķusala (Zaķusalas televīzijas tornis). Ma ona wysokość 369 m i jest nie tylko najwyższa w krajach bałtyckich, ale także w całej Unii Europejskiej i trzecia w Europie. Budowę wieży prowadzono w latach 1979-1984, lecz jej wyposażenie i prace montażowe zakończono dopiero w 1989 roku. Autorami projektu są architekci Kim Nikuradze, Nikołaj Sergijewski i Wiktor Sawczenko.

Rzeźba "Czterej muzykanci z Bremy" (Brēmenes muzikantu skulptūra) ustawiona w 1990 roku na Starym Mieście w pobliżu kościoła p.w. św. Piotra. Rzeźba przedstawia postacie z baśni braci Grimm, która opowiada o przygodach czterech zwierząt - osła, psa myśliwskiego, kota i koguta. Autorem oryginału w Niemczech jest Gerhard Marcks (1889-1981), ale ryską wersję rzeźby stworzyła Krista Baumgartele. Rzeźba jest darem miasta Bremy dla miasta partnerskiego Rygi.

Po długim spacerze pora na obiad i zimne piwko. Jemy w ogródku restauracji przed luterańskim kościołem p.w. św. Jana Ewangelisty. Kościół zaczęli wznosić dominikanie na terenie zakupionym w 1234 roku od biskupa Mikołaja von Nauen (?-1253), początkowo jako kaplicę sąsiadującą z klasztorem. W XV wieku kościół próbowali przejąć Krzyżacy. Reformacja w 1523 roku spowodowała konfiskatę kościoła i klasztoru dominikanów. Zabudowania nabył kupiec, który przekształcił kościół w stajnię. W 1582 roku król Stefan Batory (1533-1586) przekazał kościół luteranom. We wnętrzu zachowało się misterne, bardzo dekoracyjne sklepienie krzyżowo-żebrowe, wsparte czterema filarami, oraz ogromne ostrołukowe okna. Niestety, nie mam zdjęć z wnętrza kościoła. Zajrzeliśmy wprawdzie do wnętrza, lecz odbywała się tam ceremonia ślubna.

Dom Bractwa Czarnogłowych (Melngalvju nams), wzniesiony na początku XIV wieku i odbudowany w latach 1995-1999 po całkowitym zniszczeniu go w wyniku działań wojennych w 1941 roku. Pierwsza wzmianka o domu pochodzi z 1334 roku. Wynajmowali go kupcy z Wielkiej Gildii, lecz w 1713 roku kupiło go ryskie Bractwo Czarnogłowych, założone w 1416 roku. Było to stowarzyszenie skupiające bogatych i wolnych (nieżonatych) kupców pochodzenia niemieckiego i mające znaczne wpływy na dzieje miasta. Nazwa pochodzi od patrona stowarzyszenia - św. Maurycego, którego w ikonografii przedstawiano jako postać o ciemnej karnacji. Pośrodku fasady budynku widzimy cztery posągi: Neptuna (boga mórz i oceanów), Merkurego (boga handlu i kupców) oraz alegorie Zgody i Pokoju. Fasadę zdobią również rzeźby przedstawiające głowę króla Artura oraz św, Jerzego na koniu. W 1626 roku na fasadzie budynku umieszczono zegar astronomiczny. Dom Czarnogłowych dawniej nazywany był Dworem Artusa. Budynek był kilkakrotnie przebudowywany, największe jego przebudowy miały miejsce w latach 1580, 1619-1625 i 1886. Pod koniec XVIII i na początku XIX wieku do domu dobudowano dwie oficyny. Warto wspomnieć, że w budynku tym 19 marca 1921 roku podpisano traktat pokojowy między Polską, Rosją Sowiecką i Ukrainą, kończący wojnę polsko-sowiecką (tzw. traktat ryski).

Statua Rolanda - bohatera średniowiecznego eposu rycerskiego, popularnego wśród społeczności niemieckiej - stojąca na placu przed Domem Bractwa Czarnogłowych. Posąg z 1897 roku odrestaurowano w roku 1999.

Jemy pyszne ciasteczka (ryska specjalność) na tarasie jednej z kawiarenek.

-----

c.d.n.

 

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 15 godzin temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Tallin (Tallinn)

Hanzeatycki charakter Tallina jest widoczny dla przybysza od pierwszej chwili, gdy wejdzie w labirynt klimatycznych uliczek tutejszej starówki. Gotyckie kościoły, baszty, kamieniczki i ich ornamenty są tu jakby żywcem przeniesione z Lubeki, Bremy czy Gdańska. I jest ich nieprawdopodobnie dużo. Jest też w starej części Tallina niemało secesji, ale nie ona tu dominuje. Może jedynym architektonicznym dysonansem jest tu monumentalny prawosławny sobór świętego Aleksandra Newskiego, postawiony w końcu XIX wieku na górującym nad starówką wzgórzem Toompea. W każdym razie miasto spodobało nam się od pierwszego wejrzenia. Często uważa się Tallin za uboższe przedmieście Helsinek. Niesłusznie. To raczej Helsinki są bogatszą peryferią, starego, dostojnego Tallina.


Tallin był silnym ośrodkiem gospodarczym już w X wieku. Często osiedlali się w nim kupcy fińscy. W 1154 roku arabski uczony Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi (1100-1166) wspominał o grodzie Kaluri, która po raz pierwszy występuje w latopisie ruskim 1223 roku jako Koływań (prawdopodobnie wśród Finów i Estów nazwa ta brzmiała Kalevanlinna). W 1219 roku król Danii Waldemar II Zwycięski (1170-1241), odbywający wyprawę krzyżową przeciw pogańskim Estom, zdobył fiński zamek Lyndanise, który kazał zburzyć i zbudować nową twierdzę. W językach fińskim i estońskim nazwa Tallinn tłumaczy się jako ”miasto duńskie” (taani linn) lub ”miasto rolnicze” (talu linn). Inne - oprócz Kolyvana lub Kalevanlinna - historyczne warianty nazwy miasta to Rewal i Lindanisa. Nazwa Tallin obowiązuje od 1918 roku. W 1227 roku Duńczycy - po klęsce pod Bornhøved - utracili miasto na rzecz Zakonu Kawalerów Mieczowych. Trzy lata później miasto - jako Rewal - ponownie uzyskało prawa miejskie. Duńczycy, którzy w 1236 ponownie zawładnęli miastem, potwierdzili lokację na prawie lubeckim w 1248 roku. Rozpoczęli oni w 1265 roku budowę fortyfikacji z murami liczącymi 2,5 km długości (jednymi z najdłuższych w ówczesnej Europie) i do 16 m wysokości, oraz 45 baszt. W 1285 Rewal stał się członkiem Hanzy. W 1346 roku Estonia wraz z Rewlem została wykupiona przez zakon krzyżacki, który przebudował XIII-wieczny zamek na wzgórzu Toompea, dobudowując m.in. basztę ”Długi Hermann”. W roku 1561 - w trakcie zmagań Polski, Rosji, Danii i Szwecji w wojnach o Inflanty - Tallin wraz z północną częścią dzisiejszej Estonii przypadł tej ostatniej. Dopiero w trakcie III wojny północnej, w 1710 roku, car Piotr I Wielki (1672-1725) zajął Estonię, co potwierdzono w traktacie pokojowym, zawartym w Nystad w 1721 roku. Od tej pory nazwa miasta - Rewal - nabrała rosyjskiego brzmienia i przekształciła się w Rewel, a samo miasto pozostawało w granicach Imperium Rosyjskiego do 1918 roku, gdy po proklamowaniu niepodległości Republiki Estońskiej stolica oficjalnie zyskała nazwę Tallinn. W trakcie II wojny światowej Tallin znajdował się pod okupacją sowiecką (od 1940 roku), niemiecką (od 1941 roku) i ponownie sowiecką (od 1944 roku), jednakże uniknął poważnych zniszczeń. Po rozpadzie ZSRR i ponownym odzyskaniu niepodległości przez Estonię Tallin w znacznym stopniu odzyskał swoje zachodnie oblicze.

-----

Brama Viru (Viru värava) jest pozostałością fortyfikacji muru miejskiego Tallina, zbudowanego w XIV wieku, z których zachowały się 2 wieże strażnicze, a które zostały rozebrane w XIXwieku. Pierwsza frontowa Brama Viru została zbudowana ok. 1370 roku obok bramy wzniesionej w 1345 roku. W 1446 roku rozebrano starą bramę frontową i zbudowano nowy budynek bramny. Był on dwukondygnacyjny i miał smukłe okrągłe wieże strażnicze w narożnikach. W XVI wieku w murach miejskich Tallina było 8 bram, które zwykle składały się z kilku wież i łączących je murów.


 

Na ulicach Starego Miasta. Tallin nazywany jest Perłą Bałtyku lub Florencją Północy. To dzięki Staremu Miastu z plątaniną wąskich uliczek i dziesiątkami tajemniczych zakamarków miasto otrzymało te zaszczytne określenia.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W tym gmachu przy staromiejskim rynku mieści się apteka funkcjonująca nieprzerwanie od 1422 roku, a także małe muzeum farmacji.

 

 

 

Na jednej ze staromiejskich uliczek skusiła nas restauracja, serwująca tradycyjne dania kuchni estońskiej. Nie obyło się bez pamiątkowej fotki z miłą kelnerką, ubraną w tradycyjny strój. A i porcje były niczego sobie...

 

 

Gotycki Dom Wielkiej Gildii (Suurgildi hoone) zbudowany w latach 1407-1410. Wnętrze zostało wykończone w 1417 roku. Wielka Gildia w Tallinie, której członkowie byli najpotężniejszymi i najbogatszymi kupcami w mieście, została założona ok. 1325 roku. Od 1872 roku budynek był w posiadaniu Komitetu Giełdy w Tallinie, stąd zyskał on także nazwę Domu Giełdy. Od 1952 roku Dom Wielkiej Gildii jest główną siedzibą Muzeum Historii Estonii. Budynek ma wysoki dwuspadowy dach, który od czasu jego budowy uległ niewielkim zmianom. Najbardziej rzucającym się w oczy elementem fasady jest portal, w którym znajdują się dębowe drzwi z dużymi kołatkami z brązu z 1430 roku. Budynek pierwotnie miał kwadratowe okna, ale w latach 90. XIX wieku zamieniono je na ostrołukowe okna gotyckie. Na elewacji głównej widnieje wizerunek herbu Tallina: srebrny krzyż na czerwonej tarczy. Ten herb jest jednocześnie herbem Wielkiej Gildii i dlatego można go znaleźć także w innych częściach budynku. Dom Wieliej Gildii miał pierwotnie dwie przestronne sale. Większa z nich, duża dwunawowa sala ze sklepieniem krzyżowym spoczywającym na trzech dużych filarach, przetrwała z bardzo niewielkimi zmianami. Natomiast mniejsza sala nie zachowała się w swojej pierwotnej formie - została podzielona na kilka mniejszych pomieszczeń z późniejszymi dobudówkami.

 

 

Na ulicy Długiej (Pikk tänav). Ulica jest jedną z najstarszych ulic estońskiej stolicy, wspominaną w dokumentach już w 1362 roku. Ma długość 723 m. Widoczny z tyłu gmach z różową elewacją jest siedzibą ambasady rosyjskiej. Z jej balkonu w 1940 roku Andriej Aleksandrowicz Żdanow (1896-1948) ogłosił "zgodę" ZSRR na rzekomą prośbę o włączenie Estonii do tego państwa.

 

 

Może nie w takim nagromadzeniu jak w Rydze, ale i w architekturze Tallina secesja zaznacza także swą obecność. Na drugim zdjęciu widoczna jest tzw. Kamienica Reichmanna, zbudowana w latach 1908-1909 wg projektu Jacquesa Rosenbauma-Ehrenbuscha (1878-1944) przez Ernsta Boustedta (1877-1931). Budynek należał do Reinholda Reichmanna, a następnie do rodziny Schein. Jego elewację zdobią bujne neorenesansowe naczółki, wzorowane na architekturze Holandii i północnych Niemiec.

 

 

Renesansowy dom Bractwa Czarnogłowych (Mustpeade maja) przy ulicy Długiej. Kamienica została wzniesiona w XIV wieku. W 1531 roku zakupiło ją Bractwo Czarnogłowych - organizacja zrzeszająca zamożnych, ale młodych i nieżonatych kupców. Kilkadziesiąt lat później obiekt przebudowano w stylu niderlandzkiego renesansu pod kierunkiem mistrza kamieniarskiego i architekta Arenta Passera (~1560-1637). Nad wejściem do budynku wykonano portal z datą 1532 roku i wizerunkiem św. Maurycego, patrona Bractwa Czarnogłowych. Na elewacji budynku wykuto herby czterech miast hanzeatyckich - Londynu, Bergen, Nowogrodu i Brugii. Elewację zdobią również sceny z konnych turniejów rycerskich oraz płaskorzeźby z portretami króla Zygmunta III Wazy (1566-1632) i jego małżonki Anny Habsburżanki (1573-1598). Wewnątrz domu znajduje się renesansowa Biała Sala. Przebudowany Dom Bractwa Czarnogłowych był jednym z pierwszych renesansowych budynków w Tallinie. Bractwo Czarnogłowych było zamożną i prestiżową organizacją do czasu wojny północnej, po której zaczęło tracić na znaczeniu. W 1895 roku gildia przestała funkcjonować, choć pod nazwą Bractwa Czarnogłowych kontynuowało działalność niemieckie stowarzyszenie o nacjonalistycznym charakterze, które do 1940 roku zajmowało budynek. Dom jest obecnie własnością miasta i pełni różne funkcje kulturalne, odbywają się w nim konferencje, koncerty i inne imprezy.

 

 

 

 

 

 

 

Budynek Gildii św. Kanuta Lavarda (Püha Kanuti gild) przy ulicy Długiej. Obok gildii św. Olafa była to najstarsza gildia w Tallinie. Pierwsza wzmianka o niej pojawia się w dokumencie z 1326 roku, ponieważ jednak gildia posiadała już wtedy swój dom, przypuszcza się, że powstała ona wcześniej - jeszcze w XIII wieku. Gildia istniała do 1920 roku. Nie była ona organizacją kupiecką, lecz miała charakter cechu rzemieślniczego, do którego należeli przede wszystkim złotnicy, zegarmistrzowie, czapnicy, piekarze, szewcy i malarze. Jego członkowie byli w większości pochodzenia niemieckiego. Obecny budynek gildii został zakupiony w latach 1800-1802. Przebudowano w stylu gotyku Tudorów w latach 1863-1864. Fasadę zdobią figury świętego Kanuta Lavarda (~1096-1131) i Marcina Lutra (1483-1546). Obecnie budynek służy jako sala koncertowa, widowiskowa i teatralna.

 

 

Widoczny na zdjęciu budynek przy ulicy Długiej to jeden z najwspanialszych pałaców szlacheckich w mieście, zbudowany w latach 70. XVII wieku, gdy Tallin znajdował się pod panowaniem szwedzkim. Budowniczym i pierwszym właścicielem budynku był Axel von Rosen (1624-1679), syn gubernatora prowincji angielskiej Bogislausa von Rosena (1572-1658/1659). Zapisał on dom swojemu młodszemu synowi Bengtowi Gustavowi von Rosenowi (1665-1725), który z kolei przekazał go swojej córce. Pod koniec XVIII wieku działka została sprzedana wiceadmirałowi Floty Bałtyckiej Imperium Rosyjskiego Andriejowi Iwanowiczowi Poljanskiemu (1698-1764), a dom służył jako budynek admiralicji Rosyjskiej Floty Bałtyckiej. Obecnie budynek zajmuje ambasada Królestwa Szwecji.

 

 

Budynek przy ulicy Długiej, będący siedzibą Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Estonii.

 

 

 

"Trzy Siostry" (Kolm Õde) to zespół gotyckich domów mieszkalnych, powstałych w XV wieku i przebudowanych w XIX wieku. Pierwsze wzmianki o domach na miejscu obecnych "Trzech Sióstr" pochodzą z 1362 roku. W XIX i XX wieku budynki należały do rodziny kupieckiej Kochów: Andreasa Christiana Kocha, Oskara Kocha i Hansa Joachima Kocha. "Trzy Siostry", pierwotnie zbudowane jako domy kupieckie, od 2003 roku są siedzibą eleganckiego hotelu o tej samej nazwie. Podczas prac wewnętrznych w zespole budynków odkryto również dawne malowidła stropowe.

 

 

 

 

 

15 września 1939 roku do Tallina, jako neutralnego portu, za zgodą władz estońskich zawinął ORP "Orzeł" w celu odstawienia do szpitala chorego dowódcy. Internowany na skutek niemieckiej interwencji okręt, wsławił się brawurową ucieczką z Tallina w nocy z 17/18 września 1939 roku i po miesiącu dotarł do Wielkiej Brytanii. Ucieczka "Orła" stała się pretekstem do utworzenia sowieckich baz wojskowych na terenie Estonii, a następnie aneksji Estonii w 1940 roku przez ZSRR. Na pierwszym zdjęciu - tablica upamiętniająca ucieczkę ORP "Orzeł", umieszczona na ścianie gmachu mieszczącego oddział Estońskiego Muzeum Morskiego (Eesti Meremuuseum), widocznego na drugim zdjęciu.

 

 

 

Artyleryjska baszta w murach miejskich, tzw. Gruba Małgorzata (Paks Margareeta), zbudowana w latach 1511-1530. Wraz z Wielką Bramą Morską (Suur Rannavärava), widoczną lepiej na drugim zdjęciu, miała służyć obronie miasta od strony portu. Ma 25 m średnicy, 20 m wysokości, a jej mury są w niektórych miejscach grube na 5 m. W przeszłości służyła jako zbrojownia, magazyn prochu, a także jako więzienie. Podczas rewolucji lutowej w 1917 roku, gdy pełniła tę ostatnią funkcję, została podpalona przez tłum, a strażnicy więzienni zostali zabici. Obecnie w wieży mieści się oddział Muzeum Estońskiego. Pochodzenie nazwy nie jest jasne. Istnieją teorie, iż pochodzi od nazwy jednego z dział, które umieszczono w wieży. Inne mówią o kucharce o imieniu Margareeta, która niegdyś tu pracowała. Na jednym ze zdjęć widoczny jest także kościół p.w. św. Olafa (Oleviste kirik). Jest to światynia Estońskiej Unii Zborów Ewangelicznych Chrześcijan i Baptystów, zlokalizowana w miejscu, które już w XII wieku było prawdopodobnie placem targowym osadników skandynawskich.

 

 

 

 

 

Kościół p.w. św. Olafa. Jego patronem jest król Norwegii Olaf II Haraldsson Święty (995-1030). Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1267 roku. W XV wieku został on przebudowany na bazylikę. Nawę główną przykryto sklepieniem gwiaździstym, a nawy boczne - krzyżowym. W latach 1513-1523 do kościoła dobudowano kaplicę NMP. Od 1524 roku kościół p.w. św. Olafa stał się świątynią protestancką. Pod wpływem ikonoklazmu zniszczono w kościele wiele elementów zabytkowego wyposażenia. Kościół kilka razy w swej historii padał pastwą pożarów, ostatni raz w 1820 roku. Po odbudowie w 1840 roku zyskał dzisiejszy wygląd. W 1850 roku car Mikołaj I Romanow (1796-1855) ufundował dla odbudowanego kościoła wielki dzwon, opatrzony stosowną inskrypcją. Z tego samego okresu pochodzą organy, żyrandole są natomiast starsze i zostały przeniesione do kościoła z innych budowli. W czasie II wojny światowej kościół szczęśliwie uniknął poważnych zniszczeń. Po rozpadzie ZSRR i ponownym odzyskaniu niepodległości przez Estonię w 1990 roku kościół został przekazany miejscowej wspólnocie chrześcijan-baptystów. Kościół p.w. św. Olafa jest budowlą trójnawową, przy czym nawa środkowa jest dwukrotnie wyższa od naw bocznych. Wystrój wnętrza jest gotycki. Do kościoła przylega pochodząca z XVI wieku kaplica NMP, ufundowana przez miejscowego kupca Hansa Pawelsa. Wieża kościoła ok. 1500 roku została zwieńczona bardzo wysokim, spiczastym hełmem i osiągnęła wysokość 159 m. W latach 1549-1625 kościół p.w. św. Olafa uważano za najwyższy kościół w Europie. W 1625 roku jego wieża spłonęła od uderzenia pioruna. Po odbudowaniu w 1820 roku, wieża jest niższa i mierzy 123,7 m. Nadal jednak jest, podobnie jak przed wiekami, najwyższą budowlą Starego Miasta w Tallinie i jego charakterystycznym punktem orientacyjnym. Od 2002 wieża jest udostępniona dla turystów.

 

 

 

 

Widoki miasta z wieży kościoła p.w. św. Olafa.

 

 

 

 

 

 

Zabytkowe średniowieczne kamieniczki na ulicy Szerokiej (Lai tänav) zwane "Trzema braćmi" (Kolm Venda). Ulica Szeroka jest jedną z najstarszych ulic Tallina i wspominana jest już w dokumentach z 1314 roku. Biegnie równolegle do ulicy Długiej (Pikk tänav) i ma 650 m długości.

 

 

W średniowieczu Tallin otaczały jedne z najdłuższych w Europie mury obronne o długości 2,5 km, wysokości do 16 m i mające 45 baszt. Na zdjęciu - jedna z zachowanych baszt.

 

 

Widok ulicy Szerokiej. W głębi widoczny jest kościół p.w. św. Olafa.

 

 

Jedna ze średniowiecznych kamieniczek przy ulicy Szerokiej.

 

 

Tzw. Pałac Mienszykowa (Menšikovi palee) przy ulicy Szerokiej. Dwupiętrowy budynek został ukończony ok. 1685 roku i przypomina architekturą holenderski dom barokowy. Budynek został zbudowany na fundamentach wcześniejszej niższej budowli przez Jürgena von Wangersheima. W latach 1711-1729 posesja należała do generalnego gubernatora Estonii Aleksandra Daniłowicza Mienszykowa (1673-1729). Na froncie budynku znajduje się polichromowany herb rodziny późniejszych właścicieli Stenbocków. W XX wieku w budynku mieścił się konsulat Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Obecnie zajmuje go Estońskie Muzeum Sztuki Użytkowej i Wzornictwa (Eesti Tarbekunsti- ja Disainimuuseum).

 

 

Wieża bramna zwana Długą Stopą (Pika jala väravatorn), prowadząca na wzgórze Toompea. Jest to wieża obronna murów miejskich Tallina. W 1380 roku inflancki mistrz zakonu krzyżackiego Wilhelm von Friemersheim (?-1385) zezwolił na budowę kamiennej bramy o wysokości 11 m. Prawdopodobnie w 1450 roku rozbudowano wieżę z obu stron i podwyższono o co najmniej dwie kondygnacje obronne. W obecnym kształcie wieżę zbudowano pod koniec XVII wieku, prawdopodobnie na miejscu jej poprzedniczki. Dziś w budynku znajdują się pomieszczenia mieszkalne i pracownie, a po pożarze w 1995 roku wieża otrzymała nowy hełm.

 

 

W drodze na wzgórze Toompea.

 

 

 

Na wzgórzu Toompea dominującym obiektem jest Sobór p.w. św. Aleksandra Newskiego (Aleksander Nevski katedraal, Собор Александра Невского) - największa prawosławna światynia w mieście. Wzniesiony został w latach 1894-1900 wg projektu Michaiła Timofiejewicza Preobrażeńskiego (1854-1930) z inicjatywy gubernatora Estonii Siergieja Władimirowicza Szachowskiego (1852-1894) i proboszcza prawosławnej parafii p.w. Przemienienia Pańskiego w Tallinie - Konstantina Tizika. Sobór jest katedrą Estońskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. 11 dzwonów katedralnych odlano w ludwisarni Wasilija Orłowa w Sankt Petersburgu. Urodzony w Tallinie patriarcha Moskwy i Wszechrusi Aleksy II - Aleksiej Michajłowicz Ridigier (1929-2008) odprawił w niej swą pierwszą mszę. Sobór miał być symbolem panowania rosyjskiego w Estonii, przyczynić się do upowszechniania prawosławia i w dalszej perspektywie - rusyfikacji Estończyków. Jego konsekracji dokonał w 1900 roku arcybiskup ryski i mitawski Agatangel - Aleksander Ławrentjewicz Prieobrażenski (1854-1928) w asyście protojereja i późniejszego świętego Cerkwi Prawosławnej - Iwana Iljicza Siergijewa (1829-1908), znanego jako Jan Kronsztadzki. Sobór reprezentuje styl bizantyjsko-rosyjski. Równocześnie w nabożeństwie w soborze może brać udział 1.500 osób.

 

 

 

 

 

Katedra p.w. NMP (Neitsi Maarja Piiskoplik Toomkirik) na wzgórzu Toompea to główny estoński kościół luterański. Pierwotny drewniany kościół powstał w tym miejscu w 1219 roku, zaraz po zdobyciu kraju przez Duńczyków. W 1243 roku zbudowano na jego miejscu kamienną gotycką świątynię. Obecny wygląd jest efektem licznych przebudów, hełm wieży jest barokowy, a niektóre kaplice późniejsze. Interesującymi elementami wnętrza są liczne nagrobki i epitafia, powstałe w okresie od XIII w do XVII wieku. Pochowani są tutaj m.in.: francuski dowódca w służbie szwedzkiej Pontus de la Gardie (1520-1585) i jego żona Sofia Gyllenhielm (1556-1583), nieślubna córka króla szwedzkiego Jana III Wazy (1537-1592), admirał Samuel Greig (1735-1788), kochanek carycy Katarzyny II (1729-1796), czy rosyjski admirał Adam Johann von Krusenstern (1770-1846), który w latach 1802-1806 poprowadził pierwszą rosyjską ekspedycję dookoła kuli ziemskiej.

 

 

Siedziba parlamentu Republiki Estońskiej (Riigikogu) na wzgórzu Toompea. Trzykondygnacyjny budynek z czterema skrzydłami zbudowany jest na średniowiecznych fundamentach wokół wewnętrznego dziedzińca w kształcie trapezu. Został wzniesiony w latach 1920-1922 w samym sercu Zamku Toompea (Toompea loss) wg projektu Eugena Habermanna (1884-1944) i Herberta Johansona (1884-1964).

 

 

Widok Starego Miasta i nowych dzielnic ze wzgórza Toompea.

 

 

 

Zamek Toompea i wieża "Długi Herman" (Pikk Hermann). Pierwotna wieża została zbudowana w latach 1260-1370. Została ona przebudowana i podwyższona w XVI wieku. Ma 10 pięter i wznosi się na wysokość 46,5 m. Codziennie na wieży jest podnoszona o świcie (ale nie wcześniej niż o 7.00 rano) i opuszczana o zachodzie słońca (ale nie później niż o 22.00 wieczorem) flaga narodowa i odtwarzany jest hymn Estonii.

 

 

Tzw. Wieża Dziewic (Neitsitorn) została zbudowana jako część systemu obronnego miasta w XIV wieku wraz z murem biegnącym przez Duński Ogród Królewski. Jej nazwa jest nieco przewrotna, gdyż w dawnych wiekach przez jakiś czas mieściło się w niej podobno więzienie dla prostytutek. W XVIII wieku wieża została przekształcona w dwupiętrową rezydencję i aż do jej przebudowy pod koniec lat 60. XX wieku była domem dla wielu wybitnych estońskich artystów, takich jak malarze Kristjan Raud (1865-1943) i Paul Raud (1865-1930) oraz architekt Karl Burman (1882-1965). Dziś mieści się w niej stylowa kawiarnia oraz oddział Muzeum Miejskiego, prezentujący historię produkcji słodyczy w Tallinie.

 

 

Baszta "Kiek in de Kök", wzniesiona w latach 1475-1483. Jej wysokość wynosi 38 m, średnica zewnętrzna 17 m, grubość murów 3-4 m. Swego czasu była to największa wieża tego rodzaju na północy Europy. Podczas wojen inflanckich wieża uległa uszkodzeniom wskutek ostrzału artyleryjskiego w roku 1577, o czym świadczą znajdujące się w jej murach kule armatnie. W ostatnich latach wieża została starannie zrekonstruowana i mieści obecnie oddział tallińskiego Muzeum Miejskiego. Nazwa "Kiek in de Kök" w dialekcie dolnoniemieckim znaczy "Spójrz do kuchni", a w średniowieczu określano tak wieże, z których można było dosłownie zajrzeć do kuchni sąsiednich domów.

 

 

 

Dawne mury miejskie i baszty - Wieża Dziewic i "Kiek in de Kök".

 

 

Próbujemy estońskich naleśników w restauracji "Kompresor".

 

 

Przy Placu Ratuszowym (Raekoja plats) w centrum Starego Miasta. Pośrodku placu stoi jedyny zachowany ratusz gotycki w północnej Europie, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO i uważany za jeden z symboli miasta. Na temat lokalizacji i wyglądu pierwszego ratusza w Tallinie istnieją tylko przypuszczenia. Rada miejska istniała już w XIII wieku, istnienie ratusza jest jednak wzmiankowane w źródłach dopiero w 1322 roku. Ratusz w dzisiejszym miejscu i postaci powstał w latach 1402-1404. Był siedzibą władz miejskich do 1970 roku. Masywna, dwukondygnacyjna budowla utrzymana jest w stylu późnogotyckim. Główna fasada wychodząca na Plac Ratuszowy zwieńczona jest blankami. Na niej znajdują się dwa rzygacze w formie głów smoków, wykonane w 1627 roku przez kowala Daniela Pöppela. Po stronie wschodniej budynku znajduje się smukła ośmioboczna wieża o wysokości 64 m. W 1628 roku został na jej szczycie umieszczony późnorenesansowy hełm. Od 1530 roku na wieży znajduje się słynny wiatrowskaz "Stary Tomasz" (Vana Toomas) - figura, dawniej pozłacana, przedstawiająca landsknechta trzymającego w ręku flagę. W wieży znajduje się też jeden z najstarszych dzwonów w krajach bałtyckich, służący dawniej do wszczynania alarmu w razie pożaru. Parter ratusza zdominowany jest przez ośmioprzęsłowe podcienia, otwierające się od strony Placu Ratuszowego. Zapewniały one ochronę przed śniegiem i deszczem, znajdowały się w nich także stragany. Za podcieniami mieściły się piwnice i pomieszczenia magazynowe - m.in. miejski skład win. Na pierwszym piętrze znajdują się pomieszczenia reprezentacyjne i sale posiedzeń. Przy placu rozlokowały się też liczne kawiarnie i restauracje.

 

 

 

 

Widok z tallińskiego rynku na kamieniczki i kościół p.w. św. Mikołaja (Niguliste kirik). Kościół ten jest świątynią Estońskiego Kościoła Ewangelicko-luterańskiego, położoną u stóp wzgórza Toompea. Nosi wezwanie patrona kupców i żeglarzy. Został wzniesiony w latach 1230-1275 przez kupców westfalskich, którzy przybyli tu z Gotlandii. Miasto nie było wówczas jeszcze ufortyfikowane, stąd w portalach kościoła i otworach strzelniczych w murze pojawiły się ciężkie kraty, aby chronić ewentualnych uciekinierów przed atakiem z zewnątrz. Kiedy w XIV wieku miasto opasano murami obronnymi, funkcja obronna kościoła straciła na znaczeniu. Zaczął on być typowym średniowiecznym kościołem parafialnym. W latach 1405-1420 wzniesiono nowe, trójnawowe prezbiterium z poligonalnym ambitem, nową zakrystię, a nawę środkową podwyższono, przepruwając ją zarazem oknami nad nawami bocznymi. Sklepieniom wewnątrz nadano formę krzyżowo-żebrową, zaś dach został pokryty czerwoną dachówką. Kościół p.w. św. Mikołaja stał się bazyliką, a wygląd, jaki wtedy otrzymał przetrwał zasadniczo do czasów współczesnych. Kościół p.w. św. Mikołaja był jedynym kościołem Tallina, który podczas reformacji nie padł ofiarą ikonoklazmu. W latach 1682-1695 pod kierunkiem budowniczego miejskiego Georga Winklera i mistrza ciesielskiego Hansa Dorcha wzmocniono konstrukcję wieży, a dotychczasowy hełm gotycki zastąpiono podwyższonym barokowym. Wieża uzyskała wówczas swój współczesny wygląd. Kościół został częściowo zniszczony podczas II wojny światowej. Po odbudowie został przeznaczony na muzeum sztuki i jest także wykorzystywany jako sala koncertowa. We wnętrzu świątyni znajduje się wiele dzieł sztuki, z których najwybitniejszym jest znajdujące się w kaplicy św. Antoniego malowidło "Taniec śmierci", autorstwa mistrza Bernta Notke (~1435-150/1509) z Lubeki.

 

 

Znana i wytworna restauracja "Olde Hansa". W stylizowanym na średniowieczny dom kupiecki wnętrzu goście mogą delektować się pysznymi potrawami i muzyką z epoki. Wszystkie dania w menu, w tym wiele przysmaków z dziczyzny, przygotowywane są według XV-wiecznych receptur i metod. Obok restauracji sprzedawane są też pyszne prażone migdały.

 

 

 

 

Ręczne malowanie marcepanów i sklep z gotowymi wyrobami. W produkcji tych przysmaków Tallin od dawna rywalizuje z "królową Hanzy" - Lubeką.

 

 

 

Przed kościołem p.w. Ducha Świętego (Püha Vaimu kirik). Na drugim zdjęciu widoczny jest późnogotycki drewniany ołtarz z 1483 roku, dłuta lubeckiego rzeźbiarza Bernta Notkego (~1435-1508/1509), który można podziwiać we wnętrzu świątyni.

 

 

Na ulicy Ducha Świętego (Pühavaimu tänav) pod dawnymi murami miejskimi. W widocznym po prawej stronie żółtym budynku mieści się fajna chińska restauracja "Dolden Dragon", w której mielismy okazję jeść kolację.

 

 

Zaułek św. Katarzyny (Katariina käik) to jedna z najbardziej urokliwych uliczek Starego Miasta. Mnie bardzo przypominała niektóre uliczki starej części Lubeki. Można znaleźć tu wiele warsztatów rzemieślniczych, w których artyści tradycyjnymi metodami wytwarzają i sprzedają wyroby szklane, czapki, kołdry, ceramikę, biżuterię, ręcznie malowane jedwabie i inne wyroby. Warsztaty mieszczą się w małych pomieszczeniach z XV-XVII wieku po południowej stronie alei. Pracownie są otwarte, aby zwiedzający mogli obserwować artystów przy pracy.

 

 

 

 

Katolicki kościół p.w. św. św. Piotra i Pawła (Rooma Katoliku Peeter-Pauli kirik) zbudowany został w latach 1841-1844. Neoklasycystyczna fasada zachodnia świątyni pochodzi z 1924 roku. W 2002 roku przywrócono kościołowi historyczną kolorystykę z drugiej połowy XIX wieku i odnowiono wnętrze. Obraz "Wniebowzięcie NMP" autorstwa Guido Reniego (1575-1642) zdobiący ołtarz został podarowany kościołowi przez króla Bawarii Ludwika I Wittelsbacha (1786-1868). Wnętrze zdobią także dzieła XIX i XX wiecznych artystów Carla Sigismunda Walthera (1783-1867) i Matthäusa Schiestla (1869-1939).

 

 

Siedziba Związku Polaków w Estonii "Polonia". Stowarzyszenie, założone w 1989 w Tallinie, jest kontynuatorem Związku Narodowego Polaków w Estonii, działającego w latach 1930-1940. Dziś w Estonii żyje ok.1.700 naszych rodaków.

 

 

-----

c.d.n.

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 15 godzin temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Góra Krzyży (Kryžių kalnas)

 

 

Górę Krzyży (Kryžių kalnas) odwiedziliśmy w drodze powrotnej z Estonii do Polski. Jest to wzgórze, położone kilkanaście kilometrów na północ od Szawli (Šiauliai) na Żmudzi. Miejscem kultu wzgórze to stalo się już w XV wieku, gdy w roku 1430 postawiono na nim kapliczkę z krzyżem, upamiętniającą przyjęcie przez Żmudzinów chrztu. Po upadku powstania listopadowego w 1831 roku, zaczęto tam masowo przynosić i stawiać kolejne krzyże i od tego czasu przybywa ich stale. W czasach przynależności Litwy do ZSRR władze próbowały zmusić mieszkańców do zaprzestania praktyk religijnych i pielgrzymowania w to miejsce, a nawet podjęły próby usunięcia krzyży. Na miejscu usuwanych krzyży ludzie ustawiali jednak nowe. Szacuje się, że na wzgórzu ustawionych jest ok. 50.000 krzyży, zaś łącznie z położonymi i podwieszonymi ich liczba sięga 150.000. W roku 1993, w czasie pielgrzymki na Litwę, miejsce to odwiedził papież Jan Paweł II, który odprawił tu mszę świętą. Krzyże są umieszczane do dziś przez licznych pielgrzymów z całego świata. Bardzo dużo z nich zostało postawionych przez Polaków. Miejsce wywiera niezapomniane wrażenie.

 

Podobne sanktuaria, aczkolwiek w mniejszej skali, można zobaczyć i w Polsce - na Świętej Górze Grabarce koło Siemiatycz (prawosławne) i w Świętej Wodzie koło Wasilkowa (katolickie).

 

-----

 

Przy wejściu na Górę Krzyży napotykamy krzyż, upamiętniający pielgrzymkę papieską z września 1993 roku. Na cokole tego "papieskiego" krzyża ludzie układają małe krzyżyki z kamieni. Na ostatnim ze zdjęć po lewej stronie widoczny jest także ołtarz polowy, przy którym Jan Paweł II celebrował mszę świętą.

Na Górze Krzyży umieszczono także typową kapliczkę, jaką często można spotkać przy wiejskich litewskich drogach.

Ilość i różnorodność umieszczonych na wzgórzu krzyży wywiera duże wrażenie.

Rzadko spotykana symbioza obu symboli - krzyża i gwiazdy Dawida.

Płyta, upamiętniająca Litwinów zamordowanych w obozie Stuthoff.

Krzyż umieszczony przez ówczesnego prezydenta Węgier László Sólyoma.

Ołtarz, przy którym papież odprawił mszę świętą w czasie swej pielgrzymki w 1993 roku.

-----

 

Kowno(Kaunas)

 

 

Wracając do Polski, zatrzymaliśmy się jeszcze na nocleg w Kownie. Była więc okazja do zwiedzenia tutejszego Starego Miasta.

Kowno to drugie co do liczebności miasto na Litwie. 88% jego mieszkańców stanowią Litwini, co jest fenomenem w porównaniu z innymi miastami kraju - mocno zróżnicowanymi narodowościowo. Stanowi też największy ośrodek przemysłowy Litwy. Położone jest u zbiegu dwóch wielkich rzek: Niemna i Wilii, co nadaje mu dodatkowego znaczenia gospodarczego i turystycznego. Pierwsze wzmianki o Kownie pochodzą juz z XIII wieku, kiedy to powstał gród mający za zadanie obronę Litwy przed Krzyżakami. Miasto przetrwało liczne powodzie, pożary i epidemie rozwijajac się, a szczególnie intensywny rozkwit nastąpił w XVIII wieku. Kolejne stulecie to status stolicy guberni i kolejny wzrost znaczenia. Dwudziestoletni okres stołeczny zaowocował znacznym rozrostem i rozwojem miasteczka. Dziś Kowno ma nieformalny status drugiej stolicy państwa, wiąże się to zwłaszcza z sytuacją, jaka zaistniała na początku dwudziestolecia międzywojennego. Polacy zajęli wówczas Wilno i stolica Litwy musiała zostać przeniesiona. Spośród wielu miast wybrano właśnie Kowno, liczące wówczas zaledwie 90 tys. mieszkańców. Dziś Kowno liczy ponad 400 tys. mieszkańców i jest jednym z litewskich centrów kulturalnych oraz gospodarczych. Malowniczo położone miasto ma bardzo wiele do zaoferowania turystom. Pod względem ilości zabytków Kowno jest bardzo urozmaicone, a zwiedzanie warto zacząć od starówki położonej między Niemnem i Wilią. Większość zabytków usytuowana jest w pobliżu siebie, co stanowi znaczne ułatwienie dla zwiedzających.

Ponieważ miastu poświęciłem już odrębną galerię, w której opisałem dokładniej jego dzieje i zwiedzane miejsca, w niniejszej relacji ograniczę się do krótkiej prezentacji zdjęć, zapraszając do wspomnianej już wcześniej zamieszczonej galerii ("Litwa - listopadowe Kowno"), gdzie znajdziecie więcej informacji.

 

-----

 

Pomnik Wielkiego Księcia Witolda (~1350-1430).

Gotycki kościół p.w. św. Gertrudy - jeden z najstarszych kościołów na Litwie zbudowanych z cegły. Został wzniesiony w XV wieku, lecz dokładna data budowy nie jest znana.

Wydział teologii katolickiej Uniwersytetu Witolda Wielkiego.

Na ulicy Wileńskiej (Vilniaus gatve).

Grób wybitnego litewskiego poety, dramaturga, księdza katolickiego i teologa Jonasa Mačiulevičiusa ps. Maironis (1862-1932) przy archikatedrze kowieńskiej p.w. św. św. Apostołów Piotra i Pawła.

Obraz Matki Boskiej Bolesnej w bazylice archikatedralnej, zwany "Kowieńską Pietą". Jest to najstarszy obraz w tej świątyni. Liczne wota świadczą o wymodlonych łaskach. Pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Postaci NMP, przytrzymującej bezwładne ciało Chrystusa towarzyszą dwa anioły z płonącymi świecami w rękach. Istnieje zwyczaj obchodzenia na kolanach filara z ołtarzem, w którym umieszczono obraz.

Przed pałacem arcybiskupów kowieńskich.

XV-wieczny gotycki Dom Perkuna - jedna z najstarszych świeckich budowli gotyckich na Litwie.

Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, ufundowany przez Wielkiego Księcia Witolda - jeden z najstarszych kościołów na Litwie. Zbudowany na Brzegu Niemna ok. 1400 roku wielokrotnie był zalewany przez występującą z brzegów w czasie wiosennych przyborów rzekę.

Pod tablicą, upamiętniającą pobyt Adama Mickiewicza (1798-1855) w Kownie w latach 1819-1823.

Kościół p.w. św. Trójcy i klasztor bernardynek, zbudowane w latach 1624-1634 z fundacji marszałka powiatu kowieńskiego Aleksandra Massalskiego (?-1643) i jego żony.

Przy zamku kowieńskim (Kauno Pilis).

Kościół jezuitów p.w. św. Franciszka Ksawerego, wybudowany w latach 1666-1725.

Kamieniczki na rynku.

Aleja Wolności (Laisvės alėja ) - centralny deptak Kowna.

 

Staromiejski ratusz, zwany "Białym Łabędziem". Zbudowany w 1542 roku, a w II połowie XVIII wieku przebudowany w stylu eklektycznym.

Wieczór w kawiarence na rynku w poblizu staromiejskiego ratusza.

-----

Dziękuję za uwagę.

papuas
Obrazek użytkownika papuas
Offline
Ostatnio: 2 godziny 31 minut temu
Rejestracja: 22 maj 2021

Dzięki - przeczytałem, pooglądałem - fajna rodzinna wycieczka. Zobaczyłem kilka nowych interesujących miejsc i zabytków. Jak widać, nawet po latach nie można jednoznacznie określić postaci historycznej - bo dla jednych zdrajca, a dla innych bohater.

papuas

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 15 godzin temu
Rejestracja: 01 cze 2020

papuas :

Dzięki - przeczytałem, pooglądałem - fajna rodzinna wycieczka. Zobaczyłem kilka nowych interesujących miejsc i zabytków. Jak widać, nawet po latach nie można jednoznacznie określić postaci historycznej - bo dla jednych zdrajca, a dla innych bohater.

Dokładnie. Dla większości Rosjan bohaterami są np. Suworow, Lenin, Stalin, dla Ukraińców Bandera, Szuchewycz, Sawur, którzy są u nas uznawani za zbrodniarzy...

_Huragan_
Obrazek użytkownika _Huragan_
Offline
Ostatnio: 14 godzin 58 minut temu
Rejestracja: 13 cze 2015

Eksponaty w muzeum troche moze szokujace,a przynajmniej specyficzne.Ale bez watpienia bardzo ciekawe

https://marzycielskapoczta.pl/

Napisz pocztowke ze swoich podrozy do chorych dzieci

_Huragan_
Obrazek użytkownika _Huragan_
Offline
Ostatnio: 14 godzin 58 minut temu
Rejestracja: 13 cze 2015

O tej aptece widzialem kiedys reportaz w TV.To dzisiaj bardziej raczej muzeum niz apteka.Z tego co pamietam pokazywano tam tez ciekawe eksponaty jak n.p. suszone zaby,z ktorych tez wytwarzano jakies  lecznicze specyfiki.Ale ciekawostka bylo to,ze ta apteka fukcjonowala tez jaka mala knajpka,gdzie urzednicy z pobliskiego ratusza chetnie spedzali czas w porze obiadowej.Ja nie jestem zbytnio fanem zwiedzania miast,ale takie perelki mnie tez interesuja.

https://marzycielskapoczta.pl/

Napisz pocztowke ze swoich podrozy do chorych dzieci

Wyszukaj w trip4cheap