--------------------

____________________

 

 

 



Krótki wypad na Słowację.

3 wpisów / 0 nowych
Ostatni wpis
achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 2 godziny temu
Rejestracja: 01 cze 2020
Krótki wypad na Słowację.

Kilkanaście lat temu wybraliśmy się na kilka sierpniowych dni na Słowację. W czasie tego wypadu odwiedziliśmy kilka ciekawych miejscowości na Spiszu, Liptowie i Orawie.

 

-----

 

Vlkolinec

 

 

Vlkolinec jest osadą położoną na obrzeżach Rużomberku. Wioska rozlokowała się na wysokości 718 m n.p.m. na zboczu wzgórza, a grupa 45 zabudowań stanowi wspaniały przykład budownictwa wiejskiego, typowego dla górskich terenów Liptowa. Nie jest to skansen sensu stricto, jako że wieś ma stałych mieszkańców. Na uwagę zasługuje tu wiele domów, pomalowanych z reguły na jasne pastelowe kolory, dwupiętrowa zrębowa drewniana dzwonnica z 1770 roku, kamienny kościół z 1875 roku oraz zrębowa studnia z 1860 roku. Warto zobaczyć także miejscowy cmentarz. Na terenie wioski znajduje się też niewielkie muzeum z ekspozycją dawnego mieszkania i sprzętów codziennego użytku oraz narzędzi rolniczych.

 

W 1993 roku Vlkolinec został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 

 

 

 

-----

Oravsky Podzamok

 

 

W położonej w pobliżu przejścia granicznego z Polską miejscowości Oravsky Podzamok znajduje się jeden z najpiękniejszych zamków warownych na Słowacji - Oravsky Hrad (Árva vára). Wznosi się on na skale 112 m ponad przepływającą w dole rzeką Orawą.

 

Podobnie, jak wiele innych zamków w ówczesnym Królestwie Węgier, w skład którego wchodziła Słowacja, powstał on prawdopodobnie po najeździe mongolskim w 1241 roku. Dokładna data budowy nie jest znana, lecz pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z II połowy XIII wieku. W 1298 roku został on oddany możnowładcy Mateuszowi Czakowi Trenczańskiemu (1260/1265-1321), a po jego śmierci - Węgrowi Donczowi. Później władali nim różni kasztelanowie, wśród nich był i Polak - Piotr Komorowski (?-1476). W roku 1482 król Maciej Hunyady-Korwin (1443-1490) podarował Orawę i Liptów swojemu nieślubnemu synowi Janowi (1473-1504). W następnym stuleciu, po klęsce Węgrów w bitwie z Turkami pod Mohaczem w 1526 roku i śmierci króla Ludwika II Jagiellończyka (1506-1526) rozpoczęła się rywalizacja o tron węgierski pomiędzy Janem Zápolyą (1487-1540) i Ferdynandem I Habsburgiem (1503-1564), z której ostatecznie zwycięsko wyszedł ten ostatni. W roku 1549 dołączył on Orawę do swych posiadłości. W latach 1534-1556 Orawskim Zamkiem rządzili Polacy - Jan z Dębowca i jego sukcesor Wacław Siedlnicki, który na żądanie Ferdynanda I Habsburga odstąpił go Franciszkowi Thurzonowi (1515-1574). Ród Thurzonów władał zamkiem przez długie lata. Po wygaśnięciu jego męskiej linii ustanowiono komposesorat (wspólne władanie) orawskimi dobrami. Jeden z zarządców - Istvan Thököly (1623-1670) przyłączył się do antyhabsburskiego powstania w 1670 roku, ale po krótkim oblężeniu załoga poddała zamek wojskom cesarskim. W roku 1703 wybuchło kolejne powstanie, na czele którego stanął książę Siedmiogrodu Franciszek II Rakoczy (1676-1735). Zajął on Orawę, a jego wojska opanowały Zamek Orawski na przeciąg 5 lat. Później wojska cesarskie przywróciły zarząd zamku i komposesoratu w ręce następców rodu Thurzo.

 

W roku 1800 pożar strawił wszystkie drewniane części zamku. Ówczesny zarządca, Franciszek Zichy (1751-1812) zabezpieczył przed dewastacją część dolnego zamku, a w roku 1868 nowy zarządca Edmund Zichy (1834-1910) urządził tu jedno z pierwszych na Słowacji muzeów. Kolejnym zarządcą został Paweł Esterhazy (1883-1915), a jego następca Jozsef Palffy (1896-1919) rozpoczął rekontrukcję budowli, którą przerwała I wojna światowa. Prace podjęto w okresie międzywojennym, gdy zarząd nad zamkiem sprawowało już państwo czechosłowackie, które wykupiło 50% udziałów komposesoratu. Po II wojnie światowej zamek przeszedł w całości na własność państwa. Prace remontowe i rekonstrukcyjne trwają na zamku do dziś.

 

Zamek Orawski składa się z trzech części. Najstarszą z nich jest zamek górny, pochodzący z I połowy XIII wieku. Poniżej niego położony jest zamek średni z czworoboczną wieżą i zabudowaniami dwóch pałaców wzniesionych przez Jana z Dębowca i Jana Korwina. Najniższą częścią jest zamek dolny z pałacem Thurzonów, barokowym kościołem i wieżą.

 

 

 

 

 

 

 

 

-----

 

Kieżmark

 

 

Nazwa tego urokliwego miasta, leżącego u stóp Tatr, pochodzi od niemieckiego złożenia Käsemarkt, oznaczającego "targ serowy". Choć okolice Kieżmarku były zamieszkane już w epoce kamienia, to pierwsza historyczna wzmianka z 1190 roku mówi o klasztorze żeńskim, przy którym prawdopodobnie istniała również niewielka osada. Samo miasto powstało w następnym stuleciu, w wyniku połączenia trzech wsi: słowackiej osady rybackiej, osady królewskich strażników granicznych i kolonii niemieckiej. Prawa miejskie Kieżmark uzyskał w 1269 roku. W połowie XIV wieku miasto otoczono murami obronnymi, a w roku 1380 uzyskało ono status wolnego miasta królewskiego. W roku 1433 Kieżmark złupiły oddziały husyckie, a kilka lat później opanowały go wojska Jana Jiskry z Brandýsa (1400-1469) - jednego z najwybitniejszych XV-wiecznych dowódców wojskowych Europy Środkowej, wodza wojsk królowej Elżbiety Luksemburskiej (1409-1442), walczącej wówczas z Władysławem III Warneńczykiem (1424-1444) o panowanie nad Węgrami. Po tych burzliwych przejściach, w mieście rozpoczęto w 1463 roku budowę zamku obronnego. Choć w założeniu miał on chronić miasto, to w rzeczywistości stał się jego przekleństwem. Właściciele zamku - ród Zápolya - od samego początku dążyli bowiem do podporządkowania miasta sobie. Dokonał tego już w 1530 roku Hieronim Łaski (1496-1541), polski szlachcic w służbie Jana Zápolyi. W 1583 roku Kieżmark przeszedł w ręce rodu Thökölych, a w roku 1655 odzyskał status wolnego miasta królewskiego. Wkrótce potem, cesarz Ferdynand III Habsburg (1608-1657) potwierdził wszystkie wcześniejsze przywileje miasta, co przyczyniło się do jego szybkiego rozkwitu. Kieżmark w ciągu wieków rywalizował z pobliską Lewoczą. Był także przedmiotem walk za czasów powstań antyhabsburskich w XVIII wieku. Nie zahamowało to jednak rozwoju miejskiej gospodarki, zwłaszcza handlu, który kwitł w XVIII i XIX wieku. Od XIX wieku miasto było ośrodkiem przemysłu włókienniczego i odzieżowego. W średniowieczu miasto było konglomeratem różnych narodowości - mieszkali tu Niemcy, Słowacy, Polacy, Żydzi i Rusini. Na początku XVI wieku Kieżmark przyjął luteranizm, lecz w następnym stuleciu doszło do rekatolicyzacji. Długie i bogate dzieje miasta pozostawiły w nim wiele zabytków z różnych epok, dzięki czemu warto na pewno odwiedzić to miejsce.

Kieżmark ponadto był znany ze szkolnictwa. W miejscowym liceum kontynuującym tradycje szkoły parafialnej uczyło się wielu zasłużonych dla Słowacji obywateli. Do najbardziej znanych należą: poeci: Janko Král (1822-1876) i Pavol Országh Hviezdoslav (1849-1921), historyk Juraj Bohus (1687-1722), przyrodnik Juraj Buchholz (1688-1737), dramaturg Jonáš Záborský (1812-1876), taternik Dawid Frölich. Kieżmark był też przez wiele lat miejscowością położoną najbliżej Tatr i miejscem wypadowym w Tatry. Wg przekazu, stąd właśnie w roku 1565 Polka, Beata z Kościeleckich Łaska (1515-1576), żona ówczesnego właściciela zamku wyruszyła na wyprawę w Tatry, stając się pierwszą turystką tatrzańską. Skończyło się to dla niej źle, ponieważ małżonek, za samowolę kazał zamurować ją w zamkowym pokoju z oknem wychodzącym na jej ukochane Tatry. Przebywała w nim ponad 6 lat.

-----

Szczególnym zabytkiem miasta jest największa na Spiszu późnogotycka bazylika mniejsza p.w. Świętego Krzyża. Jest to katolicka świątynia z wyposażeniem gotyckim i renesansowym. Najstarsza jej część pochodzi z połowy XIII wieku. Obecny kształt nadano w czasie przebudowy i rozbudowy dokonanej w latach 1444-1498. W roku 1997 papież Jan Paweł II (1920-2005) nadał jej godność bazyliki mniejszej. Obok bazyliki znajduje się, widoczna na zdjęciu, dzwonnica renesansowa zbudowana w 1591 roku i uważana za najpiękniejszą na Słowacji. Najstarszy wiszący w niej dzwon pochodzi z roku 1525.

 

Późnogotycki zamek z XV wieku w założeniu mający być obrońcą miasta, stał się jego wrogiem. Jego załoga napadała na mieszkańców i często wszczynała w mieście burdy. Znienawidzony przez mieszkańców zamek postanowiono w roku 1558 zdobyć. Zamach się nie udał, mieszkańcy miasta nie tylko ponieśli porażkę, lecz musieli także zrzec się praw obywateli wolnego miasta i uznać zwierzchność ówczesnego właściciela - Sebastiana Thökölego (?-1607). Dopiero po ponad 70 latach, spadkobierca Sebastiana, István II Thököly (1581-1651) na podstawie tzw. ugody wiedeńskiej za odstępne w wysokości 50.000 złotych oddał w roku 1651 władzę nad miastem, a 4 lata później cesarz Ferdynand III Habsburg przywrócił miastu dawne przywileje. Dopiero w roku 1702 miasto odkupiło zamek od jego właściciela. Obecnie jest on udostępniony do zwiedzania, a od roku 1931 pełni funkcje muzeum.

 

Nowy kościół ewangelicki z lat 1873-1894, wybudowany w stylu klasycystyczno-orientalnym (tzw. nowobizantyjskim). Nowy kościół przypomina synagogę i meczet jednocześnie. We wnętrzu znajduje się mauzoleum węgierskiego bohatera narodowego - Imre Thökölyego (1657-1705), przywódcy powstań antyhabsburskich w XVII wieku.

 

 

Drewniany ewangelicki kościół artykularny p.w. św. Trójcy z 1717 roku - zbudowany poza murami ówczesnego miasta, na fundamentach z cisowych belek, na planie greckiego krzyża. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, wewnątrz szalowana deskami, z zewnątrz omieciona gliną i bielona. Wystrój wnętrza jest wczesnobarokowy, starsza jest jedynie renesansowa chrzcielnica. Strop i ściany całkowicie pokryte są malowidłami. W ołtarzu głównym znajduje się grupa rzeźb przedstawiających urzyżowanie. Wnętrze mogło pomieścić nawet 4.000 osób. Kościół wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2008 roku. Podobnie jak w przypadku wszystkich kościołów artykularnych, budowniczy musieli spełnić wiele warunków. Kościoły artykularne stawiano na skraju wsi. Musiały być wybudowane w ciągu jednego roku, przy użyciu najtańszych materiałów, nie mogły być murowane, a przy ich budowie nie można było stosować elementów metalowych. Kościoły te nie mogły mieć fundamentów, wieży i dzwonnic, a wejście do nich musiało być odwrócone tyłem do miejscowości. Określenie "kościół artykularny" pochodzi od artkułow tzw. kodeksu z Sopron, w którym cesarz Leopold I Habsburg (1640-1705), zezwalał protestantom na budowę świątyń.

 

 

Wieża ratusza miejskiego z 1461 roku, początkowo gotyckiego - później kilkakrotnie przebudowywanego po pożarach, którym uległ na przestrzeni wieków. W wieku XVI - w stylu renesansowym, a w końcu wieku XVIII - w stylu klasycystycznym. W roku 1641 dobudowano do niego wieżę, a w roku 1922 nadbudowano drugie piętro, nadając mu dzisiejszy wygląd. Obecnie jest siedzibą Urzędu Miasta i burmistrza.

 

 

Ulica Hviezdoslava to główny trakt kieżmarskiej starówki. Jej patronem jest Pavol Országh ps. Hviezdoslav (1849-1921), słowacki poeta, dramatopisarz, tłumacz, i przez krótki czas członek parlamentu Czechosłowacji.

 

 

-----

 

Zamek Spiski

 

 

Zamek Spiski (Spišský Hrad, Zipser Burg, Szepesi vár) to zabytkowy kompleks zamkowy z przełomu XI i XII wieku, zaliczany do największych tego typu w środkowej Europie. Zajmuje on powierzchnię ponad 4 ha. Jego imponujące ruiny wznoszą się na na wysokości 634 m. n.p.m. na wapiennej skale, przewyższającej okoliczne tereny o 200 m. Część murów obronnych została odbudowana współcześnie. Jeszcze zanim zamek powstał, w miejscu tym i obok niego wznosiły się obronne grodziska, których pozostałości można dostrzec i dziś. Najstarszą częścią zamku spiskiego była okrągła wieża mieszkalna, zbudowana na przełomie XI i XII wieku, która nie zachowała się do naszych czasów. Ok. roku 1230 została zbudowana obecna okrągła wieża, romański pałac i inne części górnego zamku. W swoich dziejach zamek miał wielu właścicieli. W roku 1275 zajął go komes Roland, który zbuntował się przeciwko panującemu. Potem należał do królowej Elżbiety Kumańskiej (1240-1290), żony króla Stefana V (1239-1272). Przebudowany w stylu gotyckim, został w roku 1443 zdobyty przez Jana Jiskrę z Brandýsa (1400-1469), zaś w roku 1464, panujący podarował ten królewski zamek szlachcicom Imre (?-1487) i Stefanowi (?-1499) Zápolyom, którzy w znaczący sposób go rozbudowali i zmodernizowali. Warto wspomnieć, że na zamku spiskim urodził się ostatni król węgierski przed Habsburgami - Jan Zápolya (1487-1540). Gdy przegrał on walkę o tron, zamek został w 1528 roku skonfiskowany przez Habsburgów. Ale już w roku 1531 podarowali go oni Aleksemu Thurzonowi (1490-1543). Thurzonowie, którzy pełnili funkcję żupanów królewskich, przystosowali zamek do swoich potrzeb i nadali wielu jego budynkom renesansowy charakter. Gdy w roku 1636 wymarli w linii męskiej, zamek przejął ród Csaky, który pozostał jego właścicielami aż do roku 1945. Nowi właściciele mieszkali w zamku do końca XVII wieku, później kwaterowała w nim jedynie załoga wojskowa. Po pożarze z 1780 roku również i ona opuściła mury warowni i zamek popadł w ruinę.

 

W 1993 roku w uznaniu znaczenia zamku dla kultury tych ziem, został on wpisany wraz okolicą na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W odbudowanej części zamku mieści się niewielkie muzeum.

 

-----

Widok od strony Spiskiego Podgrodzia (Spišské Podhradie). Spacerek do zamku zajmuje stąd dobre 40 minut.


 

Górny zamek jest naturalnie najstarszą i najcenniejszą częścią zespołu zamkowego. O wspaniałości i reprezentacyjności uprzednich pomieszczeń zamkowych świadczą zachowane gotyckie i renesansowe portale i okna. Pośrodku przestrzeni zamkowej znajduje się donżon - okrągła wieża, pochodząca z połowy XIII wieku. Imponujące są grube mury zamku, z których roztacza się wspaniały widok na Tatry. My nie mieliśmy tyle szczęścia, by to zobaczyć. Pejzaż otaczała lekka mgiełka, potem zachmurzyło się, a gdy tylko zeszliśmy na dół - potężnie lunęło.

 

 

 

 

 

 

 

-----

Szczyrbskie Jezioro

 

 

Szczyrbskie Jezioro (Štrbské Pleso, Tschirmer See, Csorbató) to znana miejscowość u podnóża Tatr Wysokich. Położone na południowym brzegu jeziora o tej samej nazwie i otoczone lasem świerkowym stanowi ośrodek turystyczny i narciarski. A jak to się zaczęło? Otóż w roku 1872 niejaki Józef Szentivany (1817-1905), właściciel ziemski, wybudował tu myśliwską chatę, która stała się zalążkiem późniejszego turystycznego centrum. Trzy lata później z inicjatywy Węgierskiego Towarzystwa Karpackiego powstało nad jeziorem pierwsze schronisko turystyczne, a wkrótce potem - powstały dalsze hotele i restauracje, sanatorium i kilka willi. W roku 1885 przyznano osadzie status uzdrowiska. I tak już zostało...

-----

Widok skoczni narciarskich w Szczyrbskim Jeziorze. Są dwie - K90 i K120, ale obie okres świetności mają już za sobą. W 1970 roku na tych obiektach rozgrywane były mistrzostwa świata. Następne zdjęcia wykonane są na brzegu jeziora.

 

 

 

 

W owym czasie, również i Słowacja przymierzała się do wstąpienia do Unii Europejskiej - na zdjęciu, jeden z billboardów agitujących za...

 

 

Niedaleko Szczyrbskiego Jeziora leży miejscowość Pribylina. Znajduje się tam Muzeum Liptowskiej Doliny. Tak jak większość skansenów, zawiera dawne zabudowania typowe dla regionu. Zwiedzanie odbywa się bez przewodnika. Budynki można oglądać z zewnątrz, a większość z nich - także i wewnątrz. Skansen zaczęto budować w 1972 roku, a udostępniono go publiczności w roku 1991. Jest on urządzony tak, jak dawna osada, jakich było wiele w Liptowie. Oferta muzeum jest wzbogacona w lecie różnymi imprezami. Są to przedstawienia folklorystyczne, rekonstrukcje ludowych zwyczajów i obrzędów. Wtedy też ludowi artyści pracują bezpośrednio w muzeum. Zainteresowany może zapoznać się ze sposobami wyrobu przedmiotów i kupić oryginalny wytwór bezpośrednio od nich, albo w sklepiku muzealnym. Muzeum prezentuje również chów zwierząt domowych. Najcenniejszymi zabytkami skansenu są: wczesnogotycki kościół Najświętszej Marii Dziewicy z Liptowskiej Mary (widoczny na drugim na zdjęciu), oraz gotycko-renesansowy dwór z Pariżoviec, niedaleko Liptowskiego Mikulasza. Niestety, większość obiektów skansenu mam nie na zdjęciach, lecz na filmie wideo.

 

 

-----

 

Spiska Sobota

 

 

Spiska Sobota (Spišská Sobota, Georgenberg, Szepesszombat) - to obecnie dzielnica miasta Poprad. W przeszłości było to samodzielne miasto, założone przez niemieckich kolonistów, zasiedlających te okolice po średniowiecznych najazdach tatarskich. Ich potomkowie aż do XVIII wieku stanowili większość mieszkańców, a później - do II wojny światowej - najliczniejszą mniejszość. Za swego patrona koloniści przyjęli św. Jerzego - stąd niemiecka nazwa miejscowości. Pod jego wezwaniem wzniesiono też miejscowy kościół, którego początki sięgają 1273 roku. W późniejszych wiekach Spiska Sobota przeżywała okres prosperity. Razem z kolonistami przybyli wytrawni rzemieślnicy. Działało tu kilkanaście cechów, funkcjonował wodociąg, łaźnie, sierociniec, a całość otaczały fortyfikacje. Przywileje miejskie Spiska Sobota uzyskała już w 1271 roku, a w XVI wieku otrzymała prawo organizowania targów, które, zgodnie z nazwą, odbywały się w sobotę. W XVIII wieku nastąpił upadek miasta - powodem był spadek znaczenia lądowych szlaków handlowych oraz częste niepokoje na terenie Górnych Węgier. Dziś Spiska Sobota uważana jest za klejnot zabytków artystyczno-historycznych. Miejsce to jest zupełnie inne od reszty Popradu. Odrestaurowane, kolorowe kamieniczki ciągną się wokół całego, ogromnego placu, pośrodku którego stoi kościół, dzwonnica i dom miejski. A ponieważ jest ona nieco oddalona od centrum - panuje tu cisza i spokój.

 

 

 

 

 

 

 

-----

 

Dziękuję za uwagę.

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Offline
Ostatnio: 18 godzin 4 minuty temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

Super wypad !! jak znalazł na obecne czasy Good ..ciekawe miejsca, nie tak daleko,autkiem można szybko dojechać 

Piękne ruinki Spiskiego zamku , musiał być wspaniały w pełnej krasie..

No trip no life

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 2 dni 2 godziny temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel, na pewno Spiski zamek był wspaniały, bo nawet ruiny robią wrażenie. Żałuję, że gdzieś zapodziały mi się pozostałe zdjęcia z tego wyjazdu, a zwiedziliśmy także przepiękną Lewoczę i kilka jaskiń (Domicę, Lodową i Ochtińską Aragonitową)... Pozdrawiam. Biggrin

Wyszukaj w trip4cheap