Achernar, no jak zwykle u Ciebie- potężna dawka wiedzy!
Napisałeś podręcznik historyczny o Toruniu!
( a swoją drogą piekne miasto... trzeba będzie znowu wrócić i; byliśmy kilka lat temu latem i marzy mi sie wiosną.... jak wszystko się budzi do życia... może next year? )
Gdy zapadnie zmrok, najważniejsze zabytki Torunia są pięknie iluminowane i prezentują się naprawdę wspaniale. Pierwsze próby ich oświetlenia, mające na celu uatrakcyjnienie miasta nocą, wykonano w ramach "czynów społecznych" jeszcze w latach 50. XX wieku. Jako pierwsze oświetlono Ratusz Staromiejski oraz płytę Rynku Staromiejskiego. W latach 60. i 70. iluminowano panoramę Torunia od strony Wisły, później dołączono do tego jeszcze kilka innych obiektów. Niestety, zainstalowane wtedy reflektory nie działały zbyt długo, gdyż zostały zniszczone przez chuliganów. Iluminacja zaczęła się pojawiać ponownie w 1994 roku. Liczba reflektorów z każdym rokiem stopniowo wzrasta. Ideą jest, aby wszystkie oświetlone obiekty tworzyły spójną panoramę, którą można podziwiać nocą od strony Wisły.
-----
Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, zwany popularnie Kościołem Mariackim widziany od strony ulicy Panny Marii. Wschodni szczyt prezbiterium i trzy sygnaturki od strony Rynku Staromiejskiego zaczęto oświetlać w latach 90. XX wieku.
Dwór Artusa na Rynku Staromiejskim. Jest on jednym z najładniej oświetlanych obiektów na toruńskiej Starówce. Wyeksponowano jego przepiękne detale światłem z kilku rodzajów reflektorów. Oświetlenie Dworu Artusa składa się z 5 kompletu dużych lamp o mocy 400 W oraz 23 małych o mocy 150 W. Działają one od zachodu do wschodu słońca w układzie astronomicznym, bez względu na okresowe zachmurzenie. Dwór Artusa jest pierwszym obiektem, gdzie naświetlacze zamontowano do elewacji budynku, celem wydobycia szczegółów bogatych neorenesansowych detali architektonicznych. Zastosowano na tym obiekcie specjalnie dla niego zaprojektowane oprawy.Reprezentacyjny i monumentalny gmach toruńskiego Dworu Artusa wyróżnia się wśród kamienic południowej pierzei Rynku Staromiejskiego. Choć obecny pochodzi z 1891 roku to nawiązuje do poprzedniego z 1386 roku. Uwagę zwracają duże, półokrągło zakończone okna, dwie narożne wieżyczki ze spiczastymi hełmami, pod którymi widnieją herby Brandenburgii i Cesarstwa Pruskiego, pośrodku, w szczycie ponad gzymsem herb Torunia. W latach 1993-1995 przeprowadzono kapitalny remont Dworu przywracając jego dawny wygląd i urodę. W wyniku restauracji odkryto na sklepieniu sieni eklektyczne malowidła z 1907 roku, które zamalowano po II wojnie światowej. Przedstawiają one najważniejsze budowle miasta oraz sceny historyczne, np. turniej rycerski, polichromię ukazującą sień nieznanego obecnie budynku, z wyobrażeniem św. Jerzego zabijającego smoka; być może jest to nawiązanie do pierwotnego Dworu Artusa. Na piętrze znajduje się m.in. pięknie zdobiona, reprezentacyjna Sala Wielka, a także inne sale: Mała, Lustrzana, Srebrna i Ostatnia. Dziś mieści się tu m.in. Centrum Kultury "Dwór Artusa" oraz Toruńska Orkiestra Kameralna.
Na Rynku Staromiejskim. Ratusz oświetlany jest z każdej ze stron. Największe wrażenie robi wieża oraz ryzalit na fasadzie zachodniej. Oświetlane są też tutejsze narożne wieżyczki, zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz.
Katedra p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
Kamienica przy ulicy Żeglarskiej - tzw. Pałac Dąmbskich.
Widok ulicy Strumykowej w stronę skrzyżowania z ulicą Szeroką.
Skrzyżowanie ulic Strumykowej, Zaułku Prosowego i Mostu Paulińskiego. W oświetlonej kamienicy mieści się Pierogarnia "Stary Toruń" serwująca bogaty wybór pierogów z wody lub z pieca, kresowe czebureki i inne smakołyki.
Ambasada Urody, czyli Pomorskie Centrum Medycyny Estetycznej mieści się w budynku położonym na króciutkiej uliczce łączącej ulice Dominikańską i Prostą.
Tzw. Nowy Arsenał. Mianem tym określa się magazyn żywności Twierdzy Toruń położony przy ulicy Dominikańskiej. Potężny budynek powstał w 1834 roku, w miejscu wyburzonego klasztoru dominikanów. Do połowy lat 80. XX wieku mieścił się tutaj magazyn "Polmozbytu", później planowano adaptację budynku dla Archiwum Państwowego. Na przełomie XX i XXI wieku rozpoczęto remont obiektu z przeznaczeniem na centrum biurowo-usługowe. W 1999 roku budynek otrzymał tytuł Obiekt Roku w kategorii rewaloryzacja i adaptacja budynków zabytkowych.
Kościół ewangelicko-augsburski p.w. św. Szczepana na Wałach gen. Sikorskiego. Został wzniesiony w latach 1903-1904 w stylu neogotyckim jako kościół kalwiński. Od 1921 roku użytkowany jest przez polskich ewangelików, od 1945 roku - przez polską gminę ewangelicko-augsburską. We wnętrzu znajduje się jedyny zachowany element wyposażenia pochodzący z rozebranego zboru ewangelickiego św. Trójcy, który mieścił się na Rynku Nowomiejskim - obraz Adoracji Baranka Apokaliptycznego z lat 30. XVIII wieku. Znajduje się on obecnie na bocznej ścianie Kościoła. Niekorzystne usytuowanie Kościoła na terenie po fosie miejskiej i nad korytem Strugi Toruńskiej powoduje częste zawilgocenie murów świątyni.
Widok ulicy Prostej w kierunku Rynku Nowomiejskiego. Z prawej strony widoczna jest kamienica z XVII wieku, przebudowana na początku XIX wieku z typową fasadą klasycystyczną z dużym tympanonem wspartym na dwóch parach kolumn.
Budynek na rogu ulicy Królowej Jadwigi i Rynku Nowomiejskiego. Mięsci się w nim zabytkowa Apteka Pod Lwem (lub Pod Złotym Lwem).
Na Rynku Nowomiejskim.
Kościół p.w. św. Jakuba.
Kościół p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Budynek teatru "Baj Pomorski" przy ulicy Piernikarskiej.
Na terenie zamku krzyżackiego.
Iluminowany Dwór Mieszczański Bractwa św. Jerzego.
Baszta Wartownia, będąca częścią zespołu, na który składa się jeszcze Dwór Mieszczański Bractwa św. Jerzego. Pochodzi z końca XIII wieku i uważana jest za najstarszą z zachowanych baszt w Toruniu, należącą oryginalnie do zamku krzyżackiego. Zbudowana jest na planie czworoboku. Baszta i Dwór stoją na terenie międzymurza przedzamcza górnego zamku krzyżackiego. Obecnie mieści się tu Towarzystwo Współpracy z Miastami Bliźniaczymi Torunia.
Renesansowo-barokowy tzw. Spichlerz Szwedzki z 1719 roku przy ulicy Mostowej mieszczący dziś hotel i restaurację, a także inne miejsca na ulicy Mostowej.
Widok Bramy Mostowej z Bulwaru Filadelfijskiego.
Na ulicy Szerokiej.
Getynga (Göttingen) jest miastem partnerskim Torunia już od 1978 roku. Widocznym tego śladem jest tablica drogowa na Placu Teatralnym, kamień graniczny Getyngi, i nazwa widocznego na zdjęciu zjazdu drogowego z mostu drogowego Józefa Piłsudskiego - Ślimak Getyński. Inne miasta partnerskie to: Filadelfia, Lejda (Leiden), Hämeenlinna, Kaliningrad, Čadca, Swindon, Łuck, Novo Mesto.
Na ulicy Mikołaja Kopernika.
Hotel "Polonia" przy Placu Teatralnym u wylotu ulicy Chełmińskiej.
Teatr im. Wilama Horzycy. Budynek Teatru w Toruniu powstał w 1904 roku. Przez 16 lat teatr był wyłącznie sceną niemiecką. W 1920 roku teatr przejął zawodowy zespół polski. Otwarcie Państwowego Teatru Narodowego w Toruniu nastąpiło 28 listopada 1920 roku. W obecności premiera Wincentego Witosa odbył się pierwszy spektakl „Zemsty” Aleksandra Fredry w reż. Franciszka Frączkowskiego. W okresie okupacji w toruńskim gmachu teatralnym działała niemiecka opera i operetka. Polski teatr ponownie rozpoczął pracę w czerwcu 1945 roku. Najwybitniejszą osobowością twórczą okresu powojennego był Wilam Horzyca - jeden z największych polskich inscenizatorów i reformatorów teatru. Znakomity i stabilny zespół aktorski, budowany przez lata, gwarantuje produkcje na najwyższym poziomie. Spektakle Teatru im. Wilama Horzycy są prezentowane na wielu festiwalach polskich i międzynarodowych. Od 1991 roku Teatr im. Wilama Horzycy jest organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Kontakt".
Na ulicach Torunia nocą.
Na Moście im. Józefa Piłsudskiego. Z mostu widoczna jest ładna panorama toruńskiego Starego Miasta. Iluminowano ją już w latach 70. XX wieku.
-----
Toruń uważany jest za jedno z najważniejszych i najpiękniejszych miast Pomorza. I słusznie. Ale warto wiedzieć, że przekraczając Wisłę jednym z toruńskich mostów, przekraczamy zarazem granicę historycznego Pomorza i wjeżdżamy na Kujawy. I lewobrzeżna część Torunia leży już w tym regionie. Nie obfituje ona w tak liczne zabytki, jakimi może się pochwalić miasto po drugiej stronie rzeki, ale też warta jest uwagi.
-----
Barokowy kościół i klasztor poreformacki p.w. św. Piotra i Pawła w dzielnicy Podgórz. W roku 1422 w pobliżu dzisiejszego Podgórza zbudowano Zamek Dybów, po zniszczeniu przez Krzyżaków zamku w Nieszawie. Wokół zamku powstała wówczas osada, której kontynuacją stał się późniejszy Podgórz. Pierwsza źródłowa wzmianka o Podgórzu pochodzi z roku 1555. W roku 1611 roku król Zygmunt III Waza (1566-1632) nadał Podgórzowi prawa miejskie. W 1641 roku reformaci próbowali osiąść przy kościele św. Wawrzyńca przed Bramą Chełmińską w Toruniu co spowodowało gwałtowny sprzeciw władz miejskich oraz konkurencyjnego zakonu bernardynów. Dzięki protekcji biskupa chełmińskiego Kaspra Działyńskiego (1597-1646) kilka lat spędzili w jego toruńskiej kamienicy. Dzięki staraniom Stanisława Sokołowskiego (?-1649) z Wielkiej Wrzący, kasztelana bydgoskiego i starosty dybowskiego, uzyskano zgodę królewską na lokalizację klasztoru po przeciwnej stronie Wisły, na terenie wsi Piaski, u granic miasteczka Podgórz, gdzie osiedli w prowizorycznych zabudowaniach w 1644 roku. Konsekracja budowanego przez nich kościoła p.w. św. Piotra i Pawła miała miejsce w 1659 roku, jednak prace budowlane trwały jeszcze do 1661 roku. Wśród zakonników nie brakło jednostek wybitnych, posiadali też sporą bibliotekę. Klasztor należał do wielkopolskiej, a od 1750 roku do pruskiej prowincji zakonnej. Jeszcze w końcu XVIII wieku w klasztorze były prowadzone prace budowlane. Podczas wojen napoleońskich, w 1813 roku na rozkaz marszałka Louisa Nicolasa Davouta (1770-1823), w celu ułatwienia obrony Torunia przed oblężeniem rosyjskim miasteczko Podgórz zostało spalone. Po tym wydarzeniu, kościół klasztorny zaczął pełnić funkcje parafialne. W 1832 roku konwent został skasowany przez władze pruskie. W klasztorze mieściła się odtąd plebania, szkoła i zabudowania gospodarcze, a stan budynków ulegał pogorszeniu. Po oddaniu do użytku linii kolejowej w 1862 roku i powstaniu licznych fortyfikacji, Podgórz przeżywał okres gwałtownego rozwoju. Poważniejsze prace remontowe w zabudowaniach byłego klasztoru podjęto przed I wojną światową dzięki energii ks. Józefa Domachowskiego. W roku 1934 osada Podgórz została połączona z Toruniem linią tramwajową (istniejącą do 1984 roku), a w 1938 roku utraciła prawa miejskie, stając się dzielnicą Torunia. Dziś nazwą tą określa się również całą lewobrzeżną część Torunia jako dzielnicę urbanistyczną, obejmującą Glinki, Stawki, Rudak, Czerniewice i właściwy Podgórz. 24 stycznia 1945 roku zabudowania klasztorne zostały uszkodzone wskutek wybuchu pociągu z amunicją. W latach 50. XX wieku były prowadzone prace konserwatorskie w kościele. W 1987 roku powrócili franciszkanie, którzy prowadzą parafię i z energią przystąpili do odbudowy klasztoru.
W niewykończonym jeszcze klasztorze reformatów, podczas oblężenia załogi szwedzkiej w Toruniu przez siły polskie w czasie "potopu", od września do listopada 1658 roku przebywała królowa Maria Ludwika Gonzaga de Nevers (1611-1667) ze swym dworem, której krótko towarzyszył małżonek - król Jan II Kazimierz Waza (1609-1672). Upamiętnia to tablica wmurowana w ściany świątyni.
1 lutego 1949 roku kościół p.w. św. Piotra i Pawła był pierwszą świątynią ówczesnej archidiecezji gnieźnieńskiej, którą odwiedził w drodze na ingres do katedry arcybiskup Stefan Wyszyński (1901-1981). Otrzymał w darze od parafii XVII-wieczny obraz przedstawiający "Naigrawanie". Wizytę tę upamiętnia tablica wmurowana w ściany świątyni.
Barokowy, murowany i tynkowany kościół p.w. św. Piotra i Pawła składa się z dwuprzęsłowego, wielobocznie zamkniętego prezbiterium zwróconego na wschód i szerszej trójprzęsłowej nawy, krytych sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Od północy do nawy została dobudowana nieco późniejsza kwadratowa kaplica NMP. Piętrowy, trójskrzydłowy klasztor przylega do kościoła od południa, na parterze sklepione krużganki z 4 stron otaczają kwadratowy wirydarz.Bogata dekoracja malarska sklepień z lat 1957-1958 jest dziełem Leonarda (1912-1967) i Anny (1916-1992) Torwirtów - wcześniej zgodnie z zasadami reformackimi, kościół był pozbawiony dekoracji malarskiej.Wyposażenie wnętrza kościoła jest jednolite, rokokowe, z lat 60. XVIII wieku. Zgodnie z zakonnymi przepisami pozbawione jest złoceń i polichromii, a wyglądem nawiązuje do wyposażenia świątyni reformackiej w Boćkach. Składa się na nie 6 ołtarzy, ambona, konfesjonały i ławki. Są one dziełem dobrego warsztatu snycerskiego o wielkopolskiej proweniencji, działającego na potrzeby zakonu m.in. również w Brodnicy, Grudziądzu, Płocku i w Pułtusku.Ołtarz główny pierwotnie był ustawiony w połowie prezbiterium, za nim mieściła się zakrystia i oratorium zakonne. Starsze od reszty wyposażenia są 2 obrazy - "Wręczenie św. Piotrowi kluczy Królestwa Niebios" z 1668 roku (zapewne z pierwszego ołtarza głównego) i Zaślubiny Marii - prawdopodobnie dzieło toruńskie z pierwszej połowy XVIII wieku. Obrazy w ołtarzu Niepokalanego Poczęcia NMP w kaplicy i stacje drogi krzyżowej malował w latach 1788-1794 Kazimierz Łukaszewicz (?~1794) z Włocławka. Główny obraz w kaplicy jest naśladownictwem dzieła Carlo Maratty (1625-1713) w kościele św. Izydora w Rzymie z 1653 roku. Obraz ołtarzowy "Św. Piotr z Alkantary" znajduje się w zbiorach Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.
Kościół i klasztor poreformacki p.w. św. Piotra i Pawła w dzielnicy Podgórz - figura przedstawiająca patrona zakonu - św. Franciszka z Asyżu (1181-1226).
Skromny wygląd budowli ściśle odpowiada zakonnym przepisom. Jedynym bardziej efektownym akcentem jest wolutowy zachodni szczyt kościoła, ozdobiony wnękami. Działał tu warsztat budowlany, zatrudniony na potrzeby zakonu także we Włocławku i w Pułtusku. Dwie wieżyczki na kalenicy świątyni wzniesiono w XVIII w. Wolnostojąca dzwonnica została zbudowana w 1925 roku.
W Toruniu znajduje się zabytek militarny najwyższej klasy: jeden z najpotężniejszych systemów fortyfikacyjnych w Polsce, wybudowany przez Prusaków pod koniec XIX wieku do obrony granicy wschodniej Prus. Jego wybudowanie miało związek ze strategicznym położeniem Torunia na XIX-wiecznej mapie Europy - miasto leżało wówczas na granicy Prus i Rosji, która w okolicach Torunia przebiegała wzdłuż Drwęcy. Dzięki pruskim fortom Toruń uzyskał w XIX wieku rangę miasta-twierdzy. Przy drodze w kierunku Podgórza znajduje się Skansen Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń. Skansen obejmuje wycinek pasa fortecznego twierdzy z obiektami pancernymi jak i późniejszymi obiektami fortecznymi. Fundament skansenu stanowi eksperymentalna bateria pancerna AB IV wyposażona w armatę 10 cm, wzniesiona w 1895 roku. Jest jednym z najciekawszych obiektów Twierdzy Toruń o charakterze unikalnym na skalę europejską - budowlą prototypową, jedyną tego typu na całej byłej wschodniej granicy Cesarstwa Niemieckiego. Drugim najważniejszym obiektem skansenu jest bateria półpancerna wraz ze schronem amunicyjnym, wzniesiona w roku 1898 jako uzupełnienie baterii AB IV. Bateria uzbrojona była w 3 armaty 10 cm ustawione w lekko opancerzonych wieżach, które nie zachowały się do dzisiaj. Znajdujący się na jej zapolu schron amunicyjny to duży sześciokomorowy obiekt, częściowo odrestaurowany. Projektowanie Twierdzy Toruń rozpoczęło się w 1872 roku. W czasie 37 lat powstało około 200 obiektów obronnych. W sumie w Toruniu wybudowano 7 fortów głównych, 6 fortów pośrednich, 6 baterii artyleryjskich, 32 duże schrony piechoty, 52 schrony międzypola - artyleryjskie i amunicyjne. Forty zostały rozmieszczone wokół całego miasta. Do dziś zachował się ich niezwykle czytelny układ. Na decyzję o powstaniu twierdzy wpłynęło wprowadzenie w 1859 roku dział o gwintowanych lufach i prochu bezdymnego w 1879 roku. Dzięki tym wojskowym ulepszeniom znacznie zwiększyły się osiągi artylerii. Właśnie dlatego XVII-wieczny wał wokół Torunia nie stanowił już wystarczającego zabezpieczenia dla miasta. Pruska koncepcja obrony Torunia została oparta na budowie potężnych fortów - baterii artyleryjskich oddalonych o kilka kilometrów od centrum miasta. Pierwotne plany zakładały budowę 5 fortów głównych i 2 pośrednich. Kolejne założenia zwiększały ilość planowanych obiektów. Mimo ogromnych nakładów finansowych jeszcze przed ukończeniem budowy Twierdzy Toruń, pojawienie się w 1883 roku nowego, skuteczniejszego typu amunicji zmusiło do stopniowej reorganizacji twierdzy przez zmniejszanie roli fortów głównych - artyleryjskich na rzecz pośrednich fortów piechoty oraz budowę mniejszych, lecz liczniejszych obiektów międzypola, zamykających przestrzenie między fortami. W latach 1888-1893 zagęszczono sieć fortów. W tym czasie powstały też liczne schrony i obiekty ziemne między nimi. Przez całe lata 90. XIX stulecia i ostatni raz w 1914 roku modernizowano toruńską twierdzę między innymi przez dodawanie artyleryjskich baterii skrzydłowych przy większości fortów, artyleryjskich baterii pancernych oraz baterii eksperymentalnej i punktów obserwacyjnych piechoty i artylerii. Wyjścia z obiektów otrzymały zabudowę labiryntową, która zabezpieczała wnętrza przed falą uderzeniową wybuchu.
Achernar, no jak zwykle u Ciebie- potężna dawka wiedzy!
Napisałeś podręcznik historyczny o Toruniu!
( a swoją drogą piekne miasto... trzeba będzie znowu wrócić i; byliśmy kilka lat temu latem i marzy mi sie wiosną.... jak wszystko się budzi do życia... może next year? )
Piea
Gdy zapadnie zmrok, najważniejsze zabytki Torunia są pięknie iluminowane i prezentują się naprawdę wspaniale. Pierwsze próby ich oświetlenia, mające na celu uatrakcyjnienie miasta nocą, wykonano w ramach "czynów społecznych" jeszcze w latach 50. XX wieku. Jako pierwsze oświetlono Ratusz Staromiejski oraz płytę Rynku Staromiejskiego. W latach 60. i 70. iluminowano panoramę Torunia od strony Wisły, później dołączono do tego jeszcze kilka innych obiektów. Niestety, zainstalowane wtedy reflektory nie działały zbyt długo, gdyż zostały zniszczone przez chuliganów. Iluminacja zaczęła się pojawiać ponownie w 1994 roku. Liczba reflektorów z każdym rokiem stopniowo wzrasta. Ideą jest, aby wszystkie oświetlone obiekty tworzyły spójną panoramę, którą można podziwiać nocą od strony Wisły.
-----
Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, zwany popularnie Kościołem Mariackim widziany od strony ulicy Panny Marii. Wschodni szczyt prezbiterium i trzy sygnaturki od strony Rynku Staromiejskiego zaczęto oświetlać w latach 90. XX wieku.
Dwór Artusa na Rynku Staromiejskim. Jest on jednym z najładniej oświetlanych obiektów na toruńskiej Starówce. Wyeksponowano jego przepiękne detale światłem z kilku rodzajów reflektorów. Oświetlenie Dworu Artusa składa się z 5 kompletu dużych lamp o mocy 400 W oraz 23 małych o mocy 150 W. Działają one od zachodu do wschodu słońca w układzie astronomicznym, bez względu na okresowe zachmurzenie. Dwór Artusa jest pierwszym obiektem, gdzie naświetlacze zamontowano do elewacji budynku, celem wydobycia szczegółów bogatych neorenesansowych detali architektonicznych. Zastosowano na tym obiekcie specjalnie dla niego zaprojektowane oprawy.Reprezentacyjny i monumentalny gmach toruńskiego Dworu Artusa wyróżnia się wśród kamienic południowej pierzei Rynku Staromiejskiego. Choć obecny pochodzi z 1891 roku to nawiązuje do poprzedniego z 1386 roku. Uwagę zwracają duże, półokrągło zakończone okna, dwie narożne wieżyczki ze spiczastymi hełmami, pod którymi widnieją herby Brandenburgii i Cesarstwa Pruskiego, pośrodku, w szczycie ponad gzymsem herb Torunia. W latach 1993-1995 przeprowadzono kapitalny remont Dworu przywracając jego dawny wygląd i urodę. W wyniku restauracji odkryto na sklepieniu sieni eklektyczne malowidła z 1907 roku, które zamalowano po II wojnie światowej. Przedstawiają one najważniejsze budowle miasta oraz sceny historyczne, np. turniej rycerski, polichromię ukazującą sień nieznanego obecnie budynku, z wyobrażeniem św. Jerzego zabijającego smoka; być może jest to nawiązanie do pierwotnego Dworu Artusa. Na piętrze znajduje się m.in. pięknie zdobiona, reprezentacyjna Sala Wielka, a także inne sale: Mała, Lustrzana, Srebrna i Ostatnia. Dziś mieści się tu m.in. Centrum Kultury "Dwór Artusa" oraz Toruńska Orkiestra Kameralna.
Na Rynku Staromiejskim. Ratusz oświetlany jest z każdej ze stron. Największe wrażenie robi wieża oraz ryzalit na fasadzie zachodniej. Oświetlane są też tutejsze narożne wieżyczki, zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz.
Katedra p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
Kamienica przy ulicy Żeglarskiej - tzw. Pałac Dąmbskich.
Widok ulicy Strumykowej w stronę skrzyżowania z ulicą Szeroką.
Skrzyżowanie ulic Strumykowej, Zaułku Prosowego i Mostu Paulińskiego. W oświetlonej kamienicy mieści się Pierogarnia "Stary Toruń" serwująca bogaty wybór pierogów z wody lub z pieca, kresowe czebureki i inne smakołyki.
Ambasada Urody, czyli Pomorskie Centrum Medycyny Estetycznej mieści się w budynku położonym na króciutkiej uliczce łączącej ulice Dominikańską i Prostą.
Tzw. Nowy Arsenał. Mianem tym określa się magazyn żywności Twierdzy Toruń położony przy ulicy Dominikańskiej. Potężny budynek powstał w 1834 roku, w miejscu wyburzonego klasztoru dominikanów. Do połowy lat 80. XX wieku mieścił się tutaj magazyn "Polmozbytu", później planowano adaptację budynku dla Archiwum Państwowego. Na przełomie XX i XXI wieku rozpoczęto remont obiektu z przeznaczeniem na centrum biurowo-usługowe. W 1999 roku budynek otrzymał tytuł Obiekt Roku w kategorii rewaloryzacja i adaptacja budynków zabytkowych.
Kościół ewangelicko-augsburski p.w. św. Szczepana na Wałach gen. Sikorskiego. Został wzniesiony w latach 1903-1904 w stylu neogotyckim jako kościół kalwiński. Od 1921 roku użytkowany jest przez polskich ewangelików, od 1945 roku - przez polską gminę ewangelicko-augsburską. We wnętrzu znajduje się jedyny zachowany element wyposażenia pochodzący z rozebranego zboru ewangelickiego św. Trójcy, który mieścił się na Rynku Nowomiejskim - obraz Adoracji Baranka Apokaliptycznego z lat 30. XVIII wieku. Znajduje się on obecnie na bocznej ścianie Kościoła. Niekorzystne usytuowanie Kościoła na terenie po fosie miejskiej i nad korytem Strugi Toruńskiej powoduje częste zawilgocenie murów świątyni.
Widok ulicy Prostej w kierunku Rynku Nowomiejskiego. Z prawej strony widoczna jest kamienica z XVII wieku, przebudowana na początku XIX wieku z typową fasadą klasycystyczną z dużym tympanonem wspartym na dwóch parach kolumn.
Budynek na rogu ulicy Królowej Jadwigi i Rynku Nowomiejskiego. Mięsci się w nim zabytkowa Apteka Pod Lwem (lub Pod Złotym Lwem).
Na Rynku Nowomiejskim.
Kościół p.w. św. Jakuba.
Kościół p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Budynek teatru "Baj Pomorski" przy ulicy Piernikarskiej.
Na terenie zamku krzyżackiego.
Iluminowany Dwór Mieszczański Bractwa św. Jerzego.
Baszta Wartownia, będąca częścią zespołu, na który składa się jeszcze Dwór Mieszczański Bractwa św. Jerzego. Pochodzi z końca XIII wieku i uważana jest za najstarszą z zachowanych baszt w Toruniu, należącą oryginalnie do zamku krzyżackiego. Zbudowana jest na planie czworoboku. Baszta i Dwór stoją na terenie międzymurza przedzamcza górnego zamku krzyżackiego. Obecnie mieści się tu Towarzystwo Współpracy z Miastami Bliźniaczymi Torunia.
Renesansowo-barokowy tzw. Spichlerz Szwedzki z 1719 roku przy ulicy Mostowej mieszczący dziś hotel i restaurację, a także inne miejsca na ulicy Mostowej.
Widok Bramy Mostowej z Bulwaru Filadelfijskiego.
Na ulicy Szerokiej.
Getynga (Göttingen) jest miastem partnerskim Torunia już od 1978 roku. Widocznym tego śladem jest tablica drogowa na Placu Teatralnym, kamień graniczny Getyngi, i nazwa widocznego na zdjęciu zjazdu drogowego z mostu drogowego Józefa Piłsudskiego - Ślimak Getyński. Inne miasta partnerskie to: Filadelfia, Lejda (Leiden), Hämeenlinna, Kaliningrad, Čadca, Swindon, Łuck, Novo Mesto.
Na ulicy Mikołaja Kopernika.
Hotel "Polonia" przy Placu Teatralnym u wylotu ulicy Chełmińskiej.
Teatr im. Wilama Horzycy. Budynek Teatru w Toruniu powstał w 1904 roku. Przez 16 lat teatr był wyłącznie sceną niemiecką. W 1920 roku teatr przejął zawodowy zespół polski. Otwarcie Państwowego Teatru Narodowego w Toruniu nastąpiło 28 listopada 1920 roku. W obecności premiera Wincentego Witosa odbył się pierwszy spektakl „Zemsty” Aleksandra Fredry w reż. Franciszka Frączkowskiego. W okresie okupacji w toruńskim gmachu teatralnym działała niemiecka opera i operetka. Polski teatr ponownie rozpoczął pracę w czerwcu 1945 roku. Najwybitniejszą osobowością twórczą okresu powojennego był Wilam Horzyca - jeden z największych polskich inscenizatorów i reformatorów teatru. Znakomity i stabilny zespół aktorski, budowany przez lata, gwarantuje produkcje na najwyższym poziomie. Spektakle Teatru im. Wilama Horzycy są prezentowane na wielu festiwalach polskich i międzynarodowych. Od 1991 roku Teatr im. Wilama Horzycy jest organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Kontakt".
Na ulicach Torunia nocą.
Na Moście im. Józefa Piłsudskiego. Z mostu widoczna jest ładna panorama toruńskiego Starego Miasta. Iluminowano ją już w latach 70. XX wieku.
-----
Toruń uważany jest za jedno z najważniejszych i najpiękniejszych miast Pomorza. I słusznie. Ale warto wiedzieć, że przekraczając Wisłę jednym z toruńskich mostów, przekraczamy zarazem granicę historycznego Pomorza i wjeżdżamy na Kujawy. I lewobrzeżna część Torunia leży już w tym regionie. Nie obfituje ona w tak liczne zabytki, jakimi może się pochwalić miasto po drugiej stronie rzeki, ale też warta jest uwagi.
-----
Barokowy kościół i klasztor poreformacki p.w. św. Piotra i Pawła w dzielnicy Podgórz. W roku 1422 w pobliżu dzisiejszego Podgórza zbudowano Zamek Dybów, po zniszczeniu przez Krzyżaków zamku w Nieszawie. Wokół zamku powstała wówczas osada, której kontynuacją stał się późniejszy Podgórz. Pierwsza źródłowa wzmianka o Podgórzu pochodzi z roku 1555. W roku 1611 roku król Zygmunt III Waza (1566-1632) nadał Podgórzowi prawa miejskie. W 1641 roku reformaci próbowali osiąść przy kościele św. Wawrzyńca przed Bramą Chełmińską w Toruniu co spowodowało gwałtowny sprzeciw władz miejskich oraz konkurencyjnego zakonu bernardynów. Dzięki protekcji biskupa chełmińskiego Kaspra Działyńskiego (1597-1646) kilka lat spędzili w jego toruńskiej kamienicy. Dzięki staraniom Stanisława Sokołowskiego (?-1649) z Wielkiej Wrzący, kasztelana bydgoskiego i starosty dybowskiego, uzyskano zgodę królewską na lokalizację klasztoru po przeciwnej stronie Wisły, na terenie wsi Piaski, u granic miasteczka Podgórz, gdzie osiedli w prowizorycznych zabudowaniach w 1644 roku. Konsekracja budowanego przez nich kościoła p.w. św. Piotra i Pawła miała miejsce w 1659 roku, jednak prace budowlane trwały jeszcze do 1661 roku. Wśród zakonników nie brakło jednostek wybitnych, posiadali też sporą bibliotekę. Klasztor należał do wielkopolskiej, a od 1750 roku do pruskiej prowincji zakonnej. Jeszcze w końcu XVIII wieku w klasztorze były prowadzone prace budowlane. Podczas wojen napoleońskich, w 1813 roku na rozkaz marszałka Louisa Nicolasa Davouta (1770-1823), w celu ułatwienia obrony Torunia przed oblężeniem rosyjskim miasteczko Podgórz zostało spalone. Po tym wydarzeniu, kościół klasztorny zaczął pełnić funkcje parafialne. W 1832 roku konwent został skasowany przez władze pruskie. W klasztorze mieściła się odtąd plebania, szkoła i zabudowania gospodarcze, a stan budynków ulegał pogorszeniu. Po oddaniu do użytku linii kolejowej w 1862 roku i powstaniu licznych fortyfikacji, Podgórz przeżywał okres gwałtownego rozwoju. Poważniejsze prace remontowe w zabudowaniach byłego klasztoru podjęto przed I wojną światową dzięki energii ks. Józefa Domachowskiego. W roku 1934 osada Podgórz została połączona z Toruniem linią tramwajową (istniejącą do 1984 roku), a w 1938 roku utraciła prawa miejskie, stając się dzielnicą Torunia. Dziś nazwą tą określa się również całą lewobrzeżną część Torunia jako dzielnicę urbanistyczną, obejmującą Glinki, Stawki, Rudak, Czerniewice i właściwy Podgórz. 24 stycznia 1945 roku zabudowania klasztorne zostały uszkodzone wskutek wybuchu pociągu z amunicją. W latach 50. XX wieku były prowadzone prace konserwatorskie w kościele. W 1987 roku powrócili franciszkanie, którzy prowadzą parafię i z energią przystąpili do odbudowy klasztoru.
W niewykończonym jeszcze klasztorze reformatów, podczas oblężenia załogi szwedzkiej w Toruniu przez siły polskie w czasie "potopu", od września do listopada 1658 roku przebywała królowa Maria Ludwika Gonzaga de Nevers (1611-1667) ze swym dworem, której krótko towarzyszył małżonek - król Jan II Kazimierz Waza (1609-1672). Upamiętnia to tablica wmurowana w ściany świątyni.
1 lutego 1949 roku kościół p.w. św. Piotra i Pawła był pierwszą świątynią ówczesnej archidiecezji gnieźnieńskiej, którą odwiedził w drodze na ingres do katedry arcybiskup Stefan Wyszyński (1901-1981). Otrzymał w darze od parafii XVII-wieczny obraz przedstawiający "Naigrawanie". Wizytę tę upamiętnia tablica wmurowana w ściany świątyni.
Barokowy, murowany i tynkowany kościół p.w. św. Piotra i Pawła składa się z dwuprzęsłowego, wielobocznie zamkniętego prezbiterium zwróconego na wschód i szerszej trójprzęsłowej nawy, krytych sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Od północy do nawy została dobudowana nieco późniejsza kwadratowa kaplica NMP. Piętrowy, trójskrzydłowy klasztor przylega do kościoła od południa, na parterze sklepione krużganki z 4 stron otaczają kwadratowy wirydarz.Bogata dekoracja malarska sklepień z lat 1957-1958 jest dziełem Leonarda (1912-1967) i Anny (1916-1992) Torwirtów - wcześniej zgodnie z zasadami reformackimi, kościół był pozbawiony dekoracji malarskiej.Wyposażenie wnętrza kościoła jest jednolite, rokokowe, z lat 60. XVIII wieku. Zgodnie z zakonnymi przepisami pozbawione jest złoceń i polichromii, a wyglądem nawiązuje do wyposażenia świątyni reformackiej w Boćkach. Składa się na nie 6 ołtarzy, ambona, konfesjonały i ławki. Są one dziełem dobrego warsztatu snycerskiego o wielkopolskiej proweniencji, działającego na potrzeby zakonu m.in. również w Brodnicy, Grudziądzu, Płocku i w Pułtusku.Ołtarz główny pierwotnie był ustawiony w połowie prezbiterium, za nim mieściła się zakrystia i oratorium zakonne. Starsze od reszty wyposażenia są 2 obrazy - "Wręczenie św. Piotrowi kluczy Królestwa Niebios" z 1668 roku (zapewne z pierwszego ołtarza głównego) i Zaślubiny Marii - prawdopodobnie dzieło toruńskie z pierwszej połowy XVIII wieku. Obrazy w ołtarzu Niepokalanego Poczęcia NMP w kaplicy i stacje drogi krzyżowej malował w latach 1788-1794 Kazimierz Łukaszewicz (?~1794) z Włocławka. Główny obraz w kaplicy jest naśladownictwem dzieła Carlo Maratty (1625-1713) w kościele św. Izydora w Rzymie z 1653 roku. Obraz ołtarzowy "Św. Piotr z Alkantary" znajduje się w zbiorach Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.
Kościół i klasztor poreformacki p.w. św. Piotra i Pawła w dzielnicy Podgórz - figura przedstawiająca patrona zakonu - św. Franciszka z Asyżu (1181-1226).
Skromny wygląd budowli ściśle odpowiada zakonnym przepisom. Jedynym bardziej efektownym akcentem jest wolutowy zachodni szczyt kościoła, ozdobiony wnękami. Działał tu warsztat budowlany, zatrudniony na potrzeby zakonu także we Włocławku i w Pułtusku. Dwie wieżyczki na kalenicy świątyni wzniesiono w XVIII w. Wolnostojąca dzwonnica została zbudowana w 1925 roku.
W Toruniu znajduje się zabytek militarny najwyższej klasy: jeden z najpotężniejszych systemów fortyfikacyjnych w Polsce, wybudowany przez Prusaków pod koniec XIX wieku do obrony granicy wschodniej Prus. Jego wybudowanie miało związek ze strategicznym położeniem Torunia na XIX-wiecznej mapie Europy - miasto leżało wówczas na granicy Prus i Rosji, która w okolicach Torunia przebiegała wzdłuż Drwęcy. Dzięki pruskim fortom Toruń uzyskał w XIX wieku rangę miasta-twierdzy. Przy drodze w kierunku Podgórza znajduje się Skansen Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń. Skansen obejmuje wycinek pasa fortecznego twierdzy z obiektami pancernymi jak i późniejszymi obiektami fortecznymi. Fundament skansenu stanowi eksperymentalna bateria pancerna AB IV wyposażona w armatę 10 cm, wzniesiona w 1895 roku. Jest jednym z najciekawszych obiektów Twierdzy Toruń o charakterze unikalnym na skalę europejską - budowlą prototypową, jedyną tego typu na całej byłej wschodniej granicy Cesarstwa Niemieckiego. Drugim najważniejszym obiektem skansenu jest bateria półpancerna wraz ze schronem amunicyjnym, wzniesiona w roku 1898 jako uzupełnienie baterii AB IV. Bateria uzbrojona była w 3 armaty 10 cm ustawione w lekko opancerzonych wieżach, które nie zachowały się do dzisiaj. Znajdujący się na jej zapolu schron amunicyjny to duży sześciokomorowy obiekt, częściowo odrestaurowany. Projektowanie Twierdzy Toruń rozpoczęło się w 1872 roku. W czasie 37 lat powstało około 200 obiektów obronnych. W sumie w Toruniu wybudowano 7 fortów głównych, 6 fortów pośrednich, 6 baterii artyleryjskich, 32 duże schrony piechoty, 52 schrony międzypola - artyleryjskie i amunicyjne. Forty zostały rozmieszczone wokół całego miasta. Do dziś zachował się ich niezwykle czytelny układ. Na decyzję o powstaniu twierdzy wpłynęło wprowadzenie w 1859 roku dział o gwintowanych lufach i prochu bezdymnego w 1879 roku. Dzięki tym wojskowym ulepszeniom znacznie zwiększyły się osiągi artylerii. Właśnie dlatego XVII-wieczny wał wokół Torunia nie stanowił już wystarczającego zabezpieczenia dla miasta. Pruska koncepcja obrony Torunia została oparta na budowie potężnych fortów - baterii artyleryjskich oddalonych o kilka kilometrów od centrum miasta. Pierwotne plany zakładały budowę 5 fortów głównych i 2 pośrednich. Kolejne założenia zwiększały ilość planowanych obiektów. Mimo ogromnych nakładów finansowych jeszcze przed ukończeniem budowy Twierdzy Toruń, pojawienie się w 1883 roku nowego, skuteczniejszego typu amunicji zmusiło do stopniowej reorganizacji twierdzy przez zmniejszanie roli fortów głównych - artyleryjskich na rzecz pośrednich fortów piechoty oraz budowę mniejszych, lecz liczniejszych obiektów międzypola, zamykających przestrzenie między fortami. W latach 1888-1893 zagęszczono sieć fortów. W tym czasie powstały też liczne schrony i obiekty ziemne między nimi. Przez całe lata 90. XIX stulecia i ostatni raz w 1914 roku modernizowano toruńską twierdzę między innymi przez dodawanie artyleryjskich baterii skrzydłowych przy większości fortów, artyleryjskich baterii pancernych oraz baterii eksperymentalnej i punktów obserwacyjnych piechoty i artylerii. Wyjścia z obiektów otrzymały zabudowę labiryntową, która zabezpieczała wnętrza przed falą uderzeniową wybuchu.
-----
Dziękuję za uwagę.