--------------------

____________________

 

 

 



Belle France (3) - Oksytania, Prowansja, Owernia

5 posts / 0 nowych
Ostatni wpis
achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 11 godzin 46 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020
Belle France (3) - Oksytania, Prowansja, Owernia

W trzeciej odsłonie naszej francuskiej podróży zapraszam na południe Francji. 

Wczesnym rankiem po śniadaniu opuściliśmy Langeais, dojechaliśmy lokalnymi drogami do Châteauroux, po czym dla zaoszczędzenia czasu skorzystaliśmy z autostrady, praktycznie nie zatrzymując się po drodze, jeśli nie liczyć krótkiej przerwy na obiad. Z autostrady zjechaliśmy dopiero w Montauban i po przejechaniu dalszych 100 km dotarliśmy do hotelu w niewielkiej miejscowości Saïx w pobliżu Castres. W kolejnych dniach robiliśmy stąd wypady do pobliskich miast - Albi, Carcassonne i Narbony. Później, na kolejne dni przenieśliśmy się do Awinionu...

 

-----

 

 

Albi

 

 

Albi jest miastem położonym na północny wschód od Tuluzy w regionie Midi-Pyrénées w departamencie Tarn. W 2010 roku miasto wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 

Pierwsze ślady osadnictwa w Albi datują się na epokę brązu. Po podboju Galii przez Rzymian, osada została nazwana Civitas Albigensium. Miała ona raczej skromny charakter, gdyż nie zachowały się większe budowle z tego okresu. W roku 1040 Albi rozbudowało się. Wzniesiono wówczas doskonale zachowany i służący do dziś Pont Vieux (Stary Most) i nowe dzielnice. W roku 1208 papież Innocenty III (~1160-126) i król Francji Filip II August (1165-1223) połączyli siły, by zwalczyć herezję katarów i albigensów, których ważnym ośrodkiem w XII i XIII wieku było właśnie Albi. Po ich pokonaniu, zamieszkiwane przez nich ziemie - formalnie niezależne - włączono do królestwa Francji. W końcu XIV wieku biskup Bernard de Castanet (~1240-1317) ukończył budowę pałacu biskupiego (Palais de la Berbie), nadając mu wygląd fortecy. Nakazał on również budowę katedry p.w. św. Cecylii, która rozpoczęła się w 1282 roku i trwała około 100 lat. Miasto przeżywało następnie okres gospodarczej prosperity, a świadectwem tego są piękne renesansowe domy i rezydencje kupieckie. Było również ważnym centrum kulturalnym, znanym z działającego tu skryptorium. W średniowieczu, do 1320 roku, w Albi żyła niewielka społeczność żydowska, później Żydom zezwalano jedynie na płatny przejazd przez miasto, bez prawa osiedlania się. XIV wiek przyniósł znaczne i ważne przekształcenia w mieście. Zostało ono podzielone na sześć otoczonych murami dzielnic, zwanych "gaches". Ufortyfikowano także Pont Vieux. Na przedmieściach Albi ulokowały się liczne młyny i garbarnie. W epoce renesansu miasto przeżywało okres dobrej koniunktury i znacznie się wzbogaciło. Powstało wówczas wiele domów i rezydencji, które możemy podziwiać i dziś, takich jak Maison Enjalbert, Hôtel Gorsse, czy Hôtel de Reynès. Budowle z tego okresu charakteryzują ceglane mury i kamienne obramowania drzwi i okien. W rolku 1474 biskupem Albi został Ludwik I d’Amboise (1433-1503). Sprowadził on do miasta mistrza drukarskiego, współpracownika Johanna Gutenberga (1400-1468), i założył jedną z pierwszych drukarni we Francji.

 

XVI wiek przyniósł Francji reformację i wojny religijne, które nie ominęły i Albi. 5 października 1572 roku doszło tu do rzezi protestantów, a Albi przyłączyło się do Świętej Ligi. Na początku lat 80. XVI wieku miasto nawiedziła epidemia dżumy, która zebrała także wiele ofiar. Wiek XVII to okres upadku gospodarczego Albi i regionu. Choć szklarstwo, garbarstwo i tkactwo były nadal ważnymi gałęziami gospodarki, miastu nie udało się osiągnąć poprzedniego dobrobytu.

 

W czasie rewolucji francuskiej Albi utraciło swoją wiodącą rolę w regionie na rzecz Castres, które zostało nową stolicą departamentu Tarn w 1790 roku. Jednakże republikanie, uważając Castres za mało bezpieczne, schronili się w Albi. W 1797 roku, po krótkim okresie supremacji Castres, Albi stało się znowu głównym miastem regionu. Dobra kościelne zostały sprzedane, klasztor karmelitów zamieniono na pałac sprawiedliwości, a klasztor kordelierów - na więzienie. Pałac Berbie stał się siedzibą administracji departamentu do 1823 roku. W roku 1864 do Albi doprowadzono linię kolejową. Na przedmieściach powstały też zakłady metalurgiczne. W czasie II wojny światowej miasto znalazło się na terytorium zarządzanym przez kolaborancki rząd Vichy. W końcu wojny doszło w Albi do potyczki miejscowego ruchu oporu z wycofującą się jednostką niemiecką.

 

Dzisiejsze Albi jest regionalnym centrum kulturalnym i naukowym. Tutejsza uczelnia górnicza (École des mines d'Albi-Carmaux) jest ważnym centrum innowacji, badań nad wykorzystaniem energii słonecznej i poszukiwania ekologicznych pojazdów i źródeł energii. Miasto jest również ważnym ośrodkiem turystyki.

 

-----

 

Podczas speceru w starej części miasta trafiliśmy na nastrojowe uliczki i przykłady ciekawej architektury.

 

 

 

 

 

 

 

Siedziba prefektury departamentu Tarn.

 

 

Hala Targowa. Od czasów średniowiecza, plac, na którym wznosi się hala oraz okolice katedry były wykorzystywane jako miejsce handlu. W roku 1860 władze miasta zdecydowały się na budowę krytej hali targowej, podobnej do paryskich Les Halles. Jednakże, na rozpisanie konkursu i zatwierdzenie projektu trzeba było czekać do 1901 roku. Ostatecznie, w roku 1902 zlecenie budowy otrzymali architekt Thierry Bourdois i inżynier André Michelin. Wybrany projekt przewidywał trójkątną konstrukcję w stylu “Pawilonu Baltarda”, łączącą metalową strukturę z ceglanymi ścianami. Hala została ukończona w 1905 roku.

 

 

Na Placu św. Cecylii w centrum miasta.

 

 

Dawny Pałac Biskupi (Palais de la Berbie) w historycznym centrum Albi. Pałac mieści dziś Muzeum Henri de Toulouse-Lautreca (1864-1901), pochodzącego z Albi słynnego malarza. Zostało ono otwarte w 1922 roku i posiada największą w świecie kolekcję dzieł artysty, liczącą ponad 1.000 eksponatów.

 

 

 

 

Przy katedrze p.w. św. Cecylii i wewnątrz świątyni, która jest siedzibą arcybiskupa Albi. Katedra stanowi przykład południowofrancuskiego gotyku ceglanego. Inicjatorem jej budowy był biskup Bernard de Castanet, dominikanin i inkwizytor Langwedocji, zwalczający wcześniej ruch heretyckich albigensów. Budowa rozpoczęła się w 1282 roku i trwała ok. 100 lat. Konsekracja nastąpiła w roku 1480. Świątynia stała się architektonicznym symbolem triumfu papiestwa nad ruchami schizmatyckimi. W XV wieku do jej południowej ściany katedry dobudowano gotycki "baldachim" - imponujący portal z przedsionkiem. Katedra została wzniesiona z szarożółtej cegły na skarpie nad rzeką Tarn i ma charakter obronny. Nie ma ona naw bocznych, a jej wieża wznosi się na wysokość 78 m. W jej dolnej części znajduje się kaplica św. Klary. Ściany katedry zwieńczone są gankiem z manichułami - otworami w podłogach, umożliwiającymi zrzucanie pocisków lub lanie wrzątku na atakujących. Wielkie cylindryczne przypory miały za zadanie uniemożliwienie wykonania podkopów. Dach katedry jest płaski, w przeciwieństwie do stromych i bogato dekorowanych dachów katedr z północnej Francji. Katedra w Albi jest jednym z największych ceglanych kościołów na świecie. Swoją dzisiejszą świetność zawdzięcza restauracji, przeprowadzonej w XIX wieku pod nadzorem architekta Césara Daly (1811-1894). Świątynia nie ma transeptu. Do nawy przylega z obu stron dwanaście kwadratowych kaplic, natomiast od wschodu pięć kaplic otacza wieńcem absydę. Bogaty wystrój wnętrza jest zasługą Ludwika d'Amboise, mecenasa sztuki i biskupa od 1473 roku. Twórcami fresków pokrywających ściany katedry byli włoscy artyści sprowadzeni przez Ludwika XII (1462-1515). Są to najlepiej na terenie Francji zachowane renesansowe freski naścienne. W okresie rewolucji francuskiej, w 1792 roku, zniszczono 70 posągów i inne elementy wyposażenia. Pomimo tego, katedra w Albi zalicza się do najlepiej zachowanych średniowiecznych budowli na terenie Francji.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Katedra p.w. św. Cecylii, widziana z nabrzeża rzeki Tarn.

 

 

Stary Most (Pont Vieux) nad rzeką Tarn został zbudowany około połowy XI wieku. Przejazd przez most był płatny. W średniowieczu przy moście istniała ufortyfikowana brama, kaplica, a część mostu była zwodzona. Od XIV do XVIII wieku o filary mostu wspierały się domy, lecz zostały one zniszczone przez powódź w 1766 roku. W roku 1820 część jezdna mostu została poszerzona, a kamienny most został pokryty cegłą.

 

 

 

 

Most 22 Sierpnia 1944 roku (Pont du 22 Août 1944), widziany ze Starego Mostu.

 

 

Kościół kolegiacki Saint-Salvi (Collégiale Saint-Salvi) został zbudowany w końcu XI wieku (ok. 1080 roku) i w następnych wiekach podlegał kilku przebudowom. Nosi on charakter romańsko-gotycki. Jego kamienna dzwonnica została wybudowana w XIII wieku. Położony tuż obok kościoła kolegiackiego Saint Salvi klasztor powstał w roku 1270, a jego budowa jest dziełem Vidala de Malvezi, który jest pochowany na terenie klasztornym. Podczas rewolucji francuskiej arkady klasztoru zostały sprzedane i do dziś zachowała się jedynie ich południowa część.

 

 

 

 

Pomnik Jeana-Françoisa de Galaup (1741-1788), hrabiego de La Pérouse, pochodzącego z okolic Albi francuskiego oficera marynarki, żeglarza, odkrywcy i naukowca. Przeszedł do historii jako dowódca francuskiej wyprawy odkrywczo-geograficznej, wysłanej przez króla Francji Ludwika XVI (1754-1793) pod koniec XVIII wieku na Pacyfik z poleceniem zbadania nieznanych dotąd rejonów tego oceanu. Na wyprawę przygotowano duże i nowoczesne statki "La Boussole" i "L'Astrolabe", wyposażono je w najnowocześniejszy sprzęt badawczy i nawigacyjny, a na pokładach znalazło się wielu uczonych różnych dyscyplin oraz zespół grafików i malarzy. Misja nie miała zadania dokonania podbojów, a oprócz badań nastawiona była na nawiązanie kontaktów (także handlowych) z tubylcami - stąd w ładowniach okrętów znalazło się wiele europejskich roślin, których uprawy zamierzano ich nauczyć. W lutym 1788 roku u wrót Zatoki Botanicznej na wschodnim wybrzeżu Australii doszło do spotkania wyprawy z pierwszym transportem osadników i skazańców z Anglii. To spotkanie z Anglikami jest ostatnią sprawdzoną informacją o wyprawie La Pérouse'a. Do roku 1829 nie było wiadomo, co stało się z oboma statkami i ich załogami. Późniejsze badania i legendy przekazywane w pieśniach tubylców dają dziś dość pewny obraz tego, że wyprawa rozbiła się na rafach atolu Vanikoro w grupie Wysp Santa Cruz, a cała załoga została zjedzona przez tubylców. Po bokach pomnika, wzniesionego w 1853 roku, umieszczono kotwice przywiezione z Vanikoro. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Nicolas Raggi (1790-1862).

 

  

Le Théâtre des Lices został otwarty w 1893 roku. Jego architektura i wystrój wnętrz przypomina teatry włoskie. Widownia liczy 504 miejsca. W roku 2011 teatr został odnowiony.

 

 

Grand Théâtre d’Albi. Autorem projektu teatru jest jeden z czołowych architektów francuskich Dominique Perrault. Widownia liczy 900 miejsc. Teatr rozpoczął działalność w lutym 2014 roku.

 

-----

 

 

Carcassonne

 

 

Carcassonne to miasto w departamencie Aude. Położone jest w regionie Oksytania - dawnej Langwedocji-Roussillon. W nowszej części miasta (Ville), leżącej po drugiej stronie rzeki Aude, wyrabia się buty, gumę i tekstylia. Carcassonne jest także centrum znaczącego obszaru uprawy winorośli, jednak większą część dochodów miasto uzyskuje dzięki ruchowi turystycznemu związanemu z fortyfikacjami (Cité). Carcassonne odwiedza corocznie około 3 mln turystów.

 

Pierwsze ślady osadnictwa w rejonie Carcassonne są datowane na 3500 rok p.n.e. Około 800 roku p.n.e. Wzgórze Carsac było już ważnym ośrodkiem handlu. Carcassonne stało się ważnym punktem strategicznym, gdy Rzymianie ufortyfikowali wierzchołek wzgórza około 100 roku p.n.e., a później obrali je za stolicę kolonii Iulia Carsaco (potem Carcasum). Główna część północnych wałów obronnych pochodzi z tamtych czasów. W VI wieku Carcassonne zostało przejęte przez Wizygotów, którzy następnie rozbudowali fortyfikacje. Wizygotom udało się w 589 roku odeprzeć ataki Franków, jednak w roku 724 Carcassonne uległo Saracenom. W roku 759 na rzecz Franków odbił je Pepin Krótki (714-768). W 1067 roku Carcassonne stało się własnością rodziny Trencavel. W kolejnych stuleciach rodzina ta koligaciła się z dynastiami Barcelony i Tuluzy. Zbudowała Château Comtal (zamek) i bazylikę Saint-Nazaire. Carcassonne stało się słynne dzięki roli jaką odegrało w trakcie krucjaty przeciw albigensom, gdy miasto stało się ich warownią. W sierpniu 1209 armia pod wodzą Szymona z Montfort (1160-1218) zmusiła mieszkańców do poddania się. De Montfort został nowym wicehrabią, a Raymond Roger Trencavel (1185-1209) został zamordowany. De Montfort wzmocnił też fortyfikacje, a Carcassonne stało się twierdzą graniczną między Francją i Aragonią. W 1240 roku syn Trencavela wielokrotnie bezskutecznie próbował odbić domenę rodu. W roku 1247 miasto poddało się rządom królestwa francuskiego i Ludwik IX Święty (1214-1270) ufundował nową część miasta po drugiej stronie rzeki Aude. On i jego następca, Filip III Śmiały (1245-1285), zbudowali zewnętrzne wały obronne. Według opinii współczesnych, twierdza była nie do zdobycia.

 

Podczas wojny stuletniej, w roku 1355, tzw. Czarnemu Księciu - Edwardowi Woodstock (1330-1376) nie udało się zdobyć Carcassonne, chociaż jego piechota zniszczyła dolne miasto. W roku 1659, zgodnie z zapisem pokoju pirenejskiego, zaanektowany przez Francję region Roussillon stał się jej prowincją. Odtąd znaczenie militarne Carcassonne zmalało, o fortyfikacje przestano dbać, a miasto stało się głównie ośrodkiem wymiany handlowej i produkcji tekstyliów. Z czasem ufortyfikowana część Carcassonne uległa takiemu zaniedbaniu, że rząd francuski zaczął poważnie rozważać całkowite rozebranie twierdzy. Oficjalna decyzja została podjęta w 1849 roku, ale spotkała się z gwałtowną reakcją. Historyk Jean Pierre Cros-Mayrevielle (1810-1876) i pisarz Prosper Mérimée (1803-1870) poprowadzili kampanię na rzecz odbudowania fortecy jako historycznego pomnika. Jeszcze w tym samym roku prace rekonstrukcyjne zlecono architektowi Eugène’owi Viollet-le-Duc (1814-1879). Dzisiejszy wygląd twierdzy jest głównie efektem tej dziewiętnastowiecznej rekonstrukcji.

 

-----

 

W drodze do Carcassonne mija się wiele pól na których uprawia się słoneczniki.

 

 

Ku naszemu zdumieniu, uliczki miasta, które rozłożyło się u stóp ufortyfikowanego wzgórza, były wyjątkowo spokojne, a turystów było zadziwiająco mało. Po krótkim marszu pod górę doszliśmy do okalających Cité murów. Nie da się ukryć - robią one wrażenie...W ramach miasta górnego znajdują się 2 pasma murów z bramami i barbakanami. Fortecę tworzą umocnienia - podwójny pierścień wałów obronnych i 53 wieże.

 

 

 

 

Rekonstrukcja średniowiecznych fortyfikacji Carcassonne była powodem wielu kontrowersji. Jej przeciwnicy twierdzili, że miasto w takiej postaci będzie wyglądać jak "nowe" i postulowali, aby pozostawić mury w stanie "romantycznej ruiny". W średniowieczu miasto liczyło ok. 4 tys. mieszkańców, a w czasie oblężenia wewnątrz fortyfikacji mogło się schronić 10 tys. osób.

 

 

 

 

Brama Narbońska (Porte Narbonnaise) stanowiła główny wjazd do średniowiecznego miasta. Strzegły go dwie wieże, wzniesione w 1280 roku, dwie kraty, dwie żelazne bramy, fosa i zwodzony most. Most nad fosą prowadzi do Bramy Narbońskiej. Przekraczając most zwodzony, Bramę Narbońską, i mijając po drodze sklepy z pamiątkami, dochodzi się do centrum miasteczka, pełnego kawiarni, restauracji, piekarni i antykwariatów.

 

 

 

 

 

Półokrągła Wieża Trésau (La tour du Trésau) przy Bramie Narbońskiej, zbudowana w latach 1270-1285 przez króla Filipa III Śmiałego. W XIV wieku mieściła się tu administracja skarbowa.

 

 

Wewnątrz murów znajduje się czworoboczny zamek obronny - Château Comtal. Jego budowę rozpoczął w latach 20. XII wieku wicehrabia Bernat Aton IV Trencavel (1066-1129). W latach 1228-1239 zamek został wyposażony w dodatkowe fortyfikacje (wieże, stanowiska łuczników, suchą fosę, półkolisty barbakan). Rozbudowano także jego część mieszkalną.

 

 

 

 

 

Fortyfikacje średniowiecznego miasta. Legenda głosi, że gdy Karol Wielki (742/747-814) przez pięć lat oblegał miasto, pani Carcas zebrała resztki ziarna, jakie udało się jej znaleźć i na karmiła nimi świnię, którą następnie zrzuciła z murów. Świnia pękła, rozrzucając ziarno u stóp oblegającej miasto armii. Zdziwiony taką obfitością jedzenia Karol Wielki rozpoczął negocjacje, a dzielna mieszczka kazała zadąć w trąby. Stąd nazwa miasta Carcassonne (Carcas sonne = Carcas brzmi).

 

 

 

 

Dawna romańsko-gotycka katedra p.w. św. Nazariusza i św. Celsusa (Cathédrale Saint-Nazaire-Saint-Celse). Jej budowę rozpoczęto w roku 1096. Z wzniesionej na planie krzyża łacińskiego świątyni romańskiej pozostała dziś jedynie nawa główna. W latach 1270-1320 kościół przebudowano w tylu gotyckim. Kościół utrzymał tytuł katedry aż do 1803 roku.

 

 

 

 

 

Wychodzimy na teren Lices - przestrzeni pomiędzy dwoma pasmami murów. W przestrzeni tej można odbyć spacer lub przejażdżkę wozem ciągniętym przez konie. Obwód wewnętrzny wznieśli Wizygoci w VI wieku, natomiast zewnętrzny powstał w XIII wieku w latach 1228-1245. W średniowieczu, te dobrze chronione przestrzenie między murami wykorzystywano jako plac turniejowy, miejsce ćwiczeń w strzelaniu z łuku oraz skład drewna i innych materiałów. Z prawej strony na czwartym zdjęciu widoczna jest Wieża Peyre (La tour de la Peyre), zbudowana w 1245 roku.

 

 

 

 

 

 

 

Widok z murów obronnych na okolicę.

 

 

Pomiędzy pierścieniami murów. Z lewej strony pierwszego i na drugim zdjęciu widoczna jest Wieża Vade (La tour de la Vade), wzniesiona w zewnętrznym pierścieniu murów w 1245 roku, po oblężeniu i nieudanej próbie odzyskania Carcassonne przez Raymonda Trencavela II (1207-1263/1267) w 1240 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Konie ciągnące wozy z turystami są ubrane w takie gustowne "czepki".

 

 

Wewnątrz murów znajdziemy też wiele sklepów z pamiatkami i knajpek. Ponieważ w pierwszej z nich nie było jednak George'a Clooneya, zdecydowaliśmy się na obiad w restauracji o nazwie "Escargot" ("Ślimak"). Zamówiliśmy więc m.in. ślimaki po burgundzku (escargots bourguignons). Były przepyszne.

 

 

 

 

 

 

 

Mural zdobiący jeden z domów w mieście.

 

 

Widok średniowiecznego miasta z tzw. Starego Mostu (Pont Vieux) na rzece Aude.

 

 

Ostatnie spojrzenie na średniowieczne miasto. Au revoir, Carcassonne!...

 

 

-----

 

 

Lastours

 

 

Wracając z Carcassonne do Saïx zatrzymaliśmy się w niewielkiej miejscowości Lastours. Jest to wioska w departamencie Aude, położona w odległości 18 km od Carcassonne w dolinie rzeki Orbiel. W jej pobliżu usytuowane są ruiny czterech zamków, zbudowanych na skalnym grzbiecie wznoszącym się 300 m ponad doliną.

 

W średniowieczu miejsce to należało do panów Cabaret, wzmiankowanych w źródłach pisanych po raz pierwszy w roku 1067. Do ich bogactwa przyczyniło się głównie eksploatowanie kopalń rudy żelaza. Prawdopodobnie tylko trzy z zamków zostały wzniesione w XI wieku dla zapewnienia kontroli nad dostępem do regionu Montagne Noire i Cabardes. Podczas krucjaty przeciw katarom w XIII wieku, zamki Lastours były gniazdami ich zażartego oporu. Są one nielicznymi z zachowanych do dziś warowni katarów. Noszą nazwy: Cabaret, Quertinheux, Tour Régine oraz Surdespine. W czasach krucjaty ich właścicielem był Pierre-Roger de Cabaret, następca Raymonda Rogera Trencavela (1185-1209). W 1209 roku załogi zamków odparły ataki Szymona de Montfort (1160-1218), a uczestniczący w krucjacie Bouchard de Marly (~1180-1226), późniejszy pan Château de Saissac, został wzięty do niewoli przez Pierre’a-Rogera. Pertraktacje o jego uwolnienie toczyły się aż do kapitulacji Cabaret, która nastąpiła w roku 1211. W roku 1223 panowie Cabaret odzyskali swoje ziemie, a samo Cabaret zostało siedzibą katarskiego biskupa Carcassès. Pierre-Roger odpierał przez wiele lat ataki Szymona de Montfort, lecz w 1227 roku zamki zostały oblężone przez Humberta V de Beaujeu (1198-1250). W roku 1229 Cabaret ostatecznie skapitulowało. Wsie i zamki zostały splądrowane, a następnie przebudowane na warownie i ośrodki administracji królewskiej. Na polecenie króla wzniesiono wówczas zamek Tour Régine. W XVI wieku zamki zostały zajęte przez protestantów. Zostali oni wyparci przez marszałka Guillaume'a de Joyeuse (1520-1594) w 1591 roku.

 

Do dziś zachowały się jedynie romantyczne ruiny katarskich warowni, bardzo malownicze i pięknie położone. Warto je zobaczyć nawet z daleka...

 

-----

 

Wioska Lastours jest położona w malowniczej górskiej okolicy pomiędzy Carcassonne i Castres. Wysoko nad jej zabudowaniami wznoszą się ruiny katarskich warowni.

 

 

 

 

 

 

 

Na punkcie widokowym w okolicach miasta Mazamet.

 

 

 

 

 

-----

 

 

Narbona

 

 

Kolejny dzień pobytu na południu Francji poświęciliśmy na wycieczkę do Narbony (Narbonne). Jest to miasto w departamencie Aude w regionie Oksytania. Liczy ok. 40 tys. mieszkańców.

 

Miejscowość została założona w 118 roku p.n.e. jako Colonia Narbo Martius i jest położona przy starożytnej Via Domitia - na szlaku łączącym Italię z Hiszpanią. Narbona uzyskała polityczne znaczenie jako konkurentka Massalii (dzisiejszej Marsylii), a Juliusz Cezar (100-44 p.n.e.) osiedlił tu weteranów ze swego X. legionu. Nieco później, Rzymianie utworzyli w tym regionie prowincję nazwaną Galią Narbońską (Gallia Narbonensis), a Narbona zostało jej stolicą. Historycy szacują, że w ówczesnych czasach rozkwitu mogła ona liczyć nawet do 100 tys. mieszkańców. Po upadku cesarstwa Narbona było stolicą wizygockiej prowincji Septimania - jedynego terytorium Galii, które oparło się naporowi Franków po bitwie pod Vouille w 507 roku. W latach 719-759 miasto było włączone granice Emiratu Kordowy. W roku 759 król Franków Pepin Krótki (714-768) odbił je z rąk muzułmanów i włączył do monarchii Karolingów. Wg źródeł chrześcijańskich zezwolił on prominentnym Żydom na osiedlenie się w Narbonie i założenie wielkiego ośrodka szkolnictwa żydowskiego, sławnego w całej Europie Zachodniej.

 

Począwszy od IX wieku, Narbona była ważnym ośrodkiem religijnym, duchowym, intelektualnym i handlowym południowej Francji. Pod koniec XI stulecia w pobliskim Fontfroide powstało opactwo benedyktynów, które w 1145 roku przejęli cystersi. Było ono jednym z najpotężniejszych i najbogatszych opactw południowej Francji. W czasie krucjaty przeciw albigensom w latach 1208-1229 Narbona była siedzibą wojsk katolickich. W XIV wieku zmiana biegu rzeki i jej zamulenie doprowadziły do utraty przez miasto portu. Inną przyczyną ekonomicznego regresu był także najazd Czarnego Księcia - księcia Walii Edwarda z Woodstock (1330-1376) i spowodowane przezeń zniszczenia. W 1562 roku protestanci zostali wypędzeni z miasta. W roku 1642 w Narbonie został aresztowany spiskujący przeciwko Ludwikowi XIII (1601-1643) markiz Henri Coiffier de Ruzé d'Effiat (1620-1642), znany jako Cinq-Mars.

 

Po rewolucji francuskiej pozbawione siedziby biskupiej miasto straciło na znaczeniu. W połowie XIX wieku powstały w Narbonie pierwsze większe zakłady przemysłowe. Miasto uzyskało oświetlenie gazowe, a w latach 1868-1884 rozebrano dawne mury obronne. Unowocześnieniu uległa tez infrastruktura miejska.

 

-----

 

Po drodze z Saïx do Narbony zrobiliśmy sobie krótki postój w tzw. "pięknych okolicznościach przyrody".

 

 

Obsadzony platanami Boulevard Marcel Sembat w Narbonie. Tu zaparkowaliśmy autko i ruszyliśmy w miasto.

 

 

Obelisk i fontanna na Placu Forum (Place du Forum). Plac ten, noszący dawniej nazwę Placu Bistan, został odnowiony w roku 2004. Niegdyś mieściło się tu forum rzymskie. W pobliżu placu, u wylotu rue Droite, pomnik przedstawiający Wilczycę Kapitolińską przypomina o rzymskich korzeniach miasta. Rzeźba została podarowana przez Rzym w 1982 roku z okazji 2100. rocznicy założenia Narbony.

 

 

 

Na rue Droite w historycznym centrum. Przebiega ona w miejscu antycznej Via Domitia i doprowadza do Placu Ratuszowego (Place d’ Hôtel de Ville).

 

 

 

 

Widoczny na zdjęciu Pałac Arcybiskupów przy Placu Ratuszowym składa się z dwóch części - pochodzącego z czasów rzymskich tzw. Starego Pałacu (Palais Vieux) i gotyckiego Nowego Pałacu (Palace Neuf). Na jego fasadzie znajdują się trzy kwadratowe wieżyczki z XIII i XIV wieku. Od XIX wieku w pałacu mieści się merostwo, muzeum sztuki i historii oraz muzeum archeologiczne. Na drugim zdjęciu widoczna jest uliczka, prowadząca na dziedziniec Pałacu Arcybiskupów i do średniowiecznej katedry.p.w. św. św. Justusa i Pastora.

 

 

 

 

 

 

 

Katedra p.w. św. Justusa i Pastora (Cathédrale Saint-Just-et-Saint-Pasteur de Narbonne). W istocie, świątynia pełniła funkcje katedry do 1801 roku - do czasu przeniesienia siedziby diecezji do Carcassonne, a następnie do Tuluzy. Obecna XIII-wieczna gotycka świątynia została wzniesiona na miejscu pierwszej bazyliki, zbudowanej w czasach Konstantyna Wielkiego (~272-337) w roku 313. Ta pierwotna bazylika spłonęła w 441 roku. Została odbudowana w roku 445, a w roku 782 przyjęła za swych patronów hiszpańskich męczenników św. Justusa i św. Pastora (wcześniej była dedykowana św. Genezjuszowi z Arles). W roku 890 drugą katedrę zastąpiła trzecia z kolei świątynia - katedra karolińska wzniesiona przez biskupa św. Teodarda (~840-893). O budowie nowej gotyckiej katedry zdecydował w roku 1268 papież Klemens IV (~1200-1268), były arcybiskup Narbony, a prace nad jej wznoszeniem ruszyły w 1272 roku. Prezbiterium zostało ukończone w 1332 roku, ale pozostała część budynku katedry nie została nigdy ukończona, głównie z braku wystarczających środków finansowych. W roku 1886 świątynia uzyskała tytuł bazyliki mniejszej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nad Kanałem Robine (Canal de la Robine). Kanał zbudowany został w XVIII wieku w celu stworzenia drogi wodnej, łączącej Narbonę z Kanałem Królewskim (obecny Canal du Midi). Został uruchomiony w 1776 roku. Choć w XIX wieku kolej stała się poważnym konkurentem dla systemu kanałów w południowej Francji, to transport wodny zachował w Narbonie wciąż pewne znaczenie z racji kwitnącego handlu winem.

 

 

 

 

Fragment starożytnej drogi Via Domitia, odkryty w 1997 roku. Była to pierwsza droga rzymska zbudowana w Galii. Łączyła Italię z Hiszpanią, przecinając prowincję Gallia Narbonensis. Została zbudowana w 118 roku p.n.e. przez prokonsula Gnejusza Domicjusza Ahenobarbusa.

 

 

Pont des Marchands - zabudowany domami i sklepami most nad Kanałem Robine.

 

 

Na ulicach Narbony.

 

 

 

Następnego dnia pojechalismy do Awinionu, który na kolejne dni stał się naszą bazą do zwiedzania południowej Francji.

 

-----

 

 

Awinion

 

 

Awinion to miasto w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, leżące w departamencie Vaucluse u podnóża wapiennego wzgórza na lewym brzegu Rodanu.

 

Jego historia sięga czasów antycznych. W VI wieku p.n.e. Grecy założyli tu faktorię handlową o nazwie Auenion, o której w II wieku p.n.e. wspomina Artemidor Daldian z Efezu. W czasach rzymskich na terenie obecnego miasta istniała osada Avenio, wchodząca w skład prowincji Gallia Narbonensis. Dokładna data chrystianizacji Awinionu nie jest znana. Wiadomo tylko, że pierwszym historycznym biskupem miasta był Nectarius, który sprawował urząd w V wieku. W okresie wędrówek ludów (IV-VII wiek) miasto było pod panowaniem Burgundów, Wizygotów, Ostrogotów i Franków. W roku 736 dostało się pod panowanie Saracenów, a w roku 737 zostało zniszczone przez walczące z nimi wojska Karola Młota (686-741). Od IX wieku, jako część Burgundii, należało do hrabiów Tuluzy i Prowansji. Pod koniec XII wieku Awinion ogłosił się niezależną republiką. Niepodległości położyło kres oblężenie miasta przez króla Francji Ludwika VIII Lwa (1187-1226) w 1226 roku, zakończone kapitulacją. Nieudaną próbę odzyskania niezależności miasto podjęło jeszcze w 1249 roku. Od roku 1309 Awinion stał się siedzibą papieży, którzy rezydowali tu do 1377 roku. Wraz z otaczającymi ziemiami należał do Królestwa Sycylii. W roku 1348 Papież Klemens VI (~1291-1352) kupił tę posiadłość od królowej Joanny I Sycylijskiej (1326-1382) i pozostała ona w rękach papiestwa do roku 1791, gdy podczas rewolucji francuskiej została włączona do Francji, co de facto zostało uznane przez papieża Piusa VII (1742-1823) w 1814 roku. Warto dodać, że w czasie tzw. schizmy zachodniej w latach 1378-1408 w Awinionie rezydowali antypapieże.

W XIX wieku powiększono granice administracyjne i rozbudowano infrastrukturę miejską. W roku 1847 otwarto linię kolejową do Marsylii, a w 1898 roku w mieście uruchomiono tramwaje elektryczne. Dalszy rozwój i rozbudowę miasta przyniósł XX wiek. Dziś zabytkowy Awinion jest dużym centrum kulturalnym i turystycznym. Corocznie od 1947 roku odbywa się tu festiwal teatralny (Festival d'Avignon).

 

-----

 

Całą starówkę Awinionu otaczają wspaniałe mury obronne o długości 4,5 km, wzniesione w większej części w XIV wieku. Wątpliwości specjalistów, co do ich faktycznej użyteczności budzą pewne uchybienia w konstrukcji, m.in. brak machikuł, z których na atakujących wylewano wrzątek i smołę, czy wieże otwarte od strony miasta. Wszystkie te brakujące elementy wskazują na to, że mury nie mogły być istotną przeszkodą dla wroga, więc przypuszcza się, że miały raczej za zadanie opóźniać wdarcie się nieprzyjaciół do miasta, tym bardziej, że pałac papieski sam w sobie stanowił twierdzę nie do zdobycia, więc główna linia obrony miała się koncentrować właśnie na jego murach. Nie ulega jednak kwestii, że niezależnie od stopnia swej faktycznej przydatności obronnej, fortyfikacje stanowiły skuteczną zaporę przeciwko wodom kapryśnego Rodanu.

 

 

 

 

Pałac Papieski (po prawej) i katedra Notre Dame des Doms (po lewej). Jest to najstarsza zachowana budowla sakralna Awinionu. Wznoszono ją przez kilka wieków, począwszy od V stulecia, lecz obecny kształt zyskała dopiero w XIII wieku. Złocony posąg Madonny umieszczono na szczycie wieży w 1859 roku. W środku można podziwiać oryginalny romański ołtarz z XII wieku oraz interesujące grobowce w stylu gotyku płomienistego oraz freski Simone Martiniego (~1284-1344). W czasie rewolucji katedra, jak wiele innych budowli we Francji, została złupiona, a do pierwotnej funkcji przywrócono ją w 1822 roku.

 

 

Pałac Papieski (Palais des Papes) to główny zabytek Awinionu, przyciągający miliony turystów. Na pierwszy rzut oka nie kojarzy się on w ogóle z Kościołem, ale raczej z solidną twierdzą, wojskową warownią zbudowaną na wysokim wzgórzu i górującą nad miastem. Zbudowana z białego kamienia warownia jest największą gotycką budowlą w Europie, mającą powierzchnię 15 tys. m². W latach 1309-1377 stanowiła ona siedzibę papieży, a do roru 1791 była ich własnością. Uważany za najcenniejszy zabytek gotyckiej architektury pałacowej na świecie, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO Pałac Papieski jest zarazem wyjątkowym przykładem budowli militarnej. Z zewnątrz jawi się jako najprawdziwsza forteca, o czym świadczą wysokie mury, masywne ściany i wąskie okna. Architektonicznie jest to dwuczęściowy kompleks, złożony ze Starego Pałacu i przylegającej do niego katedry Notre-Dame oraz z Nowego Pałacu. Wewnątrz znajdują się dwa czworoboczne dziedzińce, a w samym pałacu - wiele pomieszczeń zarówno bogatych, do odprawiania ceremonii papieskich, jak i skromnych, przeznaczonych na modlitwę i uroczystości pogrzebowe. Stary Pałac (Vieux Palais) reprezentuje bardzo surowy i oszczędny styl. Jego budowę rozpoczął w 1334 roku papież Benedykt XII (~1280-1342), dawny zakonnik cysterski, wznosząc pierwszy budynek wokół klasztoru, a kontynuował jego następca Klemens VI (~1291-1352), który chcąc uświetnić tę surową budowlę, rozbudowywał ją powoli przez 10 lat, począwszy od roku 1342. Ta część pałacu, zwana Nowym Pałacem (Neuf Palais), ma wyraźne cechy gotyku płomienistego. W Pałacu Papieskim rezydowało w latach 1309-1377 siedmiu papieży, tu przyjeżdżali z wizytą królowie i cesarze. Pałac miał własną mennicę, odbywały się w nim uroczyste ceremonie religijne i festyny, spełniał także funkcję sądu. Awinion stał się rezydencją papieży w 1309 roku, kiedy osiadł tam wraz z Kurią papież Klemens V (~1260-1314). Ich własnością miasto zostało jednak dopiero w roku 1348, kiedy papież Klemens VI kupił je za 80 tys. złotych guldenów od królowej Joanny Neapolitańskiej. Kolejni papieże rezydowali w Awinionie aż do 1377 roku. Wszyscy papieże rezydujący w Awinionie byli narodowości francuskiej. Korzystali ze wsparcia królów Francji, jednak byli też od nich uzależnieni. Po przeniesieniu Kurii do Awinionu zaczęła się szerzyć symonia i nepotyzm, autorytet papieża gwałtownie spadł, a wśród części duchownych rozpowszechniła się rozwiązłość i brak dyscypliny. Dopiero Grzegorz XI (1329-1378), wsłuchując się w napomnienia św. Katarzyny Sieneńskiej (1347-1380) powrócił do Rzymu w 1377 roku. Po przeniesieniu siedziby papieskiej z powrotem do Rzymu, w Awinionie zamieszkiwali głównie papieże tzw. wielkiej schizmy (antypapieże) oraz legaci papiescy. W czasie rewolucji francuskiej wnętrza pałacu zostały splądrowane i zniszczone, a w 1810 roku budowlę przekształcono w koszary, zabierając cenne wyposażenie. W 1969 roku pałac został odrestaurowany. W czasie zwiedzania Pałacu Papieskiego można obejrzeć podwórzec, klasztor, apartamenty papieskie, kaplice, wystawne komnaty, w których odbywały się ceremonie, ogrody i tarasy.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jedno z najważniejszych pomieszczeń Pałacu Papieskiego to Sala Konsystorza (Consistoire) - miejsce zebrań najwyższej rady Kościoła. Tu debatowali kardynałowie, tu byli przyjmowani monarchowie i ambasadorowie. Salę zdobi galeria portretów papieży. W Awinionie rezydowali: Klemens V (~1260-1314), Jan XXII (~1244-1334), Benedykt XII (~1280-1342), Klemens VI (~1291-1352), Innocenty VI (1282-1362), Urban V (1310-1370) i Grzegorz XI (1329-1378).

 

 

Spośród wszystkich zabytków Francji, Pałac Papieski w Awinionie jest jednym z najczęściej odwiedzanych obiektów - rocznie przyciąga ponad 500 tys. turystów. Na placu przed Pałacem Papieskim można spotkać artystów wszelkiego autoramentu: muzyków, malarzy, grafików, akrobatów, iluzjonistów, żonglerów, tancerzy i innych.

 

 

 

 

 

Kolegiata p.w. św. Piotra (Collégiale Saint-Pierre d'Avignon) jest świątynią gotycką, wzniesioną w latach 1358-1524. Fasada została zaprojektowana przez Philippe'a Garcina, a jej wykonawcami byli Nicolas Gasc i Perrin Souquet. Jest ona flankowana dwiema wysmukłymi wieżyczkami. Według tradycji, pierwotny kościół z VII wieku został zniszczony przez Saracenów. Na jego ruinach biskup Fulko II rozpoczął odbudowę w 1358 roku, wspieraną finansowo przez kardynała Gisanta de Pierre des Prés (~1280-1361). Kolegiatę erygował papież Innocenty VI. W XV wieku przedłużono nawę i dodano do niej nowe kaplice. W wejściu można podziwiać podwójne drzwi z litego orzecha z 1551 roku, ozdobione snycerką Antoine’a Volarda i rozdzielone rzeźbą Madonny z Dzieciątkiem przypisywaną Jeanowi Péru (1650-1723). W roku 2012 papież Benedykt XVI nadał świątyni tytuł bazyliki mniejszej.

 

 

 

 

 

 

 

 

Kościół Saint-Agricol. Został wybudowany na początku XIV wieku na miejscu starszej świątyni. Jest jedynym XIV-wiecznym kościołem Awinionu, posiadającym nawy boczne. Patron świątyni i zarazem budowniczy pierwszego kościoła w tym miejscu, św. Agricol (~627-700), był biskupem Awinionu w latach 660-700. Po zniszczeniu pierwotnego kościoła przez Saracenów, obecną świątynię wybudował biskup Fulko II. W roku 1321 papież Jan XXII podniósł kościół do rangi kolegiaty i sfinansował część prac związanych z powiększeniem świątyni. Prace nad rozbudową kościoła były kontynuowane również w następnym stuleciu. Wydłużona została wówczas nawa, a fasada uzyskała obecny kształt. Twórcami fasady byli: Antoine Colin Lyonie, Didier Millot Toul oraz Carteron Antoine Bourges. Tympanon nad główną bramą, jest dziełem lotaryńskiego rzeźbiarza Ferriera Bernarda, wykonanym w latach 1488-1489. Budowa prostej kwadratowej dzwonnicy rozpoczęła się w roku 1537, lecz została ukończona dopiero w latach 1737-1746 przez awiniońskiego architekta Josepha-Abla Mottarda. Wewnątrz świątyni znajduje się wiele nagrobków, epitafiów i różnych inskrypcji, a także obrazy m. in. Simona de Châlons (1506-1568) i Nicolasa Mignarda (1606-1668). Prezbiterium otacza 10 kaplic. Autorem barokowego rzeźbionego ołtarza z 1767 roku jest Jean-Baptiste II Péru (1703-1790).

 

 

 

 

 

Na ulicach Awinionu. Co roku odbywa się tu Festiwal Awinioński, czyli pokaz licznych sztuk teatralnych. Jest to bardzo charakterystyczne święto, podczas którego miasto ożywa, a przed Pałacem Papieskim odbywa się około 40 spektakli na wolnym powietrzu. Sztuki są różnorodne, od lekkich zabawnych komedii po dramaty. Festiwalowi Awiniońskiemu towarzyszy targ, na którym można kupić różne artystyczne gadżety, książki, plakaty. Odbywają się również także pokazy filmów alternatywnych i liczne artystyczne imprezy bezpośrednio na ulicach miasta.

 

 

 

 

 

Most św. Bénézeta (Pont Saint-Bénézet) - znany także, jako Pont d'Avignon stanowi cenny przykład prowansalskiej architektury romańskiej. Wraz z pobliskim pałacem papieskim stanowi kompleks wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Według legendy, młody pasterz o imieniu Bénézet (prowansalska odmiana imienia Benedykt) usłyszał głos z nieba, który nakazał mu wybudowanie mostu łączącego Awinion z drugim brzegiem Rodanu i miastem Villeneuve-lès-Avignon. Anioł posłał go do miejscowego biskupa, jednak hierarcha kazał Bénézetowi udowodnić, że sprawa ma charakter pozaziemski. Bénezet dźwignął wtedy wielką skałę, której nawet trzydziestu siłaczy nie było w stanie udźwignąć i zaniósł ją sprzed pałacu biskupiego na brzeg Rodanu. Widząc ten cud, mieszkańcy Awinionu założyli "Bractwo Mostowe" i przeprowadzili kwestę na rzecz wzniesienia mostu. Most został wzniesiony z kamienia w latach 1171-1185. Pierwotnie liczył 22 przęsła i około 900 metrów długości. Należał do największych tego typu budowli średniowiecznych. W czasie walk z katarami most został zniszczony przez wojska Ludwika VIII Lwa, a następnie wielokrotnie niszczyły go powodzie. Szczególnie przyczyniła się do tego powódź z 1668 roku - po niej nie podjęto już próby odbudowy mostu i ulegał on dalszym zniszczeniom. Do dziś ocalały cztery przęsła, usytuowane wraz z ruinami wieży bramnej przy lewym brzegu Rodanu. Na moście zachowała się także niewielka kapliczka p.w. św. św. Mikołaja i Bénézeta. Jest to romańska jednonawowa budowla wzniesiona na planie prostokąta z dzwonnicą ponad elewacją frontową. Most św. Bénézeta charakteryzuje się szerokimi łukowymi arkadami i sklepieniami kolebkowymi wewnątrz wszystkich przęseł, mających stałą grubość równą 1/40 rozpiętości, układanych na sucho z dokładnie obrobionych ciosów z wapienia jurajskiego. Filary mostu zostały wykonane z ciosów kamiennych i wzmocnione z obu stron ostrogami, które chroniły przed naporem rzeki i nie dopuszczały do tworzenia się za nimi wirów. Wysokość mostu ponad poziom rzeki wynosi 14 m, szerokość 4,9 m.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na murach w pobliżu wieży bramnej Mostu św. Bénézeta.

 

 

 

-----

 

 

Pont du Gard

 

 

W odległości ok. 20 km Awinionu w pobliżu miejscowości Uzès, leżącej w departamencie Gard w regionie Oksytania, możemy podziwiać jeden z najwspanialszych i dobrze zachowanych do naszych czasów zabytków starożytnej architektury rzymskiej - przecinający rzekę Gardon (zwaną także Gard) Akwedukt Pont du Gard.

 

Kto spojrzy nań choć raz, zrozumie, że sława tego liczącego 2.000 lat mostu nie jest przesadzona. Już Rzymianie uważali go za dowód wielkości cesarstwa. Jest to najwyższy most, jaki kiedykolwiek zbudowali - jego wysokość wynosi 49 m. Wzniesiono go z bloków, wciąganych na górę przez niewolników za pomocą przemyślnego systemu krążków i przekładni. Gruba warstwa wapiennego osadu w kanałach akweduktu świadczy o tym, że korzystano z niego nieprzerwanie przez 400-500 lat. Płynęła nim woda dla miasta Colonia Augusta Nemausus (dzisiejszego Nîmes), czerpana ze źródeł w okolicach dzisiejszego Uzès, oddalonych o ok. 50 km. Dziś, oprócz samego szacownego zabytku można zobaczyć również ciekawe muzeum, przybliżające jego historię i pokazujące urządzenia i technikę wznoszenia mostu.

 

-----

 

Pont du Gard - to zachowany w dolinie rzeki Gardon odcinek zbudowanego przez Rzymian akweduktu, prowadzącego wodę ze źródeł w okolicach Uzès do Nîmes. Akwedukt został zbudowany po wschodniej stronie Masywu Centralnego.

 

 

Tysiącletnie drzewko oliwne. Rosło wcześniej w Hiszpanii, a przed kilkunastu laty (nie pamiętam już dokładnie kiedy) zostało stamtąd przewiezione i dobrze przyjęło się na nowym miejscu.

 

 

Akwedukt o łącznej długości około 50 km i całkowitym spadku 17 m składał się z szeregu tuneli i mostów wzniesionych z bloków kamiennych bez użycia zaprawy. Został zbudowany w latach 26-16 p.n.e. na polecenie Marka Wipsaniusza Agryppy (63-12 p.n.e.). Na moście zachowała się inskrypcja z 19 p.n.e. poświęcona Agryppie. Odcinek akweduktu, znany dziś jako Pont du Gard, to trzypiętrowa arkada o wysokości 49 m i 27 m szerokości. Poszczególne jej części zbudowano z różnej liczby łuków: 6 - w dolnej kondygnacji, 11 - w środkowej i 35 - w najwyższej. Dolna część akweduktu odgrywała rolę mostu przebiegającego nad rzeką Gardon. Na górnej umieszczono kanał prowadzący wodę. Całkowita długość zachowanego odcinka akweduktu wynosi ok. 270 m. Spadek, typowy dla rzymskich konstrukcji akweduktów, to 35 cm na 1 km. Akwedukt dostarczał wodę w ilości ok. 20 tysięcy m³ dziennie. Woda trafiała do zbiornika o średnicy 6 m, skąd rozprowadzana była do domów mieszkalnych, term i fontann. Pont du Gard został wzniesiony w dużej części bez stosowania zaprawy lub klamer. Konstrukcja składa się z 50.400 ton piaskowca o kubaturze ok. 21.000 m3. Niektóre pojedyncze bloki ważą do 6 ton. Większość kamienia, który posłużył za budulec, pochodzi z lokalnego kamieniołomu Estel, usytuowanego ok. 700 m w dół rzeki Gardon. Bloki zostały dokładnie przycięte w celu idealnego dopasowania, co wyeliminowało potrzebę stosowania zaprawy. Budowa akweduktu była przedsięwzięciem bardzo kosztownym. Historyk i archeolog Émile Espérandieu (1857-1939) oszacował, że mogła pochłonąć ponad 30 mln sestercji.

 

 

 

 

 

Rzeka Gardon, widziana z mostu.

 

 

 

Oprócz odcinka w dolinie rzeki Gardon, zachowały się też inne fragmenty akweduktu: 17 m odcinek mostu Pont de Bornegre w miejscu, w którym akwedukt po raz pierwszy wychodzi z tunelu, 700 m odcinek zwany Pont Rue koło Vers, mniejszy most zwany Pont de Saetanette niedaleko Pont du Gard oraz 60-metrowe odcinki tunelu niedaleko Sernhac. Począwszy od IV wieku akwedukt zaczęto zaniedbywać, a 2/3 prześwitu kanału wypełnił osad. W IX wieku przestał on być drożny, a okoliczna ludność zaczęła używać kamieni z akweduktu do innych celów. Mimo tego, akwedukt w większości pozostał nienaruszony. Od średniowiecza do XVIII wieku akwedukt był wykorzystywany, jako most przy przekraczaniu rzeki Gardon. Początkowo ruch odbywał się na drugim poziomie. W celu usprawnienia komunikacji, zwężono znajdujące się na nim filary, co naruszyło stabilność konstrukcji. W 1702 roku przywrócono pierwotną szerokość filarów. W 1743 roku ruch przeniesiono na niższy poziom. W XVIII wieku akwedukt, który stał się atrakcją turystyczną, wyremontowano. Prace konserwatorskie ponowiono w połowie XIX wieku za panowania Napoleona III Bonaparte (1808-1873). W 1985 roku akwedukt Pont du Gard został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 

 

 

Widoki akweduktu znad brzegów rzeki Gardon.

 

 

 

W muzeum można zapoznać się z historią akweduktu, obejrzeć zrekonstruowane maszyny i narzędzia służące do jego wznoszenia, a także inne przedmioty i obiekty z czasów rzymskich. Na pierwszym zdjęciu - rekonstrukcja publicznej latryny, na drugim - kamień z rzymską inskrypcją.

 

 

 

-----

 

 

Saintes-Maries-de-la-Mer

 

 

Saintes-Maries-de-la-Mer to niewielkie nadmorskie miasteczko w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, leżące w departamencie Bouches-du-Rhône. Istnienie wsi, nazwanej "Ra", odnotował w IV wieku rzymski geograf Rufus Festus Avienus. W czasach nowożytnych wieś pojawia się po raz pierwszy w 982 roku w dokumencie króla Lotara I (795-855) z dynastii Karolingów, pod nazwą Pabirans. Później znana była jako Notre-Dame-de-Ratis i Notre-Dame-de-la-Mer. W 1197 roku Ramon, pan Canet i Sainte Marie, ufortyfikował miejscowość, która wcześniej wielokrotnie padała ofiarą łupieżczych napadów Wikingów i Saracenów. Częste klęski głodu, wojny i zarazy (w tym katastrofalna epidemia dżumy w 1348 roku) towarzyszyły osadzie także przez cały okres średniowiecza. Również w czasach nowożytnych miasteczko doznało zniszczeń podczas długotrwałej wojny francusko-hiszpańskiej. Podczas ataku Hiszpanów w 1642 roku uszkodzone zostały mury obronne i kościół. W 1659 roku armia francuska zajęła miasto, a na mocy tzw. Traktatu Pirenejskiego region Roussillon stał się ostatecznie prowincją Francji.

 

Spokojniejsze czasy przyszły po rewolucji francuskiej. W roku 1838 miejscowość uzyskała oficjalnie obecną nazwę. Wkrótce potem stała się znanym ośrodkiem pielgrzymkowym, a na przełomie XIX i XX wieku stała się modna w kręgach artystycznych. Gościli tu m.in. Ernest Hemingway (1899-1961) i Pablo Picasso (1881-1973). Ostatecznie, w W II połowie XX wieku miasteczko z osady rybackiej i rolniczej przekształciło się w kąpielisko morskie i miejscowość turystyczno-wypoczynkową, którą pozostaje do dziś.

 

-----

 

Na ulicach miasteczka. W centrum znajdziemy mnóstwo sklepów, kafejek i restauracji, nastawionych na obsługę turystów. Tu jadłem jedną ze specjalności tutejszej kuchni - stek z byka.

 

 

 

 

 

 

 

 

Plaża i jej okolice.

 

 

 

 

 

Pomnik przedstawiający typowego pasterza (tzw. "gardiana") z Camargue - krainy w delcie Rodanu, na skraju której leży miasteczko.

 

 

Panowie grający w bule, grę bardzo popularną na południu Francji.

 

 

Budynek ratusza.

 

 

Kościół p.w. NMP (Église Notre Dame de la Mer). Większość historyków datuje budowę obecnego kościoła na lata 1170-1180, aczkolwiek niektórzy uważają, że budowa obronnego kościoła miała miejsce w IX-XI wieku i został on wzniesiony na miejscu jeszcze wcześniejszej świątyni, wzniesionej w VI wieku. Elementy fortyfikacji w górnej partii budynku wzniesiono w XIV wieku. W jednej z kaplic świątyni znajduje się preromańskie marmurowe nadproże pochodzące z X wieku. Pochodzi ono z pierwotnego kościoła, którego pozostałości odkryto w 1448 roku w czasie wykopalisk, zleconych przez księcia René Andegaweńskiego (1409-1480), zwanego Dobrym Królem René - tytularnego króla Neapolu, Jerozolimy i Aragonii. Wykopaliska te miały na celu odnalezienie relikwii św. Marii Magdaleny, św. Marii Jakubowej i św. Marii Salome, które wg wczesnochrześcijańskiej tradycji, przybyły tu drogą morską ok. roku 45 wraz z NMP, Martą, Łazarzem, Maksyminem i innymi uczniami Chrystusa, po wygnaniu ich z Palestyny. Ciekawostką jest to, że wewnątrz kościoła p.w. NMP znajduje się studnia ze słodką wodą. Co roku, woda z tej średniowiecznej studni jest święcona i czerpana do chrzcielnicy.

 

 

 

 

 

Nawa kościoła p.w. NMP, po zawaleniu się w XVIII wieku, została całkowicie odbudowana w następnym stuleciu. Przylega do niej sześć kaplic. Figurka w jednym z ołtarzy przedstawia dwie patronki miasteczka - św. Marię Salome i św. Marię Jakubową. Na jednym ze zdjęć widoczna jest też figurka św. Sary. Sanktuarium jest znane z pielgrzymek Cyganów, którzy przybywają tu na festiwal ku czci świętej Sary (24 maja), będącej ich patronką. Wg jednej tradycji, była ona ciemnoskórą Egipcjanką, która posługiwała Mariom, będącym patronkami miasta. Inna legenda utożsamia ją z lokalną kobietą, która powitała Marie po wylądowaniu na brzegu. Na ostatnim zdjęciu pokazana jest figura NMP pochodząca z XVIII wieku i będąca prawdopodobnie dziełem rzeźbiarza Ugo Perreta.

 

 

 

 

 

 

Tzw. Podgłówek Świętych Marii - blok marmuru znaleziony podczas prac wykopaliskowych zleconych przez Dobrego Króla René w 1448 roku.

 

 

Figurka św. Jerzego - patrona pasterzy z Camargue (tzw. "gardians"), umieszczona w kościele p.w. NMP. 

 

 

Miejscowe pamiątki.

 

 

Bar Poetów.. ale póki co, na poetów czekają puste krzesła.

 

 

 

-----

 

 

Camargue

 

 

Camargue jest krainą geograficzną na południu Francji, położoną między dwiema głównymi odnogami Rodanu w delcie tej rzeki i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terenie departamentu Bouches-du-Rhône. Obszar Camargue ma powierzchnię ponad 930 km² i jest praktycznie dużą nizinną wyspą (otoczoną rzeką i morzem), położoną w jednej z największych delt rzecznych w Europie. 1/3 powierzchni zajmują jeziora - największe to Étang de Vaccarès. Wybrzeże morskie stanowią piaszczyste wydmy, środkową część zajmują bagna i jeziora, północna część to tereny rolnicze, na których uprawiany jest ryż. Gleba to głównie słonawe namuły rzeczne; teren jest regularnie podtapiany i zalewany. Większość jezior Camargue to pozostałości starorzeczy.

 

Na terenie Camargue żyje około 400 gatunków rzadkich w Europie ptaków, m.in. największa na naszym kontynencie kolonia lęgowa flamingów, a także innych zwierząt, w tym słynne dzikie białe "konie z Camargue". Roślinność stanowią głównie słonorośla i tamaryszki. Plagą regionu są komary. Krjobraz Camargue

został w dużym stopniu przekształcony przez człowieka. Zbudowane zostały liczne groble i kanały odwadniające, osuszono wiele torfowisk i rozlewisk. Inicjatorami tych przedsięwzięć były zakony benedyktynów i cystersów, których opactwa - Ulmet, Franquevaux i Psalmody, zwane były "solnymi". Mimo wszystko, region jest nadal słabo zaludniony, a ludność utrzymuje się z turystyki, pozyskiwania soli morskiej i hodowli byków do "corse camarguaise" - bezkrwawej odmiany corridy. Niemal cały obszar Camargue jest objęty ochroną przyrody.

 

-----

 

Krajobraz Camargue zdominowany jest przez mokradła, łąki, wydmy i słone bagna. Na zdjęciu - łąki na północ od Saintes-Maries-de-la-Mer.

 

 

 

 

 

 

 

 

Słynne białe konie z Camargue. Ponoć są dzikie stada tych zwierząt, ale nam udało się zobaczyć jedynie te hodowane przez człowieka.

 

 

 

Jadąc do Saintes-Maries-de-la Mer warto zrobić przystanek w Parku Ornitologicznym Pont de Gau. Dla zwiedzających udostępniono dwie, wytyczone wśród bagien i rozlewisk trasy (krótsza - ok. 2,6 km, dłuższa - ok. 4,3 km), przebiegające w pobliżu miejsc, na których gnieżdżą się kolonie ptaków. Park Ornitologiczny zlokalizowany jest na terenie bagna, noszącego imię André Lamouroux - ornitologa, który założył park w 1949 roku. Początkowo były to niewielkie woliery, prezentujące wybrane gatunki ptaków. W roku 1974 René Lamouroux, syn założyciela, rozbudował park i zdecydował o udostępnieniu zwiedzającym miejsc, z których można obserwować ptaki żyjące na wolności w ich naturalnym środowisku, na które składają się bagna, stawy, kanały, laguny, zarośla trzcin, traw i słonorośli. Park Ornitologiczny Pont de Gau zajmuje dziś obszar ok. 60 ha. Można tu spotkać wiele gatunków ptaków zarówno osiadłych, jak i wędrownych. Wśród nich na uwagę zasługują flamingi różowe, czaple siwe, żurawie i bociany.

 

 

 

 

 

 

 

 

Rząd flamingów (Phoenicopteriformes) obejmuje gatunki brodzące, zamieszkujące strefę klimatów ciepłych i gorących całego świata, poza Australią. Środowisko życia stanowią słone i alkaliczne jeziora, nadmorskie laguny i panwie solne (zagłębienia przy brzegu morza okresowo wypełniane wodą morską, która ulega odparowaniu). Flamingi są ptakami stadnymi. Dzięki swojej wysokości łatwo dostrzegają drapieżnika i zaczynają wtedy głośno alarmować inne osobniki. Są to ptaki wędrowne, w locie formują długie, nierówne linie. Łączą się w pary na całe życie. Najbardziej rozpowszechniony gatunek flaminga - flaming różowy zamieszkuje wyspowo Afrykę na południe od Sahary, baseny mórz Śródziemnego i Czarnego, a także Azję Środkową, Bliski Wschód, Pakistan, Indie i Cejlon. Do Polski przylatuje wyjątkowo. Ostatnie pojawienie się flaminga różowego w Polsce odnotowano latem w 2006 roku w Dolinie Nidy. Francuski rejon Camargue jest jednym z największych skupisk tych ptaków w rejonie Morza Śródziemnego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-----

 

 

Aigues-Mortes

 

 

Aigues-Mortes to niewielkie miasto w regionie Oksytania w departamencie Gard. Nazwa miejscowości w języku polskim oznacza Martwe Wody i związana jest z położeniem nad słonymi mokradłami delty Rodanu.

 

Założenie miasta ok. 102 roku p.n.e. przypisuje się rzymskiemu generałowi i politykowi Gajuszowi Mariuszowi (157-86 p.n.e.), chociaż najstarszy dokument wspominający Aigues Mortes pochodzi dopiero z X wieku. Ludwik IX Święty (1214-1270), po wykupieniu okolic od zakonu benedyktynów, przebudował port. Był to wówczas jedyny francuski port śródziemnomorski, jako że reszta wybrzeża należała do Królestwa Aragonii, Państwa Kościelnego oraz Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Król wybudował drogę przez bagna, wiodącą do miasta, a także wzniósł wieże Carbonnière i Constance, strzegące do niego dostępu. Osadził też w mieście garnizon wojskowy. Port w Aigues Mortes był punktem wyjściowym krucjat: siódmej (w 1248 roku) i ósmej (w 1270 roku). W roku 1272 syn i następca Ludwika IX, Filip III Śmiały (1245-1285), nakazał dalszą budowę murów, którymi otoczono miasto. Na początku XIV wieku Filip IV Piękny (1268-1314) wykorzystał fortyfikacje Aigues Mortes w rozprawie z templariuszami - 45 z nich uwięziono wówczas w wieży Constance. W XV i XVI wieku nastapił powolny upadek miasta wskutek zamulenia wód, co spowodowało niemożność używania portu. Strategiczną rolę Aigues-Mortes przejęła wówczas Marsylia.

 

W latach 1575-1622 Aigues-Mortes było jednym z ośmiu miejsc przyznanych protestantom na bezpieczne schronienie. Po odwołaniu edyktu nantejskiego przez Ludwika XIV (1638-1715) w roku 1685 nastąpiła wobec nich fala represji, a wieża Constance posłużyła wówczas za więzienie dla hugenotów. W czasie rewolucji francuskiej miasto nosiło nazwę Port-Pelletier.

 

Dziś, ładne i zabytkowe miasto jest chętnie odwiedzane przez turystów.

 

-----

 

Przy doskonale zachowanych średniowiecznych murach obronnych, którymi otoczone jest miasto.

 

 

Mury obronne i Wieża “Constance”. Została ona zbudowana w latach 1242-1254 przez króla Ludwika IX Świętego na miejscu dawnej wieży "Matafère", wzniesionej jeszcze przez Karola Wielkiego (742/747-814) ok. 790 roku. W wieży kwaterował garnizon królewski, w późniejszych czasach była też wykorzystywana, jako więzienie. Budowla ma średnicę 22 m, wysokość ok. 35 m, a grubość murów u jej podstawy wynosi 6 m.

 

 

Sklep z łakociami.

 

 

Na ulicach Aigues Mortes i Placu św. Ludwika (Place Saint-Louis), który jest turystycznym sercem miasta. Stojący na placu pomnik Ludwika IX Świętego jest dziełem Jamesa Pradiera (1790-1852) z 1849 roku.

 

 

 

 

 

 

 

Gotycki kościół p.w. NMP (Notre-Dame-des-Sablons) został prawdopodobnie wzniesiony w połowie XIII wieku w czasach Ludwika IX Świętego. Został zdewastowany przez protestantów w 1575 roku. W roku 1634 przebudowano jego dzwonnicę. W czasach rewolucji francuskiej został zamieniony na "Świątynię Rozumu", następnie pełnił funkcję koszar, magazynu zboża i soli. Funkcje sakralne przywrócono mu w 1804 roku, a budynek został odnowiony w stylu klasycystyczno-barokowym. W latach 1964-1967 usunięto XIX-wieczne dekoracje, przywracając świątyni średniowieczny wygląd. W roku 1991 w kościele zainstalowano witraże, których autorem jest współczesny artysta Claude Viallat.

 

 

 

 

Mury o długości 1650 m zostały wzniesione w XIII i XIV wieku. Zachowały się w bardzo dobrym stanie i stanowią doskonały przykład średniowiecznej architektury militarnej.

 

 

 

 

 

Kaplica Pokutników Białych (Chapelle des Pénitents blancs d'Aigues-Mortes) to jedna z najstarszych kaplic tego zgromadzenia w regionie Camargue. Została wzniesiona w 1668 przez konfraternię Pokutników Białych, otaczających szczególną czcią NMP i Ducha Świętego. W czasie rewolucji francuskiej w budynku kaplicy mieścił się klub "sankiulotów". W 1796 roku budynek przejęło państwo. Później, do czasu odzyskania jej przez Bractwo Pokutników Białych, kaplica pełniła funkcje kościoła parafialnego. Na dalszych zdjęciach widzimy wnętrze kaplicy i umieszczony tam obraz, przedstawiający zaślubiny NMP i św. Józefa.

 

 

 

 

-----

 

 

Arles

Arles jest miastem liczącym ok. 50 tys. mieszkańców, leżącym w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże w departamencie Bouches-du-Rhône, pomiędzy między Nîmes i Marsylią. Znane jest przede wszystkim z zabytków rzymskich i romańskich, a także - jako miasto Vincenta van Gogha (1853-1890), który mieszkał tu i tworzył w latach 1888-1889.

 

Założenie osady na miejscu dzisiejszego Arles datuje się na rok 800 p.n.e. i przypisuje się je Ligurom. W VI wieku p.n.e. założona została tu kolonia grecka Theline. Wkrótce potem miasto zostało zdobyte - czy raczej odbite - przez Celtów, stanowiących rdzenną ludność regionu. W 123 roku p.n.e. zdobyli je Rzymianie i odtąd Arelatum było jednym z najważniejszych ośrodków Imperium. Po pokonaniu przez Juliusza Cezara (100-44 p.n.e.) w 49 roku p.n.e. Massalii (Marsylii), rola Arles, położonego w kluczowym miejscu nad Rodanem na strategicznym skrzyżowaniu ówczesnych szlaków komunikacyjnych, jeszcze wzrosła - stąd szybki rozwój, powstanie murów obronnych i forum, budowa areny, teatru i innych budowli, z których część przetrwała do dziś. W czasach cesarza Konstantyna Wielkiego (272-337) Arelatum było drugą stolicą rzymskiego imperium. Kwaterowały tu wojska rzymskie. W okresie późnego cesarstwa Arles było ważnym centrum chrystianizacji Galii. Wzmianki o pierwszym biskupie pochodzą z III wieku.

Po upadku Cesarstwa w 476 roku miasto zostało zdobyte przez Wizygotów. Później wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk - władali nim Ostrogoci, frankońscy Merowingowie i Karolingowie. W roku 855 zostało stolicą frankońskiego Królestwa Arles, w którego skład wchodziła Burgundia i część Prowansji. Niszczone w powtarzających się najazdach różnych nieprzyjaciół, zaczęło tracić na znaczeniu, choć miało też lepsze okresy - np. w XII wieku było przez pewien czas rezydencją cesarza Fryderyka I Barbarossy (~1122-1190). Również w XII wieku w Arles i okolicach swoje klasztory założyli joannici, templariusze i cystersi. W roku 1250 władzę w Arles objęła dynastia andegaweńska. W XIV wieku miasto doświadczyło licznych klęsk - w wyniku wojen, głodu i epidemii dżumy zmalała liczba mieszkańców. W 1378 roku cesarz Karol IV Luksemburski (1316-1378) przekazał Arles delfinowi Francji - późniejszemu królowi Karolowi VI Szalonemu (1368-1422) - odtąd historia Arles związana była z historią Francji. W roku 1483 miasto zostało włączone w granice Królestwa Francji.

 

W wieku XVI Arles rozwijało się gospodarczo, w jego okolicach prowadzone były też prace irygacyjne i osuszanie terenów, zbudowany został kanał Craponne łączący rzekę Durance z Rodanem. Ten okres prosperity przerwała kolejna epidemia dżumy i wojny religijne, które wybuchły we Francji w 1572 roku. Stopniową poprawę sytuacji i rozwój przyniósł XVII wiek. Niestety, na początku XVIII wieku miasto doświadczyło kolejnych klęsk: w 1709 roku surowa zima spowodowała nieurodzaj, w następnych latach miasto nawiedziła katastrofalna powódź, a w roku 1721 ludność zdziesiątkowała kolejna epidemia dżumy. W latach 80. XVIII wieku nieurodzaje i wysokie podatki doprowadziły do znacznego zubożenia i niezadowolenia. Już wiosną 1789 roku w Prowansji wybuchły pierwsze zamieszki. W tej sytuacji idee rewolucji francuskiej znalazły w Arles podatny grunt. Z drugiej strony, duża ilość szlachty w mieście i okolicach stanowiła silne zaplecze dla ruchów kontrrewolucyjnych. W 1792 roku doszło do walk pomiędzy stronnikami i przeciwnikami rewolucji, a w roku 1793 w Prowansji wybuchło kontrrewolucyjne powstanie, stłumione przez siły republiki. 

W latach 1832-1884 wieku Arles dziewięciokrotnie doświadczało epidemii cholery. Mimo to, postępował rozwój i industrializacja miasta. Rozbudowany został port, powstały nowe zakłady przemysłowe, unowocześnieniu uległa infrastrutura miejska, konserwowano i odnawiano zabytki przeszłości.

 

-----

 

Baszta w zachowanym fragmencie murów miejskich.


 

Zdjęcia ze spaceru ulicami miasta.


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Poetyckie graffiti...

 

 

Arena, zwana też amfiteatrem, jest najbardziej imponującym zabytkiem w mieście. Jest to dwupoziomowa budowla powstała w latach 80-90, a do dziś zachowana niemal w nienaruszonym stanie. Rzymscy inżynierowie wybudowali amfiteatr na wzgórzu Hauture. W tym celu musieli zburzyć mury obronne imperatora Augusta, skonstruowane wiek wcześniej. Arena była wzorowane na Rzymskim Coloseum. Rozmiary amfiteatru to 136 metrów długości i 109 metrów szerokości. Może on pomieścić ok. 20 tys. widzów. Wewnątrz budowla wyposażona jest w owalną arenę i miejsca dla publiczności, umieszczone na dwóch tarasach. Ma tez skomplikowany system odwadniający i specjalne klatki schodowe dla publiczności. Pierwotnie służyła do walk gladiatorów i wyścigów rydwanów. Dziś jest miejscem, w którym organizuje się koncerty letnie oraz walki byków. W odróżnieniu od hiszpańskiej corridy, byk nie jest tu zabijany, a zadaniem poskramiacza jest zdjęcie przedmiotu, umieszczonego na rogu byka. Na początku IV wieku cesarz Konstantyn Wielki świętował w amfiteatrze narodziny swego pierworodnego syna. W 539 roku, król Franków Childebert I (496-558) próbował przywrócić w amfiteatrze rozrywki na miarę antycznych. Dokumenty historyczne dowodzą, że amfiteatr był używany aż do 550 roku. Później arena została przekształcona w twierdzę, potem stała się źródłem materiałów budowlanych, wreszcie - schronieniem dla bezdomnych, właściwie niemal odrębnym osiedlem z paroma setkami domów, kaplicami, placem, itp. Pierwotny kształt został jej przywrócony dopiero w 1830 roku. Cała jej konstrukcja składa się ze 120 kamiennych elementów łukowych umieszczonych na dwóch kondygnacjach.

 

 

 

 

 

Kościół p.w. NMP (Notre-Dame-de-la-Major) usytuowany jest na szczycie wzgórza Hauture w pobliżu Areny. Jego budowa rozpoczęła się w XII wieku, lecz w wiekach późniejszych architektura świątyni ulegała częstym zmianom. Jego nawa zachowała charakter romański, natomiast dodatki - w szczególności fasada i dzwonnica - pochodzą z okresów późniejszych. Wyposażenie wnętrza kościoła jest bardzo bogate. Do czasu rewolucji francuskiej świątynia była kościołem największej parafii w Arles. Świątynia jest dziś główną siedzibą religijnego bractwa "gardianów" (pasterzy z regionu Camargue). Gromadzą się oni tu corocznie 1 maja, by oddać cześć swemu patronowi (św. Jerzemu) i uzyskać błogosławieństwo dla swych koni. Bombardowania lotnicze z 1944 roku naruszyły mocno konstrukcję kościoła, która po wojnie wymagała gruntownej restauracji.

We wnętrzu kościoła p.w. NMP - rzeźba przedstawiająca św. Ludwika i współczesny witraż.

 

 

 

Domy Arles widziane ze wzgórza Hauture.

 

Teatr antyczny w Arles został wybudowany pod koniec I wieku p.n.e za panowania imperatora Oktawiana Augusta (63 p.n.e. - 14 n.e.), zaraz po utworzeniu kolonii rzymskiej. Jego budowa trwała prawie 20 lat. Skonstruowany z kamienia na planie kwadratu, był jedną z pierwszych takich budowli w antycznym świecie. Teatr składał sie z trzech części: cavei - inaczej widowni, sceny gdzie grali aktorzy i ściany, na której rozwieszano dekorację i która odzielała scenę od widowni. Widownia mogła pomieścić około 10.000 widzów. Grano tu między innymi: tragedie, komedie, pantomimę rzymską albo grecką. Teatr działał do V wieku, kiedy to Kościół, przeciwny spektaklom o pogańskim charakterze, wykorzystał materiał, z którego wykonano teatr do budowy bazyliki paleochrześcijańskiej. Między końcem VI i początkiem VIII wieku jedna z pozostałych ścian teatru stała się częścią muru obronnego okalającego miasto z dominująca nad nim tak zwaną Wieżą Rolanda. Do dziś z teatru pozostało niewiele - fragmenty posągów, dwie kolumny, pozostałości sceny i widowni. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego teatr był miejscem pozyskiwania materiałów budowlanych, a potem na długi czas zniknął pod nowszą zabudową. Został ponownie odkryty w pierwszej połowie XIX wieku,w czasie prowadzonych wykopalisk archeologicznych. Dziś odbywaja się tutaj różne wydarzenia i spektakle kulturalne.

 

 

Głównym placem Arles jest Plac Republiki (Place de la République). Stoi przy nim ratusz, dawny kościół p.w. św. Anny i najważniejsza świątynia Arles - kościół p.w. św. Trofima, a na środku - egipski obelisk. Egipski obelisk o 15-metrowej wysokości, odnaleziony został kiedyś w amfiteatrze i w 1676 roku został postawiony na placu, jako hołd dla Ludwika XIV (1638-1715).


 

 

 

Ratusz przy Placu Republiki zbudowany został w latach 1673-1675 wg planów Julesa Hardouin-Mansarta (1646-1708).

 

Kościół p.w. św. Anny (Église Sainte-Anne d'Arles) z 1630 roku przy Placu Republiki. Od rewolucji francuskiej nie pełni on funkcji sakralnych. Obecnie służy za miejsce wystaw artystycznych.

 

 

 

 

Kościół św. Trofima (Église Saint-Trophime) stojący przy Placu Republiki, wraz z sąsiadującym z nim słynnym klasztorem, uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł architektury romańskiej w całym regionie. Kościół p.w. św. Trofima pochodzi z XII wieku. Jego obecna kwadratowa dzwonnica - z XIII wieku (z górnym piętrem przebudowanym w XVII wieku). Patron świątyni był pierwszym biskupem Arles i zarazem jednym z biskupów wysłanych w III wieku przez papieża Fabiana (?-250) do Galii. Od IX wieku w Arles rozwinął się jego kult - u jego grobu zatrzymywały się pielgrzymki zmierzające do Santiago de Compostela. Doskonale zachowany i odrestaurowany w latach 90. XX wieku portal kościoła powstał między 1180 i 1190 rokiem. Przedstawienie Sądu Ostatecznego, podobnie jak kolumny krużganka klasztoru św. Trofima, uważane jest za jedno z najwybitniejszych osiągnięć w zakresie rzeźby romańskiej w Prowansji. Kościół p.w. św. Trofima pełnił kiedyś funkcję katedry, siedziby arcybiskupstwa. W katedrze w 1365 roku koronował się cesarz Karol IV, podobnie jak wcześniej cesarz Fryderyk I Barbarosssa. Po rewolucji francuskiej kościół stracił znaczenie - obecnie jest kościołem parafialnym. W 1882 roku otrzymał tytuł bazyliki mniejszej. Klasztor został zbudowany częściowo w XII wieku, a częściowo w XIV wieku.

 

 

 

 

 

 

 

W latach 1888-1889 mieszkał w Arles Vincent van Gogh. Stworzył wówczas ponad 300 dzieł (obrazów i rysunków), choć żadne z nich nie pozostało w mieście. W Arles też, po samookaleczeniu w grudniu 1888 roku, znalazł się w szpitalu L'Hotel-Dieu d'Arles, skąd później przeniósł się do zakładu w Saint-Rémy-de-Provence. Ów stary szpital w Arles funkcjonuje obecnie jako przestrzeń wystawowa, centrum dzieł artysty, tzw. L'espace Van Gogh (widoczne na zdjęciu).

 

 

 

Po intensywnym spacerze przyszła pora na obiad. Zamówiliśmy mule, które są lokalnym prowansalskim przysmakiem.

 

A po obiedzie, na zakończenie pobytu w Arles, pojechaliśmy na obrzeża miasta, aby zobaczyć jeszcze jedno miejsce związane z twórczością Vincenta van Gogha. Zwodzony most na kanale łączącym Arles z Port-le-Bouc, zwany dziś "Mostem Van Gogha", zyskał światową sławę dzięki 10 obrazom artysty, namalowanym w 1888 roku. Jest on jednym z 11 identycznych mostów, zbudowanym w latach 1820-1830 w oparciu o projekt holenderskiego inżyniera. Przypominał on van Goghowi ojczyznę, o czym artysta wspominał w liście do swego brata Théo. W czasach van Gogha most nazywano Mostem Langlois (Pont de Langlois) od nazwiska człowieka, który strzegł go i obsługiwał jego urządzenia. Van Gogh, który słabo znał francuski, zrozumiał nazwę jako Most Anglika (Pont de l’Anglais). Obecny most, widziany na zdjęciu, nie jest jednak tym namalowanym przez artystę. W 1930 roku oryginalny most został zastąpiony Mostem Réginelle (Pont de Réginelle). W roku 1944 wszystkie mosty na kanale - z wyjątkiem mostu w Fos-sur-Mer - zostały zniszczone przez Niemców. Ów niezniszczony most został zdemontowany w 1959 roku i ustawiony w Arles w roku 1962 nad tym samym kanałem, lecz kilka kilometrów dalej, w otoczeniu, które tak bardzo lubił van Gogh. Most został całkowicie odnowiony w 1997 roku.

 

 

W pobliżu mostu pokazanego na poprzednich zdjęciach ustawiono tablicę z reprodukcją jednego z obrazów Vincenta van Gogha, przedstawiającego oryginalny, już nieistniejący most.

 

 

 

-----

 

 

Le Puy-en-Velay

 

 

Le Puy-en-Velay to urocze miasto leżące na skraju Masywu Centralnego w regionie Owernia w departamencie Górna Loara. Jest ośrodkiem kultu maryjnego. Znajduje się tam figura Matki Boskiej - Czarnej Madonny. Jest to również jeden z trzech początkowych punktów na szlaku pielgrzymkowym do Santiago de Compostela. Przeciętnemu wspólczesnemu Francuzowi miasto kojarzy się z koronkami, wzmiankowanymi po raz pierwszy już w 1408 roku, zieloną soczewicą, uprawianą w regionie Velay, oraz z "verveine" - likierem z lippii trójlistnej, zwanej też werbeną cytrynową. Jednakże w Średniowieczu Le Puy-en-Velay było, obok Chartres, najstarszym i najważniejszym ośrodkiem kultu maryjnego.

 

Jednak historia tego miejsca jest znacznie starsza. W latach 53-51 p.n.e. Owernia została podbita przez Juliusza Cezara (100-44 p.n.e.), stając się częścią Galii Celtyckiej. Na terenach dzisiejszego Le Puy-en-Velay, na górze Anis, Rzymianie założyli miasto Anicium. Po upadku Cesarstwa, miasto zostało spustoszone, mieszkańcy zmasakrowani, rzymskie domy zniszczone. W późniejszym okresie Owernia była wielokrotnie celem najazdów Gotów, Burgundów i Franków. W V wieku dostała się pod panowanie Wizygotów, a w 507 roku Chlodwig I (~466-511) włączył ją w granice swego państwa. Już wcześniej, dzisiejsze Le Puy-en-Velay było siedzibą biskupstwa, aczkolwiek jego początki są legendarne. Według spisu męczenników, sporządzonego przez lotaryńskiego biskupa św. Ado z Vienne (~800-875) w 858 roku i uzupełnionego w połowie X wieku przez Gauzberta z Limoges, legendarny pierwszy biskup Périgeux, noszący imię Frontus, został wysłany w rejon dzisiejszego Le Puy-en-Velay wraz z kapłanem Jerzym. Mieli oni prowadzić działalność misyjną i reorganizować życie chrześcijan w tej części Galii po prześladowaniach, które miały miejsce za rządów cesarza Trajana Decjusza (~200-251) ok. 250 roku. Ów ksiądz Jerzy (uznany potem za świętego) miał zbudować pierwszy tutejszy kościół, nazwany Vetula in pago Vellavorum. Historia ta wydaje się jednak mało wiarygodna, gdyż ze spisu biskupów Périgeux wynika, iż rzeczony Frontus zmarł niemal 150 lat przed prześladowaniami Trajana Decjusza. Późniejsza tradycja średniowieczna podaje także listę biskupów tego miasta w rejonie Velay (Vellavi). Od imienia jednego z nich, Paulinusa, miejscowość przyjęła nazwę Saint-Paulien. W IX wieku kult maryjny był już tak silny, że miasto zaczęto nazywać Le Puy Notre-Dame. Począwszy od X wieku, Velay stało się hrabstwem-biskupstwem, a Le Puy zostało jego stolicą.

 

Prestiż miejsca wzrósł, gdy król Ludwik IX Święty (1214-1270) ofiarował świątyni figurkę Czarnej Madonny. Le Puy bogaciło się dzięki ogromniej liczbie pielgrzymów, przybywających tu przez całe średniowiecze. W latach 1220-1240 miasto zostało otoczone murem obronnym, który stanowił jego granicę aż do XVIII wieku. W średniowieczu Le Puy było nie tylko centrum religijnym, ale także prestiżowym ośrodkiem literatury w języku oksytańskim. Region Velay od 1377 roku aż do rewolucji francuskiej należał do Langwedocji jako niezależna seneszalia. Miasto skutecznie opierało się atakom hugenotów, a następnie przez długie miesiące odmawiało uznania Henryka IV Burbona (1553-1610) za króla Francji, mimo jego przejścia na katolicyzm. W czasie rewolucji francuskiej, dobra należące do Kościoła, a także duża część wyposażenia świątyń, zostały zniszczone, bądź rozgrabione. Mimo wszystko, zachowało się sporo zabytków, pamiętających czasy świetności miasta.

 

Do Le Puy-en-Velay warto przyjechać też ze względu na bardzo malownicze położenie miasta. Leży ono w zagłębieniu wulkanicznego stożka. Odnosi się wrażenie, że zostało zawieszone na skalnych występach i olbrzymich bazaltowych filarach. Ma trzy wierzchołki, a każdy z nich zwieńczony jest kościołem lub pomnikiem. Ciekawostką jest, że możemy je zobaczyć w filmie o przygodach Jamesa Bonda p.t. "Diamenty są wieczne".

 

-----

 

W drodze do Le Puy-en-Velay przejeżdżaliśmy przez malownicze pasmo Ardèche we wschodniej części Masywu Centralnego. Szlaki komunikacyjne przechodzące przez tę krainę odgrywały ogromną rolę od zarania dziejów. To właśnie tędy przechodziła droga cynowa, wzmiankowana przez starożytnych historyków - Polibiusza z Megalopolis (~200~118 p.n.e.) i Strabona z Amasei (63 p.n.e. - 24 n.e.). Była to droga handlowa, a właściwie zespół dróg, po których przepływała cyna w czasach prehistorycznych i początkach Antyku. Ten główny szlak łączący Bretanię z Morzem Śródziemnym pozostawał dość tajemniczy dla mieszkańców wybrzeży Morza Śródziemnego aż do podboju Galii przez Rzymian.

 

 

 

 

 

W centrum Le Puy-en-Velay.

 

 

 

 

 

 

 

Gmach merostwa i monumentalna fontanna na Place du Breuil w centrum miasta. Fontanna została wzniesiona dzięki rzeźbiarzowi Charlesowi Crozatierowi (1795-1855), który zapisał na nią środki i powierzył projekt i wykonanie rzeźb Astyanaxowi-Scévola Bosio (1793-1876). Została zbudowana w latach 1857-1859 z kamienia, marmuru i brązu.

 

 

Place du Plot w centrum miasta jest miejscem, w którym co sobotę odbywa się targ. Na placu stoi najstarsza w mieście (niewidoczna na zdjęciu) fontanna Bidoire (Fontaine de la Bidoire).

 

 

Place des Tables i fontanna Tables (Fontaine des Tables), zwana także Fontanną Anioła (Fontaine de l"Ange). Została odbudowana w XIX wieku, lecz centralna kolumna pochodzi z oryginalnej fontanny średniowiecznej z XIV-XV wieku. Od tego placu ładna uliczka (rue des Tables) prowadzi do katedry. Dawniej, złotnicy i inni pobożni kupcy sprzedawali swoje towary pielgrzymom, rozkładając je na drewnianych stołach (tables) ustawionych po bokach - stąd nazwa placu i ulicy.

 

 

 

 

Katedra p.w. Zwiastowania NMP (Cathédrale Notre-Dame-de-l'Annonciation du Puy-en-Velay) wzniesiona jest u stóp najwyższego wzniesienia miasta - skały Corneille. Była budowana na przestrzeni prawie tysiąca lat od V do XV wieku i różne okresy mają odzwierciedlenie w jej architekturze. Większa część budowli pochodzi jednak z I połowy XII wieku. Fasada, do stóp której wiedzie 60 schodów, jest ozdobiona charakterystycznymi pasami z białego piaskowca i czarnej wulkanicznej brekcji. Ma ona trzy części: najniższą tworzą trzy wysokie arkady prowadzące do kruchty, nieco wyżej umieszczone są trzy centralne okna oświetlające nawę, zaś nad nimi wznoszą się trzy szczyty. Wrota południowego transeptu obudowane są pięknym romańskim gankiem, zaś za prezbiterium wznosi się oddzielna romańska dzwonnica o siedmiu kondygnacjach.

 

 

 

Widok rue des Tables z wejścia do katedry p.w. Zwiastowania NMP. Z powstaniem katedry wiążą się dwie legendy. Jedna mówi o wyleczeniu kobiety dzięki kamieniowi ze szczytu góry Anis. Kobieta otrzymała później we śnie polecenie. Miała poprosić biskupa pobliskiego Reussium, by ten wybudował kościół na górze Anis. Jeleń zaznaczył na śniegu granice kościoła. Druga legenda mówi, że ubrani na biało świątobliwi starcy przybyli z południa do pierwszego biskupa le Puy. Przynieśli oni relikwie Matki Boskiej. W średniowieczu świątynia była słynna z powodu cudownych uzdrowień. Przybywali tu podobno nawet muzułmanie z Hiszpanii.

 

 

 

Katedra została bardzo wcześnie ośrodkiem kultu NMP i miejscem, do którego zmierzali pielgrzymi. Karol Wielki odbył pielgrzymkę do Le Puy dwukrotnie. Dary i wota pielgrzymów były źródłem bogactwa sanktuarium, którego skarbiec przetrwał jednak wszelkie zawieruchy historii do czasów rewolucji francuskiej, gdy wszystko zostało rozgrabione lub zniszczone. Wnętrze katedry p.w. Zwiastowania NMP zdobią m.in. romańskie malowidła ścienne z XII wieku. W katedrze umieszczona jest też statua słynnej Czarnej Madonny. Jest to kopia figurki, wykonanej z kości słoniowej i ofiarowanej sanktuarium przez króla Ludwika IX Świętego. Niestety, oryginał został zniszczony podczas grabieży dóbr kościelnych w czasie rewolucji francuskiej. Kult Matki Boskiej był w Owernii zawsze silny, o czym świadczą często spotykane tu figury. Wykonane z ciemnego orzechowego lub cedrowego drewna, powstały z inspiracji sztuką bizantyjską, rozprzestrzenioną przez krzyżowców. Katedra jest także miejscem, z którego wyruszają pielgrzymi, udający się do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Każdego ranka zbierają się oni w katedrze, by uzyskać błogosławieństwo na drogę. Związki z Santiago de Compostela i wyprawy krzyżowe wywarły wpływ na architekturę katedry. Widoczne są tu zarówno wpływy arabskie, jak i bizantyjskie. W roku 1998 świątynia została wpisana na listę dziedzictwa światowego UNESCO.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Katedra p.w. Zwiastowania NMP i zabudowania sąsiadującego z nią klasztoru. Cztery krużganki klasztoru zostały zbudowane w okresie od czasów karolińskich do XII wieku. Klasztor ten jest połączony z resztkami XIII-wiecznych fortyfikacji, które oddzielały teren katedry od reszty miasta. W pobliżu katedry znajduje się też XI-wieczne baptysterium, zbudowane na fundamentach z czasów rzymskich, a także wpisany na listę dziedzictwa światowego UNESCO średniowieczny szpital-przytułek (l'Hôtel Dieu du Puy-en-Velay), założony ok. 1140 roku, by nieść pomoc najbiedniejszym chorym. Był on związany z ruchem pielgrzymkowym i z sanktuarium maryjnym.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kaplica Pokutników Białych (Chapelle des Pénitents Blancs) została ufundowana przez markizę Jacqueline d'Aumont po utworzeniu Bractwa w roku 1584 przez biskupa Le Puy Antoine'a de Senneterre (?-1592). Zaczęła służyć celom liturgicznym w Wielki Czwartek 1586 roku.

 

 

 

 

Żelazna 16-metrowa statua NMP Patronki Francji, ustawiona na szczycie wzgórza Corneille, została zaprojektowana przez francuskiego rzeźbiarza Jeana-Marie Bonnassieux (1810-1892). Została odlana z 213 dział rosyjskich, zdobytych w czasie oblężenia Sewastopola w latach 1854-1855 w czasie woijny krymskiej. W roku 1860 została ona przekazana miastu podczas uroczystości, która zgromadziła 120.000 osób.

 

 

 

Kaplica p.w. św. Michała (Chapelle Saint-Michel d'Aiguilhe) wznosi się na wysokiej 85-metrowej wulkanicznej skale w miejscowości Aiguilhe na przedmieściach Le Puy-en-Velay. Została zbudowana w 962 roku przez Godescalca, biskupa Le Puy, który wcześniej pielgrzymował do Santiago de Compostela. Prowadzi do niej 268 schodów wykutych w skale. Kaplica została zbudowana dla pielgrzymów świętujących powrót z pielgrzymki do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. Podobno w roku 1429 modliła się tu Isabelle Romée (1377-1458), matka Joanny d’Arc (1412-1431).

 

 

 

Niestety, ograniczony czas urlopu nie pozwolił na zapoznanie się z innymi pięknymi miejscami Owernii. Tego samego dnia wieczorem byliśmy już w innym, choć też pięknym, regionie Francji - Burgundii. Ale o tym w kolejnym i już ostatnim już odcinku naszej francuskiej podróży...

-----

Dziękuję za uwagę.

 

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Online
Ostatnio: 1 godzina 52 minuty temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

Jak mule w wydaniu prowansalskim smakowały ?

Arles, przepiekne ! fajnie,że tem mostek można wciąż zobaczyć na żywo 

Pałac papieski robi olbrzymie wrażenie ! , widać jak w tamtych czasach kościół był bogaty.

Kapliczka św. Michała niesamowicie położona, ale nie wiem czy bym dała rade tam wejść he he , czy wy weszliscie ?

No trip no life

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 11 godzin 46 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel, niestety nie weszliśmy, bo małżonka nie ma lęk przestrzeni i boi się takich urwisk. Gdybym był sam, to pewnie bym się skusił na taki spacer. A Arles podobało mi się bardziej niż Awinion. Pozdrawiam. Biggrin

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 11 godzin 46 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel - oczywiście miało być, że "ma lęk przestrzeni"...

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 11 godzin 46 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel, mule były pyszne, zwłaszcza z zimniutkim białym winem...

Wyszukaj w trip4cheap